به گزارش خبرگزاری برنا، در سال 2021 حجم تجارت گاز برابر با 1220.6 میلیارد متر مکعب بوده و از این مقدار 704.4 میلیارد مکعب آن به وسیله خط لوله و 516.2 میلیارد متر مکعب به وسیله ال.ان.جی بین کشورها منتقل شده است.
ایران نیز به عنوان کشوری که پتانسیل صادراتی دارد باید به این نکته توجه کند که در چه صورت صادرات گاز برای این کشور صرفه اقتصادی بیشتری دارد از این رو جدول زیر که طبق محاسبات اندیشکده امیر کبیر در گزارش "چرا صادرات گاز از طریق ال.ان.جی گزینه مطلوبی برای ایران نیست؟" به این موضوع توجه کرده که در ادامه بررسی می‌شود.
طبق گزارش مذکور، در مجموع، در مسافت‌های کوتاه‌تر، به دلیل کمتر بودن هزینه سرمایه اولیه مورد نیاز برای احداث خط لوله، انتقال گاز به این روش اقتصادی‌تر است. در مقابل ال.ان.جی در ابتدا هزینه سرمایه‌گذاری بالاتری نیاز دارد اما به دلیل حمل این محصول به وسیله کشتی، با افزایش مسافت، هزینه انتقال آن نرخ افزایش کمی دارد.
به طور کلی در یک مسافت مشخص، هزینه انتقال گاز به هر دو روش به طور حدودی با هم برابر می‌شود که این مسافت را نقطه سربه‌سر اقتصاد می‌نامیم. در سناریو متوسط هزینه سرمایه اولیه ال.ان.جی 1000 دلار بر تناژ سالیانه، این نقطه سربه‌سر در فاصله حدود 4000 کیلومتر قرار دارد.
بنابراین باید به این نکته اشاره کرد که در قیمت‌های نفت زیر 50 دلار صادرات گاز به اروپا و صادرات از طریق خط لوله به فوصل بیش از 3000 کیلومتری گزینه مطلوبی نیست. زیرا سود این کار برابر با صفر است. در قیمت‌های بالای 100 دلار نیز صادرات به بازارهای منطقه‌ای و شرق آسیا سود بیشتری دارد.
به طور کلی می‌توان گفت اقتصادی‌ترین بازار برای صادرات گاز از طریق خط لوله برای ایران بازار منطقه است. از طرف دیگر باید به ماهیت تجارت انرژی نیز توجه کرد چنانچه تجارت انرژی دارای ابعاد سیاسی، امنیتی و ژئوپلیتیکی است لذا در دیدگاه‌ها علاوه بر ابعاد اقتصادی باید به موارد مذکور نیز توجه داشت. بنابراین باید به این نکته توجه داشت که ال ان جی برای کشورهای واردکنند قابل جایگزینی بوده و عدم توجه به این موضوع سبب بروز مشکلات فراوانی برای کشور می‌شود.
لذا اولویت کشور باید تجارت گاز به وسیله خط لوله مد نظر قرار گیرد و در این راستا نیز برای تبدیل شدن به هاب گاز منطقه به پیوسته پرداخت از طرفی صادرات گاز از طریق ان.ان.جی نیزدر سه حالت زیر توجیه پذیر است:
1. در شرایطی که ابتدا توسعه صادرات از طریق خط لوله به بازار منطقه و کسب سهم قابل توجهی از آن صادرات حدود 100 میلیارد متر مکعب در سال صورت گرفته باشد و کشوری مانند چین با سرمایه گذاری و قرارداد بلندمدت و در حجم بزرگ برای خرید گاز، تمایل به توسعه فناوری ال.ان.جی در کشور داشته باشد.
2. در مواردی که انتقال گاز از طریق خط لوله هزینه قابل توجهی نسبت به ال.ان.جی دارد، مانند میادین فراساحلی با فاصله زیاد از خطوط لوله گاز ؛
3. در مذاکرات برای خرید گاز از کشورهای همسایه، در صورت تقاضای طرف مقابل، برای افزایش جذابیت قرارداد بخشی از گاز وارداتی ایران از آن کشور به صورت سواپ با ال.ان.جی صادر شود.
در مجموع در شرایطی غیر از موارد فو قالذکر، حرکت به سمت توسعه این روش انتقال گاز برای کشور توصیه نمی شود. ضمنا باید با تعامل با کشورهای بزرگ دارنده گاز که با ایران به لحاظ سیاسی همسو هستند، از گسترش تجارت گاز به روش ال.ان.جی جلوگیری نمود یا روند آن را کند کرد.
انتهای پیام/