گروه جوان و جامعه خبرگزاری برنا: به میان مردم می‌رویم تا شاید بفهمیم پشت تمام این جملات چه منطقی استوار است و چرا نه تنها این جملات تمام نمی شوند بلکه روز به روز با قدرت بیشتری به بازار تولیدات داخلی هجوم می آورند. از میان جمعیت انبوهی که در یکی از فروشگاه‌های لباس بچه گانه خارجی هستند، خانمی که با وسواس در حال پوشاندن لباس به فرزندش است، می گوید: «وقتی ایرانی بخری، باید چند ماه دیگر دوباره پول دهی، ولی خارجی که می خری خیالت راحت است که حداقل تا یکسال برایت کار می کند.»
در مغازه کناری، پسری حدودا بیست و سه ساله می گوید:« خارجی می خرم چون هم با کلاس‌تر است، هم اینکه ما بین دوستامون آبرو داریم. حالا بیاییم ایرانی بپوشیم که چی بشود.»
به یکی از فروشگاه‌های لباس مردانه ایرانی می رویم که در کمال تعجب فروشنده می گوید که خودش از جنس های مغازه اش نمی پوشد و ترجیح می دهد لباس، خارجی باشد:«جنس خارجی نوع دوختش زمین تا آسمون با ایرانی تفاوت دارد، وقتی می پوشی کاملا مشخص است که لباس خارجی پوشیدی.»
مردی مسن هم با لحن گلایه‌آمیز می گوید: «جنس ایرانی درجه یک اگر دیدی، سلام ما را هم برسان، یا پیدا نمی شود یا اگر هم پیدا شود، آنقدر گران است که به دست من و شما نمی رسد. یادش بخیر کفش‌های چرم تبریز حرف نداشت. کفش‌های ایتالیایی و ترک باید جلوی کفش‌های ایرانی زانو می زدند.»
صحبت های مردم گره ماجرا را اندکی باز می کند، اما هنوز هم نمی توان نظر قطعی داد که واقعا چرا با وجود جنس‌های خوب ایرانی هنوز هم عده ای از مردم سراغ اجناس خارجی و بعضا درجه چند چینی می روند.البته اگر قرار باشد، یک طرفه به قاضی نرویم، باید فرصت صحبت به تولیدکنندگان داخلی هم بدهیم.
مدیر فروشگاه‌های تولیدی لباس بچه رولان در این باره می گوید: «ما چند مولفه را بالا بردیم و تغییر دادیم که بتوانیم فروش خود را بالا ببریم، اما با وجود تلاش های زیاد هنوز هم نتوانستیم به آن حد مطلوب برسیم. با وجود اینکه کیفیت را بالا بردیم، قیمت را پایین آوردیم، اما برای خود ما هم سوال است که چرا مصرف کنندگان ترجیح می‌دهند، از جنس خارجی استفاده می‌کنند که البته نظر شخصی من بر این است که این اتفاق ناشی از فرهنگ مصرفی مردم ماست که به تولیدکنندگان داخلی اطمینان ندارند.»
وی در ادامه می‌گوید:« البته حمایت نکردن دولت از تولیدکنندگان داخلی هم عامل مهم دیگری است. در کشورهای دیگر تبلیغات برای کالاها نوعی سرمایه گذاری محسوب می شود اما در ایران تبلیغات فقط برای تولیدکننده هزینه در بر دارد و بیشتر مردم خیلی از اجناس داخلی را نمی شناسند.»
مدیر فروشگاه‌های تولیدی منسوجات لایکو نیز در این خصوص می گوید: «این اتفاق به دلیل ذهنیت بدی است که مشتریان ایرانی نسبت به کالای داخلی دارند. متاسفانه اجناس باکیفیت به آتش اجناس بی‌کیفیت قدیمی می‌سوزند.
وی اضافه می‌کند:«عده ای از مردم ما به دنبال اجناس ارزان قیمت هستند و جنس چینی قیمت پایین‌تری نسبت به مشابه داخلی دارد، پس در راس انتخاب‌های مردم قرار می‌گیرد.»
این مسئله محدود به حیطه البسه و منسوجات نیست. مدیر فروشگاه های پاپکو نیز نظری مشابه دیگران دارد و این امر را ناشی از بی اعتمادی مردم به تولیدکنندگان داخلی می داند «هنوز به توانایی تولیدکنندگان داخلی باور ندارند».
وی در خصوص راه‌های افزایش اعتماد مردم به تولیدکنندگان می گوید:« اگر تولید کننده کیفیت کالای خود را بالا ببرد خواه ناخواه اعتماد مردم جلب خواهد شد، اما استمرار کیفیت مطلوب بستگی به حمایت دولت از تولیدکننده دارد و متاسفانه از تولید اساسا حمایت نمی شود.»
مهدی تقوی، کارشناس اقتصادی در این باره می گوید: «کالای چینی کیفیت پایین‌تری دارد، اما نسبت به مشابه داخلی ارزان‌تر است. هر چه مردم پولدارتر باشند، بیشتر به دنبال کالاهای لوکس هستند، اما وقتی درآمد پایین تر باشد، طبیعی است که افراد سراغ کالاهای پست تر می روند. انتخاب کالا رابطه مستقیم با سطح درآمد مردم دارد.»
تقوی در خصوص رفع این مشکل می گوید:«باید بهره‌وری نیروی کار را افزایش دهیم. کار مفید یک فرد در ایران قابل مقایسه با کار مفید یک چینی نیست. بهره‌وری کارگر چینی و ساعات کاری مفید یک کارگر چینی بالاتر از یک ایرانی است، همچنین باید در نظر گرفت که یک سری از کالاها را در ایران نمی توانیم، تولید کنیم و هزینه واردات بعضی کالاها از هزینه تولید آن‌ها در کشور مقرون به صرفه‌تر است.»
تقوی در ادامه می گوید:« مصرف کننده ایرانی در این شرایط اقتصادی مجبور است، به سراغ کلای ارزان قیمت برود. اما نمی‌توان ادعا کرد که کیفیت تمام کالاهای وارداتی چینی به بدی زمان‌های قدیم است. امروزه به دلیل افزایش تقاضا برای این کالاها، کشورهای تولیدکننده آن‌ها کیفیت کالاهای خود را ارتقا داده‌‌اند.»
قطعا این قصه سر دراز دارد. از شرایط اقتصادی مردم که ایجاب می کند با وجود تمام مضرات، اجناس ارزان و بی کیفیت خارجی و اکثرا چینی را ترجیح دهند تا طرز تفکر و فرهنگ عده‌ای که خارجی مصرف کردن را نشانه تمدن و با کلاس بودن می دانند و یا ظاهر خوش آب و رنگ اجناس خارجی و بسته بندی های چشم نواز آن ها و بسیاری عوامل دیگر، همه می توانند دلیل بعضی از افراد جامعه برای نخریدن اجناس ایرانی باشد.
البته در بسیاری موارد نباید فراموش کرد که در مورد برخی کالاها باید حق را به مصرف کننده داد و انتخاب کالای خارجی را از آن ها پذیرفت.