به گزارش خبرگزاری برنا، یک سال دیگر هم گذشت، حوزه فرهنگ و هنر امسال مثل سال های گذشته شاهد اتفاقات زیادی بود، از شادی ها و جایزه ها گرفته تا آنهایی که با کاروان مرگ همراه شدند وقایعی بودند که بعضی بیشتر به چشم آمدند و بعضی کمتر. خیلی از اتفاقات به مذاق عده ای خوش نیامد و تیر انتقادات بود که به سوی وزارت ارشاد و گاه هنرمندان نشانه رفت. موسیقی، سال پرحاشیه ای داشت. کنسرت های زیادی لغو شدند و با وجود حرف های صریح وزیر ارشاد به منتقدان زنجیره لغوها همچنان تا روزهای پایانی سال ادامه داشت و معلوم نیست که در سال آینده عرصه فرهنگ و هنر دستخوش چه اتفاقاتی باشد. در این گزارش تعدادی از اتفاقات مهم عرصه موسیقی و سینما را مرور کرده ایم.
خداحافظی عزت الله ضرغامی بعد از ۱۰ سال از کرسی ریاست
خداحافظی عزت الله ضرغامی بعد از ۱۰ سال از کرسی ریاست و ورود محمد سرافراز به عنوان ریاست جدید سازمان صدا و سیما مهمترین تحول سال ۹۳ برای تلویزیون بود که تغییر مدیران شبکه ها و به خصوص روی کار آمدن علی اصغر پور محمدی به عنوان معاونت سیما پیامدهای بسیاری را در پی داشت .
تغییرات مدیریتی
اتفاق مهم ماه پایانی سال برگزاری انتخابات هیات مدیره خانه سینما بود که محمدرضا موئینی، ابراهیم مختاری، بهمن اردلان، کامران ملکی، آتیلاپسیانی، شادمهر راستین و سیدمهدی خادم اعضای هیات مدیره خانه سینما شدند.
لغو کنسرت‌ها، جلوگیری از نوازندگی زنان و چند اتفاق دیگر
تعداد کنسرت‌های لغوشده در سال 93 بسیار قابل توجه بود. امسال کنسرت‌هایی را داشتیم که گروه‌هایی با تجمع کردن در محل برگزاری آن‌ها، خواهان لغو اجرا شدند. اتفاقی که در نهایت، خون جمعی از موسیقیدانان را به جوش آورد و باعث تجمع آن‌ها در خانه‌ی موسیقی شد.
یکی از این رویدادها، لغو کنسرت وحید تاج در یزد بود که با دخالت برخی افراد انجام شد. رسانه‌ها در این‌باره گزارش کردند که جمعی کمتر از 50 نفر در ورودی سالن جمع شدند و با تهدید، مسوولان را به لغو برنامه ترغیب کردند و مانع ورود مردمی شدند که برای تماشای برنامه آمده بودند.
دو نمونه‌ی مهم دیگر، همین اواخر رخ داد؛ لغو کنسرت علیرضا قربانی در مشهد، فقط یک اتفاق معمولی نبود، بلکه به توهین به جامعه‌ی موسیقیدانان ختم شد. یکی از مسوولان پس از لغو این اجرا، موسیقیدانان را «مطرب» و کنسرت‌های آن‌ها را «ولنگاری» نامید.
کنسرت سالار عقیلی در شهرتان طرقبه نیز حاشیه‌دار شد. در این اجرا حریر شریعت‌زاده، همسر سالار عقیلی در گروه نوازندگان حضور داشت، اما از میانه‌ی اجرا، اجازه‌ی حضور و نوازندگی از او گرفته شد.
سرانجام، جمعی از اهالی موسیقی این شرایط را تاب نیاوردند و 17 اسفندماه در خانه موسیقی گرد هم جمع شدند و اعتراض خود را بیان کردند.
مدیرعامل خانه موسیقی در این تجمع گفت: اعضای خانه موسیقی امروز برای یک درد مشترک گردهم جمع شده‌اند تا خواسته‌های خود را بیان کنند. متأسفانه امروز مصیبت‌هایی را تجربه می‌کنیم که در 30 سال اخیر بی‌سابقه بوده است. هیچ‌وقت فکر نمی‌کردیم با آغاز دولت «تدبیر و امید» موسیقی‌دان‌ها این‌گونه دچار یأس وناامیدی شوند.
زنان موسیقی، سال پرحاشیه‌ای داشتند که یکی از دلایل آن، انتشار آلبومی با همخوانی یک زن بود که بعضی رسانه‌ها به اشتباه از آن به‌عنوان آلبوم تکخوانی زن یاد کردند و با انتشار خبرهای نادرست دردسرساز شدند.
وزیر ارشاد چندبار در مراسم از سیاست‌ها و برنامه‌های وزارت ارشاد دفاع کرد و در یکی از سخنرانی‌هایش تصریح کرد: متأسفانه برخی گروه‌های سیاسی که با دولت «تدبیر و امید» مشکل دارند تلاش می‌کنند از احساسات مذهبی مردم سوءاستفاده کنند و با طرح مسائل تحریف‌شده، دروغی و جعلی، احساسات مردم متدین را تحریک کنند. ما به رعایت موازین و قانون در حوزه‌ی موسیقی موظف هستیم، ولی تسلیم برخی گروه‌های خودسر نمی‌شویم، زیرا اکثر این افراد، عناصر نو رسیده‌ای هستند که اطلاعات ما نسبت به آن‌ها در بسیاری از زمینه‌ها از جمله مذهب، هنر و موسیقی، بیشتر است.
سینمای هنر و تجربه با فیلم های خاص
یکی از اتفاقات مهم امسال، اضافه شدن بخش هنر و تجربه به سینمای ایران بود، سینمایی که گفته می شد فیلم های خاص سینمایی در این گروه نمایش داده می شود.
گروه سینماهای هنر و تجربه کارشان را با شش سینما در تهران شروع کردند و بعد از مدتی فعالیت، بالاخره بر تعداد سینماهای آن اضافه شد. با گذشت نزدیک به یک سال، این گروه هفت سالن سینمایی در تهران دارد و سالن هایی در اهواز، اصفهان و مشهد نیز فیلم های این گروه را نمایش می دهند.
ایرانی ها در داوری جشنواره های خارجی
دیگر اتفاق مهم سینمای ایران، انتخاب لیلاحاتمی به عنوان داور شصت و هفتمین جشنواره فیلم کن بود.
لیلاحاتمی تنها هنرمند ایرانی نبود که به بخش داوری جشنواره ای راه یافته بود، تهمینه میلانی خرداد ماه رییس هیات داوران نخستین جشنواره بین المللی فیلم اربیل شد. در این جشنواره سینمای ایران شش جایزه گرفت.
درست چند روز بعد از جشنواره اربیل اصغر فرهادی، کارگردان اسکاری ایران، رییس هیات داوران جشنواره آسیا پاسیفیک شد .
نیکی کریمی دیگر هنرمند ایرانی نیز خرداد رییس هیات داوران جشنواره فیلم ادینبورگ شد.
همچنین مسئولان برگزاری شصت و هفتمین جشنواره معتبر فیلم کن عباس کیارستمی چهره شناخته شده و جهانی سینمای ایران را امسال به عنوان رئیس هیئت داوران فیلم کوتاه و سینه فونداسیون این رویداد سینمایی معرفی کردند .
درخشش ایرانیان در جوایز آسیا-پاسفیک 2014
مراسم اعطای جوایز سینمایی آسیا-پاسیفیک در حالی برگزار شد که نمایندگان سینمای ایران موفق به دریافت جوایز متعدد شدند. جایزه بهترین فیلمنامه به «نیما جاویدی» برای فیلم «ملبورن» به نمایندگی از ایران تعلق گرفت.
همچنین «رخشان بنی‌اعتماد» برای کارگردانی فیلم «قصه‌ها» جایزه بزرگ هیات داوران آسیا پاسیفیک 2014 را کسب کرد .
جایزه بهترین فیلم مستند نیز به «هزار و یک سیب» به کارگردانی طاها کریمی اعطا شد .
«رضا درمیشیان»، کارگردان، تهیه‌کننده و فیلمنامه‌نویس ایرانی به عنوان برنده جایزه 10 هزار دلاری توسعه شبکه نت‌پک برای فیلم «من عصبانی نیستم» معرفی شد.
جایزه بهترین بازیگر زن آسیا پاسیفیک به «لو ژونگ» برای فیلم «بی‌خوابی قرمز» تعلق گرفت و «مریلا زارعی» از ایران برای فیلم «شیار 143» شایسته تقدیر شناخته شد.
شیر نقره‌ای ونیز برای «قصه‌ها»ی بنی‌اعتماد
شیر طلای «قصه‌ها» ساخته رخشان بنی‌اعتماد جایزه بهترین فیلمنامه جوایز هفتادو یکمین جشنواره فیلم ونیز یکی از معتبرترین رویدادهای سینمایی جهان را از آن خود کرد.
شب خوب کیتارو و شب تلخ عالیم قاسم‌اف
مردم تهران در سالی که گذشت، میزبان اجرای دو هنرمند بزرگ موسیقی جهان در کشور بودند. کیتارو، نوازنده‌ی شهیر ژاپنی 21 مهرماه به تهران رسید. او سه شب پاییزی را در تالار وزارت کشور برای ایرانیان ساز نواخت و شب‌های خوبی را برای آن‌ها رقم زد؛ اما خاطره‌ی خوبی از این کنسرت در ذهن نوازندگان ایرانی که برای او ساز زدند، باقی نماند.
نوازندگانی که در این کنسرت حضور داشتند، با بدحسابی کنسرت‌گذار مواجه شدند. آن‌ها تا دوماه پس از اجرا، دستمزد خود را به‌طور کامل نگرفتند.
اما شب‌های زمستان 93 با حضور عالیم قاسم‌اف، رنگ و بوی دیگری گرفت. او سه شب اجرای پرمخاطب را با همراهی دخترش «فرغانه» در تالار وحدت داشت اما شب سوم، شب خوبی برای قاسم‌اف نبود. در آن شب، کنسرت این خواننده‌ی مطرح کشور جمهوری آذربایجان بنا به دلایلی، بدون حضور دخترش برگزار شد. فرغانه در تمام مدت اجرای پدرش، از پشت صحنه نظاره‌گر کنسرت بود.
ارکستر سمفونیک از خواب پرید
نزدیک به سه سال از تعطیل شدن ارکستر سمفونیک تهران می‌گذشت اما اکنون تمرین‌های ارکستر سمفونیک برای اجرای سمفونی 9 بتهوون در تالار رودکی آغاز شده و علی رهبری ارکستر را برای اجرایی مقابل رییس‌جمهور آماده می‌کند. گفته می‌شود که ارکستر ملی هم سال 94 با بازگشت فرهاد فخرالدینی کار خود را آغاز خواهد کرد.
شهر موشها رکورد زد
یکی از اتفاقات دیگر سینمای امسال فیلم «شهر موشها ٢» ساخته مرضیه برومند و به تهیه کنندگی منیژه حکمت بود که فروش این فیلم رکورد تازه ای در سینمای ایران به ثبت رساند. این فیلم در طول سه ماه اکران ١٢ میلیارد تومان فروش کرد و فعلاپرفروش ترین فیلم سینمای ایران است.
اکران همزمان فیلم های چهار فیلمساز زن
اتفاق ویژه امسال اکران همزمان فیلم های چهار فیلمساز زن بود که این اتفاق برای نخستین بار در تاریخ سینمای ایران رخ داد: مرضیه برومند، تهمینه میلانی، تینا پاکرون و مریم میلانی چهار فیلمسازی بودند که فیلم هایش روی پرده رفت.
همچنین سال 93 ، سال درخشیدن سینماگران زن بود. فیلم های پرفروش زیادی در سینمای ایران متعلق به زنان بودند. «شهر موش ها 2» را مرضیه برومند ساخته بود، «آتش بس 2» را تهمینه میلانی، «شیار 143» را نرگس آبیار؛ به غیر از اینها مریم میلانی، «کاغذ خروس نشان» را به پرده سینما سپرد، تینا پاکروان، «خانوم» را، آزیتا موگوی، «تراژدی» و را و البته همه این فیلم ها در نوع خود و از زاویه ای موفق هم عمل کردند.
اولین نمایش فیلم "محمد (ص)"
اولین نمایش فیلم "محمد (ص)" به کارگردانی مجید مجیدی از دیگر اتفاقات مهم سال بود. این فیلم که قرار بود در جشنواره فیلم فجر رونمایی شود، بعد از جشنواره برای اصحاب رسانه و منتقدان اکران شد. مجیدی در حاشیه آیین افتتاح رسمی نمایش این فیلم که با حضور تعدادی از عوامل شاخص سینمای جهان ساخته شده است، گفت بود: احساس بسیار خوبی دارم که بالاخره بعد از ۷سال تلاش موفق به اکران فیلم محمد (ص) شدیم و باید بگویم که منتظر چنین روزی بودم که بتوانم در بین مردم فیلم را ببینم.
فیلم هایی که در انتظار اکران ماندند
در سال 93، اتفاقی افتاد که در تاریخ سینمای ایرانی بی سابقه بود. فیلم «خانه پدری» به کارگردانی کیانوش عیاری، بعد از جنجال ها و حاشیه های زیاد، بالاخره توانست پروانه نمایش برای سینماهای حدودی را به دست آورد. اما این پروانه نمایش 48 ساعت بیشتر اعتبار نداشت! «خانه پدری» بعد از دو روز، از پرده نمایش پایین آمد تا رکورد کوتاه ترین اکران تاریخ سینمای ایران به نام این فیلم ثبت شود. فیلمی که از سوی کمیسیون فرهنگی مجلس، مورد اعتراض شدید قرار گرفت و بالاخره هم نتوانست رنگ پرده را به خود ببیند.
از سوی دیگر فیلم «عصبانی نیستم» رضا درمیشیان که سال گذشته در جشنواره فجر، یکی از فیلم هایی بود که با استقبال مخاطبان و منتقدان مواجه شد، اجازه اکران عمومی نیافت و همچنان بلاتکلیف مانده است. فیلم «قصه ها» ساخته رخشان بنی اعتماد نیز یکی دیگر از فیلم هایی بود که سال گذشته در جشنواره نمایش داده شد اما این فیلم هم اجازه اکران عمومی نیافت. این در حالی است که دو فیلم اخیر در جشنواره های جهانی با استقبال مواجه شده بودند.
عجیب و جالب در سال 93
1. حرکت عجیب و غریب کمال تبریزی در جشنواره فیلم فجر به هنگام نمایش فیلم طعم شیرین خیال» هم جزو عجیب ترین اقدامات سینمایی سال بود. او هنگام نمایش فیلمش در کاخ جشنواره، موارد و جملات ممیزی را وسط سالن سینما و در دقایق مشخص فیلم، با صدای بلند فریاد زد تا همه از او و رفتارش برای جلب نظر رسانه ها تعجب کنند.
2.تخیل حسام نواب صفوی برای حضور در فیلمی هالیوودی که به زندگی الویس پریسلی می پرداخت و قرار بود نواب صفوی نقش این ستاره راک اند رول را در آن بازی کند، از اتفاقات عجیب دیگر سال بود. پروژه ای که اصلا معلوم نشد به کجا رسید!
3.فرزاد حسنی و آزاده نامداری که در ابتدای سال در کنار هم اجرای برنامه نوروزی را برعهده داشتند، یکباره از هم جدا شده و به زندگی مشترک کوتاهشان خاتمه دادند. اما این اتفاق حواشی بسیاری را به دنبال داشت. مصاحبه ها و اخباری که به نقل از آنان در رسانه ها و شبکه های مجازی منتشر شد، بازتاب منفی بسیاری را برای آنان داشت.
تا جایی که باعث شد این دو مجری توانا تا پایان سال نتوانند در تلویزیون به فعالیت خود ادامه دهند.
4.الهام چرخنده، به طور کل یکی از اتفاقات عیجب سال 93 بود. همین!
هنرمندانی که در سال 93 روانه بیمارستان شدند
اکبر عبدی ، رضا رویگری ، جمشید مشایخی ، محمدعلی کشاورز ، رضا داودنژاد، شهره سلطانی، بهزاد فراهانی، شهاب حسینی ، عزت الله انتظامی ، سپند امیرسلیمانی، شهرام شکوهی از جمله هنرمندانی بودند که در سال 93 راهی بیمارستان شدند که به شکر خدا سلامتی دوباره یافتند .
و در پایان یادی می کنیم از هنرمندانی که سفره هفت سین هنر از نامشان خالیست و سال 94 در کنار ما نیستند ، روحشان شاد ...
درگذشت مرتضی پاشایی عزیز که تشییع این هنرمند با حضور چندین هزار نفر در تالار وحدت و خیابان های اطراف آن برگزار شد و ازدحام زیادی به راه انداخت و همچنین هنرمندان عزیز دیگرمان از مشفق کاشانی ، سیمین بهبهانی ،محمدرضا لطفی، عطاءالله خرم ، غلامرضا پورعطایی، انوشیروان ارجمند ، مرتضی احمدی ، احمد رسول‌زاده ، باقر صحرارودی ، نوشین تندسته ، زاون قوکاسیان ، ناصر گیتی‌جاه ، عظیم جوان‌روح ، صادق ماهرو ، بهرام ریحانی ، حسن رضیانی ، عزیزالله هنرآموز ، عبدالحسین پرتوی، پرویز بهرام، احمد بیگدلی، سعید مترصد ، محمد حسین‌پور ، مجید بهرامی ، سارا بنی‌صدر ، اکبر خواجوی ، حمید مهرآرا ، ایرج پور مروت ، بهرام هنرمند، فرهاد مجدآبادی ، برگرونی بغوسیان ، حمید جدیدی ، حامد خسروی ، حسین منظوری ، حسن رضیانی ، شیرین شازده احمدی ، عباس اذکایی ، محمدرضا خورشیدی و مهررضا رضاپور تا امیر بختیاری .