افزایش امید باعث کاهش بزه می شود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری برنا، صبح امروز سردار منتظرالمهدی در نشست خبری خود اعلام کرد: «امسال سرقت نسبت به سال گذشته 9 درصد کاهش داشته است». این اظهار نظر او نشان می دهد اوضاع اجتماعی در حال بهبود است و می توان با شناخت بیشتر آسیب های اجتماعی، شرایط بهبود رفتارهای اجتماعی را مهیا کرد.

همین چند سال پیش بود که رئیس وقت پلیس کشور از صدا و سیما خواست در فیلم ها مرغ و گوشت پخش نکنند و مدعی شد پخش این اقلام باعث افزایش بزه در جامعه می شود.

او در واقع اشاره کرد به وضعیت نامطلوب اقتصادی در آن سال ها و تلاش کرد زمینه های جرم و جنایت را با این درخواست کاهش دهد. البته آن اتفاق رخ نداد و صدا و سیما هم به کار خود ادامه داد اما واقعیت این است که اوضاع بد اقتصادی جامعه را به سمتی می برد که عده ای «مجبور به سرقت» می شدند. شاید هیچ کس آن روزهای تلخ و سیاه را فراموش نکند، روزهایی که زورگیری رونق گرفته بود و هر روز فیلم جدیدی در شبکه های اجتماعی از زورگیری های خشن پخش می شد. همان روزها دو جوان کم سن و سال به دلیل زورگیری پای چوبه دار رفتند و در ملأ عام اعدام شدند.

وقتی این اتفاقات را در کنار خبر خوش معاون اجتماعی نیروی انتظامی می گذاریم آن وقت مشخص می شود چه اتفاق بزرگی در کشور افتاده و این اتفاق بزرگ در صورت تداوم چقدر می تواند شرایط اجتماعی را بهبود بخشد.

جامعه شناسان چند عامل را برای رونق گرفتن بزه در جامعه موثر می دانند. در این میان وضعیت اقتصادی شهروندان و افزایش مشکلات معیشتی را این افراد از مهمترین عوامل افزایش بزه و جرم و جنایت، تلقی می کنند. رضا غیاثی، جامعه شناس و مدرس دانشگاه، در گفت و گو با خبرگزاری برنا می گوید: «جامعه ای که درگیر مشکلات معیشتی باشد به سرعت مریض می شود، اقتصاد مثل ستون فقرات هر جامعه ای است و اگر به این ستون فقرات لطمه ای وارد شود کل سیستم بدن از کار می افتد. تفاوتی هم ندارد که جامعه مذهبی باشد یا غیر مذهبی، وقتی ویروس نابودگر به تن این جامعه رسوخ کند به سرعت آن را مریض می کند.»

وی می افزاید: «ما یک دوره سخت را سپری کرده ایم، دوره ای که نه تنها بنیان های اقتصادی فرو پاشید بلکه اعتقادات مردم هم دستمایه اهداف سیاسی قرار گرفت. جامعه در همه سطوح خود یک نوع افسردگی و ناامیدی را سپری می کرد، در نتیجه بنیان های اخلاقی هم دچار لطمه شد و قشر پایین دست جامعه در معرض یک انفجار اخلاقی مهیب قرار گرفتند. بخش بزرگی از این قشر توانستند با مشکلات کنار بیایند ولی واقعیت این است که بخش دیگری نتوانستند و در نتیجه کشور شاهد افزایش جرم و جنایت بود.

این جامعه شناس اصلی ترین دلیل کاهش جرم و جنایت در کشور را ایجاد امید در جامعه می داند. وی می گوید: «هیچ کس مدعی نیست شرایط اقتصادی یک بهبودی موثر را پیدا کرده است ولی جامعه امیدوارانه به پیش می رود و همین امید زمینه های ارتکاب بزه را کاهش می دهد.»

مریم آشتیانی، جامعه شناس نیز شرایط فعلی را ناشی از رفتار درست حاکمان می داند و می گوید: «مردم امروز در حال بازگشت به اعتماد هستند، آن ها چند سالی اعتماد خود به دولت را از دست داده بودند ولی امروز با رفتارهای درست حاکمان (دولتمردان) این گوهر مفقوده در حال بازگشت است. باید توجه کنید زمانی بزه افزایش می یابد که شهروندان به نقطه صفر رسیده باشند و هر قدر امید میان آن ها افزایش یابد بزه نیز پایین خواهد آمد. جامعه امروز ما، جامعه ای است که هم امید دارد و هم اعتماد و به هر میزان این امید و اعتماد بیشتر شود میزان بزه و جرم نیز کاهش خواهد یافت.