صفحه نخست

فیلم

عکس

ورزشی

اجتماعی

باشگاه جوانی

سیاسی

فرهنگ و هنر

اقتصادی

علمی و فناوری

بین الملل

استان ها

رسانه ها

بازار

صفحات داخلی

انجمن تجارت الکترونیک از خوب کار نکردن فیلترشکن‌ها شکایت دارد؟!

۱۴۰۲/۰۵/۱۴ - ۲۰:۲۰:۲۰
کد خبر: ۱۵۰۷۳۴۹
ششمین گزارش خبرگزاری برنا از گزارش انجمن تجارت الکترونیک دربارۀ کیفیت اینترنت ایران به بررسی میزان اعتبار استفاده از داده‌های سرویس ابری کلادفلر برای نتیجه‌گری کلی در رابطه با سرعت و تأخیر شبکۀ کشور می‌پردازد.

گروه علمی و فناوری خبرگزاری برنا؛ چهار روز قبل پنجمین گزارش تحلیلی و تبیینی خبرگزاری برنا درباره گزارش (بیانیه سیاسی) انجمن تجارت الکترونیک ایران پیرامون آنچه گزارش «کیفیت اینترنت ایران» می‌خوانند، منتشر شد.

امروز در گزارش ششم خود به موضوع نفش رادار کلاد فلر در گزارش انجمن تجارت الکترونیک و تأثیری که بر انحراف نتایج پیمایش داشته است به صورت مبسوط می‌پردازیم.

انجمن تجارت الکترونیک داده‌های سرویس ابری Cloudflare (کلاد فلر) را به عنوان یکی از ارکان اصلی بنای گزارش خود قرار داده است، کاری که سبب شده تا نتایج نهایی حاصل از پیمایش انجمن با انحراف علمی و فنی جدی مواجه شود.

بخش قابل توجهی از نتایج گزارش (بیانیۀ سیاسی) انجمن تجارت الکترونیک با اتکاء به داده‌های کلادفلر به افکار عمومی عرضه شده است و نویسندگان آن به اشتباه داده‌های حاصل از بررسی سرویس‌ مذکور را به کل شبکۀ کشور تعمیم داده‌اند!

این در حالی است که استفاده از داده‌های کلادفلر جهت تحلیل سرعت، میزان تاخیر و ... شبکۀ کشور به دلایل زیر کاملا اشتباه است:

الف ـ براساس رتبه‌بندی خود سایت کلاد فلر، این سرویس جایگاه ۴۳ را میان تارنمای‌های پر کاربرد میان کاربران ایرانی دارد (البته با توجه به اینکه رتبۀ مورد اشاره بر اساس 1.1.1.1 محاسبه شده است در واقع رتبه واقعی حتی از ۴۳ نیز کمتر است).

نکتۀ دیگر این که براساس آمار مراجع رسمی، سرویس کلادفلر در حال حاضر کمتر از ۱۰ درصد از ترافیک اینترنت کشور را به خود اختصاص داده است (یعنی اگر ده گیگ ترافیک بر بستر شبکه ایران تولید می‌شود، فقط یک گیگ آن از سرویس کلادفلر سرمنشاء می‌گیرد) بنابراین این سرویس نماینده کل اینترنت مصرفی کشور نیست.

ب ـ پس از حوادث شهریور ۱۴۰۱ نوع ترافیک این سرویس ابری از توزیع انسانی به توزیع ربات که اغلب مورد استفاده فیلترشکن‌هاست (به ویژه فیلترشکن آرگو) تغییر کرده است.

منظور از تغییر توزیع انسانی به توزیع رباتیک این است که در حال حاضر بیشتر ترافیکی که توسط سرویس کلادفلر در شبکۀ کشور ایجاد می‌شود، مربوط به vpnها است و ترافیک ایجاد شده توسط کاربر انسانی در مقایسه با ترافیک رباتیک بسیار کمتر است.

بدیهی است که رفتار این سرویس و ماهیت ترافیک آن از نظر میزان حجم ترافیک تولیدی بر بستر شبکه ماهیت فیلترشکنی دارد بنابراین تحلیل رفتار کل شبکۀ کشور براساس داده‌های چنین سرویسی دقیق نیست، البته سرویس‌های معتبر و واقعی هم هستند که برای ارائه خدمات خود از بستر کلاد فلر استفاده می‌کند اما میزان آن‌ها در مقایسه با ترافیک رباتیک ناچیز است.

پاسخ به دو سوال کلیدی می‌تواند بیشتر فضا را برای شما روشن کند، نخست باید به این سوال پاسخ داد که ترافیک کلادفلر نسبت به زمان پیش از شروع آشوب‌های خیابانی سال گذشته چه تغییری داشته است و سپس جواب این سوال رو دریافت که ترافیک فعلی کلادفلر چه مصرفی در کشور دارد، آن‌گاه دقیق نبودن نتایج گزارش انجمن تجارت الکترونیک بیش از پیش مشخص می‌شود.

همانطور که در تصویر فوق مشاهده می‌شود ترافیک کلادفلر از زمان شروع اغتشاشات سالل گذشته در ایران دارای رشد نمایی بوده است. و بر اساس تصویر زیر از آن زمان ترافیک اصلی این سرویس به بات تبدیل شده است.

معنای سادۀ عبارت فوق این است که هرچند ترافیک تولید شده بر بستر کلاد فلر بعد از آشوب‌های خیابانی سال گذشته رشد داشته است اما دلیل این رشد استفادۀ بیشتر توسعه‌دهندگان سرویس‌های کاربردی برای کاربران نیست، افزایش ترافیک به سبب بهره‌گرفتن بسیاری از توسعه دهندگان فیلترشکن از بستر کلادفلر برای ساخت vpn اتفاق افتاده است.

جمع بندی اینکه باید گفت انجمن تجارت الکترونیک برای ارائه گزارش خود، داده‌های سرویس را مورد استناد قرار داده است که فقط ده درصد از ترافیک اینترنت ایران را تشکیل می‌دهد و حدود نود درصد از این ترافیک ده درصدی نیز مربوط به ربات‌ها (اغلب vpn و فیلترشکن‌ها) است.

موضوع دیگر این که سرویس کلادفلر در بیشتر کشورهای دنیا CDN‌ (سرور توزیع ترافیک) دارد به همین جهت دور از انتظار نیست که کلادفلر در کشورهایی که دارای CDN‌ است، سرعت بیشتر و latency کمتری داشته باشد.

برهمین اساس باید اذعان کرد که میزان سرعت و latency‌ این سرویس هیچ ارتباطی به میزان سرعت متوسط و تاخیر در کشور ندارد.

کلادفلر در کشورهایی که دارای CDN‌ است به طور طبیعی دارای سرعت بیشتر و latency کمتری است.

جدول زیر نیز به وضوح نشان می‌دهد که میزان سرعت ثبت شده در کلادفلر با وجود CDN در کشور میزبان ارتباط مستقیم دارد.

براساس داده‌های خود سایت کلادفلر از میان ۱۱۱ کشور نخست (از نظر رتبه سرعت)، ۱۰۵ کشور میزبان CDN‌های این سرویس هستند و دقیقا کشورهایی که در لیست گزارش انجمن تجارت الکترونیک در رده‌های آخر قرار دارند (همانند ایران) فاقد CDN‌های این سرویس در کشور خود هستند بنابراین بار دیگر اثبات می‌شود که ارزیابی سرعت اینترنت کشور با داده‌های کلادفلر کاملا غیرمنطقی است.

 

جدول  یک ـ  رتبه‌بندی کشورهای دارای بیشترین سرعت در کلاد فلر

result

 

countries

 

clientCountryAlpha2

clientCountryName

bandwidthDownload

bandwidthUpload

latencyIdle

latencyLoaded

jitterIdle

jitterLoaded

numTests

rankPower

 
 

ES

Spain

284.925818

185.625092

22.660528

86.610655

8.181257

29.69469

16557

0.814

 

CL

Chile

258.656122

134.288409

27.735925

134.719056

9.560654

40.879183

6519

0.573

 

UY

Uruguay

256.506433

38.155057

21.716641

198.014692

6.529331

47.392074

386

0.096

 

HU

Hungary

250.63503

78.034485

22.614533

92.191044

7.488877

27.890407

2838

0.52

 

KR

Korea, South

233.976447

168.007326

15.334816

106.040614

5.910303

31.414768

24961

0.971

 

VN

Vietnam

216.178455

48.575894

33.366943

61.208342

3.540641

18.24006

14987

0.825

 

NC

New Caledonia

215.142038

146.570124

12.909612

115.268711

12.117947

34.454247

93

0.012

 

DK

Denmark

211.905944

112.600885

16.91048

85.133288

6.862675

28.142304

3101

0.536

 

IS

Iceland

211.341906

148.287407

11.784404

102.839098

5.893926

35.076908

191

0.051

 

RS

Serbia

207.696335

60.714835

27.105385

145.576507

6.738417

36.591045

1872

0.39

 

BR

Brazil

203.761288

95.122454

28.661575

133.068459

10.329215

41.570023

21178

0.926

 

NZ

New Zealand

200.870924

84.152926

16.456155

76.137374

5.652445

24.614269

3515

0.573

 

IL

Israel

199.251358

57.101929

19.828455

143.959363

6.106936

34.290836

3490

0.609

 

CA

Canada

195.475771

67.743192

26.319408

99.239834

7.358179

29.729484

35519

0.979

 

PT

Portugal

195.414123

78.189399

18.173819

88.855702

6.985309

27.425769

5490

0.684

 

RO

Romania

193.08351

131.307618

22.105041

109.641652

7.372978

32.944804

3050

0.562

 

US

United States

192.04889

49.773894

38.356103

144.01904

9.960789

39.552953

536685

0.988

 

FR

France

176.867047

107.258728

31.68212

148.182644

9.701752

43.239176

16275

0.913

 

CH

Switzerland

174.501119

72.779277

23.054724

122.980135

9.979111

36.50081

4339

0.668

 

LU

Luxembourg

174.270453

91.280413

49.160325

129.878141

10.971755

37.26316

489

0.146

 

NL

Netherlands

173.166833

93.848205

33.441518

113.643593

8.845334

33.097233

25157

0.961

 

NO

Norway

171.866353

86.971259

25.315917

139.93655

8.480233

43.704406

2946

0.568

 

PA

Panama

170.451003

17.957404

42.348414

212.74033

11.95966

85.074813

713

0.17

 

JP

Japan

167.105563

102.851886

24.271808

109.741555

7.799302

31.639929

122386

0.988

 

BE

Belgium

164.288173

30.983277

17.117425

72.252778

6.757943

21.759686

5461

0.681

 

QA

Qatar

163.713842

125.63123

12.611699

88.430408

7.38323

28.16567

414

0.092

 

FI

Finland

159.594132

38.412244

39.744402

164.652365

9.965483

42.190029

6590

0.768

 

SE

Sweden

157.894195

94.415558

28.01653

119.873805

9.31973

35.354602

6202

0.77

 

EE

Estonia

156.951848

120.680908

27.163288

177.591431

9.659724

44.466465

2576

0.416

 

TH

Thailand

143.896539

102.62485

29.557438

217.610487

14.177952

70.73249

5453

0.703

 

SG

Singapore

140.882128

74.696057

73.794844

210.383003

17.572726

60.068863

15680

0.944

 

AE

United Arab Emirates

139.797054

77.844295

16.31333

87.008715

6.708921

30.227637

3128

0.558

 

DE

Germany

139.360941

39.657661

33.524258

129.944965

9.100728

38.405834

46403

0.981

 

PL

Poland

138.700726

41.158701

34.460728

201.91313

12.332765

54.253217

11152

0.838

 

KW

Kuwait

135.46899

33.768867

80.92877

268.274592

14.039179

68.766402

637

0.166

 

SI

Slovenia

134.295753

48.647778

26.972765

133.478374

8.72804

36.528174

817

0.207

 

IE

Ireland

131.974992

35.179746

23.949084

155.36572

9.506937

42.056704

6528

0.719

 

BG

Bulgaria

131.542557

70.056449

22.841443

182.730983

9.888259

52.551363

2294

0.456

 

BH

Bahrain

117.765474

43.60027

35.908543

118.854846

8.070255

28.231459

204

0.04

 

GY

Guyana

112.391872

56.281741

108.01165

234.718101

20.050857

56.360918

69

0.01

 

SK

Slovakia

112.274752

43.616473

29.728878

161.635475

13.196388

47.078215

1510

0.342

 

PE

Peru

111.390296

48.019912

33.190073

153.612364

11.235291

48.662001

2443

0.467

 

PR

Puerto Rico

108.90051

27.294974

51.590968

192.62714

10.124556

54.051697

1052

0.242

 

AM

Armenia

108.837313

69.209842

22.563563

120.466402

16.427011

44.921054

320

0.089

 

TW

Taiwan

108.492836

41.19357

31.883713

170.654968

10.706698

44.390447

13936

0.915

 

UA

Ukraine

107.851591

86.66073

24.399558

142.689545

11.94108

43.549139

3659

0.636

 

LV

Latvia

107.845397

68.308738

28.004006

208.613376

13.990122

56.384274

1315

0.312

 

AR

Argentina

106.626816

38.127999

26.516835

143.596992

13.175063

46.792891

5479

0.683

 

CY

Cyprus

105.262685

33.473392

36.671968

134.165884

13.032335

46.321687

703

0.196

 

AT

Austria

102.969623

26.53086

30.767029

150.971103

10.718087

42.311856

4612

0.668

 

HR

Croatia

102.674542

37.421082

32.047523

157.899325

11.69296

41.16749

1475

0.327

 

MY

Malaysia

101.762522

42.995912

28.596722

171.460693

12.861293

53.463303

9029

0.86

 

HK

Hong Kong

100.519891

44.264729

48.499517

178.245105

13.29447

49.835781

25616

0.968

 

GB

United Kingdom

99.430333

29.912332

23.751969

155.296966

8.544529

40.766209

77945

0.984

 

OM

Oman

99.079363

39.781098

31.525845

237.444393

10.576144

55.269509

486

0.135

 

MD

Moldova

98.911589

72.637526

22.180625

150.556299

6.801328

39.137367

173

0.047

 

CZ

Czech Republic

94.673935

37.765431

22.836334

149.603964

12.409197

44.088517

3136

0.571

 

PY

Paraguay

94.063902

31.229083

49.066636

177.222299

13.913714

50.281199

297

0.08

 

CR

Costa Rica

93.838393

53.15995

45.857889

134.082806

9.484626

38.121729

1819

0.386

 

CO

Colombia

93.144108

36.208701

61.293623

191.628445

14.117995

52.084605

5224

0.645

 

IT

Italy

92.567867

33.657182

33.337581

196.668608

10.858918

52.844234

11594

0.847

 

LT

Lithuania

91.407874

56.011605

29.622897

200.034268

14.123235

57.640139

1384

0.335

 

MX

Mexico

90.29028

35.348353

51.041097

158.580353

11.475284

49.266375

10167

0.825

 

NP

Nepal

89.1734

53.310284

34.016648

166.019676

15.950769

52.25657

1837

0.42

 

EC

Ecuador

87.690051

64.616658

40.198001

175.329664

7.613642

54.599429

775

0.22

 

PH

Philippines

87.553413

57.797893

53.94053

200.750644

19.165157

62.924347

40127

0.982

 

CW

Curaçao

85.145891

22.25491

48.30388

176.651483

14.23404

57.802515

79

0.006

 

JO

Jordan

84.452428

35.324119

53.429373

235.864873

11.245525

67.260638

996

0.227

 

SA

Saudi Arabia

81.326865

25.194618

82.639834

311.033082

14.975568

78.768565

3030

0.579

 

MU

Mauritius

80.602961

25.044782

13.441981

99.846971

6.90044

44.036371

237

0.053

 

BN

Brunei Darussalam

76.745789

53.384644

38.759615

134.963965

7.593277

35.514729

133

0.021

 

KZ

Kazakhstan

73.799421

41.620796

60.581216

350.305914

26.842271

98.843425

421

0.124

 

MN

Mongolia

71.825159

59.18115

17.146718

128.313559

35.466363

34.688191

71

0.01

 

GT

Guatemala

70.249374

17.051707

38.178072

193.101204

11.907868

52.245717

1618

0.37

 

MV

Maldives

68.948195

33.209178

16.301145

164.793779

9.598239

39.24847

150

0.035

 

AU

Australia

68.254278

19.19989

27.97412

147.134664

8.379898

40.994165

32011

0.95

 

GR

Greece

66.170007

11.461952

25.444542

170.162959

7.409505

41.404378

4523

0.678

 

BY

Belarus

65.888176

41.555982

41.232669

234.981696

17.68824

78.433655

460

0.135

 

IN

India

62.454485

28.395502

56.324273

331.777418

19.241572

98.444612

118435

0.988

 

DO

Dominican Republic

60.720154

15.706717

37.300665

247.895108

11.541261

56.262687

1362

0.321

 

MA

Morocco

57.479624

39.201874

37.220522

186.195605

11.034698

52.455461

2409

0.472

 

AZ

Azerbaijan

52.771466

42.26058

41.655814

177.40739

14.812265

57.852777

458

0.148

 

HN

Honduras

50.671515

22.016015

39.210768

125.328782

6.504108

36.512571

1513

0.303

 

ZA

South Africa

49.824979

33.261639

36.754588

237.175523

19.310475

73.680992

14705

0.832

 

TR

Turkey

47.873908

12.323639

41.066889

229.081652

11.657815

67.398003

11043

0.899

 

GE

Georgia

46.293403

40.909769

34.864557

174.272658

21.008083

66.351513

678

0.181

 

RU

Russian Federation

46.222371

25.354668

87.372317

329.741482

36.384983

87.624524

11380

0.906

 

BT

Bhutan

40.768568

19.103019

96.76898

244.472403

11.126786

64.887157

69

0.005

 

BO

Bolivia

40.415601

19.869667

48.505972

242.511105

13.019922

54.85029

323

0.08

 

SR

Suriname

38.699691

34.430196

49.729014

170.774682

17.455556

51.969641

498

0.082

 

IQ

Iraq

37.931145

26.352927

55.7681

263.244479

36.998526

88.228035

1063

0.293

 

VE

Venezuela

36.714587

26.38886

81.204611

305.474453

32.433837

97.999891

6639

0.722

 

CN

China

36.110025

29.454151

186.697559

290.040912

33.178037

68.72908

22108

0.912

 

KH

Cambodia

34.367647

29.124322

44.01457

279.508642

18.436494

100.714314

657

0.193

 

GU

Guam

33.907003

8.811228

141.127839

393.573435

33.2156

91.987255

142

0.025

 

UZ

Uzbekistan

30.17059

31.283053

100.364554

376.79149

21.43715

115.88897

384

0.11

 

ZW

Zimbabwe

30.05001

22.493983

82.505105

284.572833

45.373498

82.663844

1144

0.242

 

SN

Senegal

29.486321

18.87889

34.449393

259.22504

20.766691

80.453221

148

0.026

 

MM

Myanmar

28.073907

28.09367

56.237199

242.202073

23.027351

108.94414

845

0.216

 

ID

Indonesia

27.874559

16.207959

47.327495

253.24336

23.718158

79.607242

16563

0.94

 

HT

Haiti

27.452786

17.359718

77.581594

390.325982

27.547033

112.946182

322

0.095

 

AO

Angola

26.682446

10.437456

65.568721

485.02175

33.495312

143.331642

85

0.009

 

RW

Rwanda

23.470383

8.997418

140.915003

424.34155

28.065523

115.417513

176

0.038

 

LK

Sri Lanka

23.256511

13.777246

52.447976

510.312782

36.930763

146.316614

1198

0.3

 

BD

Bangladesh

23.179675

21.268036

65.013877

340.524576

34.463525

118.015113

7551

0.816

 

IR

Iran

22.242636

8.875773

131.224252

493.661126

23.919959

139.945988

10022

0.914

 

EG

Egypt

22.024494

3.424911

70.96823

329.034112

13.582342

83.403392

6455

0.8

 

LA

Lao People's Democratic Republic

21.384534

18.163832

50.801154

237.567875

19.942825

76.275291

162

0.033

 

NG

Nigeria

20.702355

8.705294

123.690213

594.639303

52.078713

180.539617

1758

0.4

 

ET

Ethiopia

20.341756

13.876576

62.119597

358.2619

29.543672

112.635641

365

0.1

 

LY

Libya

20.196165

11.590411

67.237876

359.116009

22.959417

103.633737

325

0.097

 

TZ

Tanzania

18.358696

13.180216

96.253836

291.914663

23.074156

83.270837

594

0.167

 

PK

Pakistan

17.891274

13.945319

108.200443

404.298065

39.194057

132.387256

5808

0.739

 

MW

Malawi

17.464809

8.883521

148.180505

543.890008

54.390326

141.158049

81

0.012

 

TN

Tunisia

16.977998

6.772901

52.077833

373.793867

21.719344

91.080116

1060

0.281

 

FJ

Fiji

16.966438

11.21696

81.948658

435.660465

21.534219

106.39373

236

0.064

 

CU

Cuba

16.747391

7.066357

128.524979

320.150013

60.261855

86.581423

179

0.033

 

MG

Madagascar

16.746534

7.692787

98.48464

394.107934

36.327013

142.235035

131

0.019

 

UG

Uganda

16.692464

10.363729

170.179973

474.408189

45.675382

143.850215

278

0.085

 

KE

Kenya

15.793401

13.771383

66.914018

273.59911

37.70466

98.164767

4131

0.617

 

CV

Cape Verde

15.15088

9.098029

51.020781

103.494405

5.905758

26.259697

75

0.007

 

MZ

Mozambique

14.7385

10.471372

150.442187

260.963369

27.004356

82.537829

165

0.038

 

BF

Burkina Faso

14.442688

6.040827

90.47953

316.28309

48.858611

109.561579

64

0.007

 

DZ

Algeria

14.194499

5.0408

60.086742

348.475243

26.235421

97.810353

1597

0.361

 

SL

Sierra Leone

13.60702

2.561163

212.192516

607.817666

115.987221

177.128284

105

0.014

 

PG

Papua New Guinea

12.700098

10.741951

159.030165

470.70245

67.647604

121.775801

126

0.012

 

BW

Botswana

12.089034

5.7727

63.715298

545.424358

41.031414

138.548561

416

0.116

 

CD

Congo (Kinchasa)

10.21602

7.459848

93.367055

473.770007

34.964744

154.102764

947

0.234

 

LB

Lebanon

9.177332

8.488475

63.359014

302.901117

47.194154

104.989464

1528

0.393

 

ZM

Zambia

8.889222

5.559089

131.37672

568.354184

52.654775

162.841668

419

0.098

 

NR

Nauru

8.705108

6.351233

208.626005

502.185574

87.602509

148.106975

75

0.008

 

CM

Cameroon

5.603101

3.796241

243.355531

625.616314

82.329401

171.190868

171

0.034

 

YE

Yemen

3.365137

1.755877

126.410303

573.251637

88.63564

191.004347

1166

0.319

 

SY

Syria

2.954436

1.195299

130.066441

537.037633

77.313844

176.338373

751

0.232

 

AF

Afghanistan

2.91991

1.932833

131.838542

434.553459

107.566527

183.896426

202

0.058

 

VU

Vanuatu

2.872447

1.557865

175.920982

1139.430666

51.539583

293.228215

128

0.031

 

LR

Liberia

1.144495

1.759229

331.586119

471.910754

165.453037

114.23907

131

0.009

 

انجمن تجارت الکترونیک در بخشی از گزارش خود مدعی می‌شود که میزان تاخیر (Latency) اینترنت در ایران از کشورهای توسعه نیافتۀ آفریقایی هم کمتر است اما این ادعا نیز بدون توجه به فقدان سرورهای کلادفلر در ایران مطرح می‌شود، جدول فوق به وضوح نشان می‌دهد که رتبه کشورها به وجود CDN کلادفلر در آن کشور وابستگی کامل دارد و نقش زیرساخت‌های ارتباطی کشورها در خروجی‌های کلادفلر چندان پررنگ نیست.

نویسندگان گزارش ادعا می‌کنند که اینترنت کشور میانمار سرعت بهتری نسبت به ایران دارند اما همانطور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید، هرچند کاربران میانماری به دلیل دارا بودن CDN‌ کلادفلر در خدمات مبتنی بر این سرویس سرعت بهتری را تجربه می‌کنند اما در ارزیابی تمام ترافیک این کشور اینترنت همراه ضعیف‌تری از ایران دارند، البته رتبۀ میانمار در اینترنت ثابت از کشور ما بهتر است.

جمع بندی نهایی مطالب فوق نشان می‌دهد که تکیۀ انجمن تجارت الکترونیک به داده‌های یک سرویس ابری که فقط ده درصد از کل ترافیک ایران را تشکیل می‌دهد، برای گزارش کلی از وضعیت سرعت و کیفیت اینترنت ایران منطقی و علمی نیست، البته جای تعجب دارد که نویسندگان گزارش مذکور با این که هریک از اعضای مشهور زیست‌بوم کارآفرینی استارتاپی کشور هستند، چرا تا این حد به استفاده از داده‌های ناقص کلادفلر اصرار و علاقه داشته‌اند؟!

استناد و استفاده از داده‌های کلادفلر به حدی در این گزارش پررنگ است که وقتی از نگاه فنی و نقادانه مورد بررسی قرار می‌گیرد، این تداعی ایجاد می‌شود که شاید برخی از نویسندگان گزارش مذکور از عملکرد فیلترشکن‌های خود ناراضی بوده‌اند و برای همین چنین اطلاعات ناقصی را مبنای گزارش خود قرار داده‌اند!

انتهای پیام/

نظر شما