به گزارش گروه فرهنگ و هنر برنا؛ یازدهمین جلسه از هفتمین پاتوق فیلم کوتاه روز گذشته 3 مرداد 1401، با نمایش 4 فیلم کوتاه «یک حلقه معمولی» به نویسندگی و کارگردانی نوا رضوانی، «ساعت بازدید» به نویسندگی و کارگردانی وحید صداقت، «گرگ» به نویسندگی و کارگردانی بهروز شمشیری و «لبر کروموزوم 17» به کارگردانی شروینه دیدنده برگزار شد.
در این رویداد علیرضا کاوه پژوهشگر، نویسنده، بازیگر و کارگردان سینما به عنوان منتقد جلسه یازدهم، پس از اکران آثار با کارگردانان فیلم‌های به نمایش درآمده به گفتگو نشست و آثار را مورد تحلیل بررسی قرار داد.
کاوه در ابتدای صحبت‌‌های خود گفت: فیلم‌های ساخته شده در سینمای کوتاه در سال‌های اخیر از نظر کیفیت و مولفه‌‌های سینمایی، رشد وموفقیت بسیار بیشتری از سینمای بلند داشته است و چهار فیلمی که امروز با یکدیگر دیدیم، فیلم‌های قابل اعتنا و با ارزشی هستند و می‌شود ساعت‌ها درباره آن‌ها صحبت کرد.
وی در ادامه با بیان اینکه یک نقد کلی درباره تولید فیلمها وجود دارد، گفت: متاسفانه در فیلم‌هایی که دیدیم و به طور کلی بدنه سینمای ایران، یک پلان تکراری همیشه وجود دارد و آن هم زمانی است که قهرمان داستان می‌خواهد با خودش رو‌به‌رو شود، این پلان به نظر من ارزش‌گذاری و تاثیر خود را از دست داده است و فیلم‌سازهای جوان در این موقعیت باید به خلاقیت و ابداع موقعیت بپردازند.
منتقد سینما با اشاره به توجه به ژانر در سینمای کوتاه که انجمن سینمای جوانان ایران روی آن تمرکز ویژه دارد، اظهار کرد: رسانه‌ها معتقد هستند که بیشتر فیلم‌های تولید شده در ایران، درگیر ژانر درام و اجتماعی هستند. باید توجه داشت که محور ژانر در فیلم سینمایی لحن است و من در هر چهار فیلمی که امروز به نمایش درآمد، چهار ژانر و چهار لحن متفاوت را دیدم و این نشان دهنده این است که سینمای کوتاه ایران بر خلاف سینمای بلند از تنوع ژانری بیشتری برخوردار است.
وی ادامه داد: سینمای کوتاه ایران فارغ از اینکه سینمای با کیفیت‌تری است، سینمایی است که دغدغه‌مندتر است و نشانه آن هم استقلال مالی است که در تولید فیلمها وجود دارد به‌طوری‌که بعضاً یک تهیه‌کننده و کارگردان تمام زندگی خود را برای ساخت یک اثر می‌گذارد. به‌علاوه، یکی دیگر از نقاط قوت سینمای کوتاه، بازتاب وضعیت روز جامعه است و این سینما از کلیشه‌ها و محافظه کاری‌ها تا حد زیادی فاصله دارد.
استفاده دقیق از صدای محیط و نماهای بسته
کاوه در ادامه با اشاره به فیلم «گرگ» ساخته بهروز شمشیری عنوان کرد: «گرگ» از نظر من یک فیلم وسترن است و این نظر را با توجه به زبان و لحن داستان فیلم عرض می‌کنم، این فیلم از میان چهار فیلم اکران شده بهترین شروع و پایان را داشت و موسیقی تلفیقی استفاده شده در آن بسیار درست جاگذاری شده بود.
وی استفاده از مشابهت‌های انسان و حیوان را یک سندرم دیگر در سینمای ایران ذکر کرد وگفت: دلیل این استفاده، استقبال جشنواره‌های خارجی است. کاوه ادامه داد: بازیگر اصلی فیلم که در فیلم سینمایی پوست هم نقش‌آفرینی کرده است در کنار استفاده از صدای محیط و نماهای بسته دقیق، از نقاط قوت فیلم کوتاه «گرگ» بود.
این منتقد در ادامه با ذکر این نکته که در حال حاضر مشغول تالیف یک کتاب با محوریت تعریف ژانر در سینما است، به استفاده از نام و موقعیت سینمایی این چهار فیلم به ویژه فیلم کوتاه «گرگ» در کتاب خود، اشاره کرد.
«ساعت بازدید» می‌توانست اسرارآمیزتر باشد؟
کاوه در بررسی فیلم «ساعت بازدید» ساخته وحید صداقت توضیح داد: اگرچه توصیه کردن به فیلم‌ساز کاری حرفه‌ای نیست (زیرا او بهترین کسی است که از مختصات اثر خود خبر دارد)، اما به اعتقاد من «ساعت بازید» استعداد یک فیلم کاملا اسرارآمیز را داشت، به شرط اینکه نماهای بیرونی از خانه بیشتر از نماهای سوم شخص استفاده می‌شد و نماهای اینسرت و اول شخص بیشتری در فیلم دیده می‌شد.
وی تصریح کرد: نقش خانه در فیلم‌نامه بسیار پررنگ بود و اگر من قرار بود این فیلم را بسازم، خانه را قهرمان فیلم می‌کردم و در بعضی از پلان‌ها، قهرمان داستان را بیشتر به تصویر می‌کشیدم.
نماهای فلو، برگ برنده «لبر کروموزوم 17»
در ادامه جلسه یازدهم پاتوق فیلم کوتاه تهران، کاوه با بیان اینکه فیلم «لبر کروموزوم 17» می‌تواند به عنوان یکی از ده فیلم برتر سینمای کوتاه ایران باشد، گفت: «لبر کروموزوم 17» فیلم بسیار خوبی بود، در کنار تمام ایرادهایی که داشت، نکته قابل توجهی که فیلم شروینه دیدنده دارد، فلو بودن تصاویر است که در این فیلم برخلاف تمام فیلم‌های سینمایی تصویر فلو است که زمینه روایی پیدا می‌کند. دغدغه تاریخ سینما، فوکوس روی تصاویر است ولی دراین فیلم به بهترین شکل ممکن در شرایطی که به فیلم‌نامه هم کمک می‌کند، از فلو بودن تصاویر بهره‌برداری شده است.
پایان باز، سندرم سینمای ایران است
کاوه در پایان با اشاره به فیلم «یک حلقه معمولی» ساخته نوا رضوانی گفت: یکی دیگر از سندرم‌های سینمای ایران، پایان باز و مینیمال بودن آن‌ها است. وی ادامه داد: آن چیزی که خاص بودن یک اثر را به نمایش می‌کشد، اجرای درست یک ایده است. اولویت و ظرفیتی که جهان سوم در سینمای جهان دارد، تنوع و تکثر ایده‌ها است.در این شرایط نحوه اجرا کردن آن مهم است که فاصله طبقاتی جوامع را باهم متمایز می‌کند، توجه به ژانر هم در همین قالب است.
یازدهمین جلسه فصل هفتم پاتوق فیلم کوتاه، دوشنبه 3 خرداد ساعت 15 با اجرای «محیا ساعدی» برگزار شد و جلسه دوازدهم پاتوق فیلم کوتاه تهران با دو هفته تاخیر به دلیل ایام سوگواری امام حسین (ع) در تاریخ 25 مرداد 1401 برگزار خواهد شد.
انتهای پیام/