به گزارش خبرگزاری برنا از لرستان ،نکته جالب توجه اینجاست که بچه‌ها ناخودآگاه دوست دارند به زبان مادری خود صحبت کنند، ولی برخی از والدین با اجبار کودکان را وادار به صحبت به گویش فارسی می‌کنند.
سوالی که اغلب به جواب آن فکر می‌کنم، این است که مگر داشتن لهجه باعث افت شخصیت می‌شود ؟
چند وقت پیش با یکی از نوجوانان اقوام خود لری صحبت می‌کردم، ولی او به فارسی پاسخ می‌داد.
با وجود اصرار من به تکلم به گویش لری، نوجوان به فارسی پاسخ می‌داد. علت را جویا شدم، گفت: «مادرم منو دعوا می‌کنه، میگه لهجه پیدا می‌کنی.»
وادادگی فرهنگی
یک کارشناس مسائل اجتماعی در گفت‌وگو با برنا اظهار می‌کند: در کشور ما زبان فارسی، زبان معیار در مدارس و دانشگاه‌ها و در نوشتن کتاب و مقاله و بسیاری کارهای دیگر است. و طبیعی است که در تمام اماکن رسمی باید از زبان رسمی کشور استفاده کنیم. اما این‌که در تربیت فرزندانمان به دست خودمان پدیده میرایی یا مرگ لهجه‌ها را رقم بزنیم، به هیچ وجه عقلانی و منطقی نیست و نوعی وادادگی فرهنگی است که البته گاه بسیار زودگذر است. «فرهاد طهماسبی» می‌گوید: دوگانگی لهجه و زبان، احتمال طرد اجتماعی فرزندانمان را به حدی افزایش می‌دهد که موجب استهزا و تمسخر می‌شود و احتمال آن که افسردگی یا انزوای کودکانمان را به دنبال داشته باشد، وجود دارد.
تاثیر لهجه بر شخصیت
این کارشناس مسائل اجتماعی می‌گوید: اگر ما در جایی که همه یک لهجه و گویش دارند، لهجه داشته باشیم، مورد توجه قرار نمی‌گیریم.
وی اضافه می‌کند: در جایی که دیگران لهجه ما را ندارند شاید از سوی افراد نادان مورد شوخی قرار بگیریم، اما این موضوع هیچ تاثیری بر شخصیت افراد ندارد. چون افراد آگاه می‌دانند که که تفاوت لهجه‌ها تنها برای شناخت افراد است.
آشناسازی کودکان با فرهنگ بومی
طهماسبی با تأکید به این‌که والدین باید توجه کنند که ما در یک جامعه با خرده فرهنگ‌های خاص خود زندگی می‌کنیم، می‌افزاید: ما باید همزمان که هویت ملی فرزندانمان را به آنها معرفی می‌کنیم، آنها را با خرده فرهنگی که هویت بومی شان را مشخص و معرفی می‌کند هم آشنا کنیم.
این کارشناس ادامه می‌دهد: اگر این رویه را در تربیت فرزندانمان رعایت کنیم، آنها شخصیت مطلوبی خواهند یافت و اگر رعایت نکنیم، احتمال آن که فرزندانمان در آینده دچار آسیب‌های روانی و اجتماعی شوند، وجود دارد.
حاکم شدن شرایط شهرستان بر گویش
یک روانشناس نیز در گفت‌وگو با برنا در این خصوص که آیا صحبت کردن بچه‌ها به زبان فارسی و محلی مشکلاتی را برای آنها به وجود می‌آورد یا نه، می‌گوید: چون توانایی انسان بسیار بالاست، از نظر روانی مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌شود. چون هر فرد در یک زمان می‌تواند زبان‌های مختلفی را یاد بگیرد.
«فیروزه غضنفری» می‌افزاید: والدین باید بدانند اگر فرزندانشان فارسی را زیبا یا خیلی سلیس و روان صحبت نمی‌کنند، به این دلیل است که شرایط شهرستان بر گویش آنها حاکم است و داشتن لهجه امری کاملا طبیعی است.
خود را قبول داشته باشیم
این روانشناس ادامه می‌دهد: اگر خانواده‌های لرستانی هویت، قومیت و ملیت خود را در نظر داشته باشند، مشکلی بین آنها و لهجه شان پیش نمی‌آید. اما اگر خودشان را قبول نداشته باشند، داشتن لهجه وجهه‌ای منفی در نظرشان پیدا می‌کند.
غضنفری می‌گوید: ضروری به نظر می‌رسد که این افراد بدانند زمانی نداشتن لهجه مهم است که در محیطی باشند که باید روان و بدون لهجه صحبت کنند. مثلا در رادیو و تلویزیون که نداشتن لهجه یک معیار است.
زبان مادری؛ اساس یادگیری زبان دوم
این روانشناس می‌گوید: برای یادگیری زبان دوم باید شالوده اصلی زبان مادری یا زبان محلی در هر شهر یا استان فرا گرفته شود تا اساسی برای یادگیری زبان دیگر باشد. غضنفری می‌گوید: والدین باید به شرایط سنی فرزندانشان توجه داشته باشند و یادگیری زبان را در فاصله سنی آنها رعایت کنند تا دچار مشکل در تکلم نشوند.
تیشه به ریشه گویش لری نزنیم
چه بخواهیم و چه نخواهیم چون در خارج از محیط زندگی قاطبه مردم از کوچک و بزرگ به زبان مادری صحبت می‌کنند و فرزندان ما نیز در این محیط رشد و پرورش می‌یابند قطعا به زبان مادری صحبت می‌کنند.
ممکن است در اثر سختگیری، کودکان در محیط خانه یا جاهایی که والدین حضور دارند، فارسی صحبت کنند، اما این مقطعی است. چون کودکان دوست دارند با همسن و سالانشان به زبان مادری صحبت کنند، زیرا حرف همدیگر را بهتر می‌فهمند.
می‌توان گویش بچه‌ها را تا پایان دوره ابتدایی کنترل کرد و آنان را مجبور به تکلم به زبان فارسی کرد، ولی در مقاطع راهنمایی و دبیرستان، نوجوانان – به ویژه پسران به دلیل این که مورد تمسخر دوستانشان قرار نگیرند – باز به گویش لری برمی گردند و با آن صحبت می‌کنند.
خانواده‌ها نباید با اجبار کردن کودکانشان برای صحبت کردن به فارسی و کنار گذاشتن گویش لری، تیشه به ریشه گویش لری بزنند. بگذاریم گویش لری همراه و دوشادوش زبان فارسی پیش برود.
گزارش فاطمه حافظی برنا لرستان