براساس برنامه ریزی های انجام شده توسط دست اندرکاران خانه فرهنگ جاودان که حفظ اصالت و فرهنگ شیراز دغدغه اصلی آنها است از دو ماه قبل تور شهری بازدید از گنجینه های تاریخی شیراز با همکاری سازمان میراث فرهنگی فارس برگزار می شود.
این تور ها برای شناخت مردم شیراز از شهرشان راه اندازی شد که در همین راستا در گام اول به مناسبت روز ملی مساجد و گرامیداشت بقاء متبرکه 12 مسجد با همکاری میراث فرهنگی و اداره اوقاف فارس توسط علاقمندان بازدید شد.
درمرحله دوم افراد حاضر از بناهای تاریخی موجود در محله سنگ سیاه شامل مسجد ایلخانی، بی بی دختران، خانه فروغ الملک،مسجد میرزا هادی، مسجد مشیر،بازارچه ارامنه،امامزاده زین الدین،آب انبار حاج کچل، خانقاه احمدی ، آرامگاه سیبویه و گذرهای قدیمی موجود در این محله بازدید کردند.
درسومین برنامه که به منظور نمایش اصالت ها و فرهنگ مردم محله قصرالدشت شیراز برگزارشد افراد حاضر از بناهای تاریخی موجود در این بخش از شهر شامل باغ نوابی،مسجدبردی ، شاهزاده محمد، کوچه باغ های قدیمی ،آب انبار ها، گودهای و دیوارهای قدیمی ، موجود در این محله بازدید کردند.
زیبایی های محورزندیه شیراز باعث شده در چهارمین گام میثم فتاحی مدیر کمیته گردشگری خانه فرهنگ جاودان و دست اندرکاران این سازمان مردم نهاد ، تصمیم بگیرید علاقمندان به تاریخ و فرهنگ اصیل شهر شیراز ازاین محور باعظمت بازدید کنند.
عضو هیات مدیره خانه فرهنگ جاودان با برنامه ریزی مناسب و نکته سنجی دراین بازدید تلاش کرد تا حاضران ازنزدیک با عظمت دوران زندیه و اصالت بناهای ساخته شده درآن زمان آشنا شوند.
مدیر کمیته گردشگری خانه فرهنگ جاودان در گفتگو با خبرنگار برنا اظهار داشت: دراین بازدید افراد حاضر ازخانه محتشم منسوب به برادر کریمخان که در زمان قاجار تغییراتی مانندعوض شدن ازاره‌های سنگی و اضافه کردن سنتوریهای سقف روی برروی آن انجام شده است بازدید کردند.
میثم فتاحی افزود: درادامه دیوانخانه که ساختمان دیوانی حکومت زندیه بوده و در آن امور اداری کشوردر آن دوران انجام می شده و متاسفانه بعد از تصاحب ساختمان به دست حکام قاجار تغییراتی در آن داده شد از جمله دو ستون سنگی ایوان که توسط آقامحمد خان از جای خودش جدا شده و به کاخ گلستان تهران منتقل کردند و به جای آن ستون چوبی گذاشتند ، توسط علاقمندان دیده شد.
وی تصریح کرد: دیدن نمای بیرونی خانه چهره نگارکه متعلق به استاد چهره نگار اولین عکاس شیراز واقع در ضلع شمالی ارگ و نبش خیابان ۲۲ بهمن، بازدید از دارالحکومه کریمخانی که به اشتباه به ارگ کریمخانی معروف شده و دارای سه ایوانی شامل ایوان شمالی ایوان زمستانه و ایوان غربی ایوان بهاره و ایوان جنوبی ایوان زمستانه است نیز در این بازدید انجام شد.
پژوهشگر معماری سنتی ایران تاکید کرد:تمام دیواره‌ها و ازاره‌های دارالحکومه زندیه دارای نقوش گل و مرغ و طلاکاری شده بوده که متاسفانه در دورانی که آنجا تبدیل به خانه سران قاجار شد و در دوره پهلوی اول به زندان شیراز تبدیل شد طلاکاریها از بین رفته و فقط بخش بسیار کوچکی از طلاکاریهای سقف و ازاره‌ها باقی مانده است.
مدیر کمیته گردشگری خانه فرهنگ جاودان اظهار داشت: در درون ارگ حمام کوچکی مخصوص بزرگان و خاندان حکومتی ساخته شده که همانند تمامی حمام های ایرانی دارای بینه و سربینه بوده و در سقف این حمام آهک بریهای زیبائی متعلق به دوران های زندیه و قاجاریه دیده می شود که این مکان نیز توسط افراد حاضر درتور محورزندیه بازدید شد.
فتاحی افزود: آب انبار کریمخانی که در ضلع شرقی دارالحکومه و در همسایگی دیوانخانه قرار گرفته که به نام آب انبار وکیل نیز شهرت دارد و تا اوایل پهلوی و قبل از احداث سیستم لوله کشی توسط مرحوم محمد نمازی مورد استفاده عموم مردم قرار می گرفت مکان تاریخی دیگری بود که علاقمندان آن را دیدند.
وی تصریح کرد: بازار وکیل شمالی و سرای های موجود در آن شامل سرای گمرک ، احمدی و روغنی ، ضرابخانه زندیه که محل ضرب سکه‌های زندیه بوده و در حال حاظر انبار واحدهای تجاری است، تیمچه نعمان یا جبه خانه واقع در کنار بازار شمالی که محل ساخت تسلیحات زندیه بوده و اکنون به دلیل داشتن مالک خصوصی تبدیل به کارگاه چرم شده است ، نیز دراین بازدید توسط علاقمندان به فرهنگ و هنر دیده شد.
پژوهشگر معماری سنتی ایران یادآور شد: زمانی که به دستور رضا خان قرار شد بلوار مدرس و خیابان زند امروزی (خیابان تشریفات) بین میدان گل سرخ تا میدان امام حسین ساخته شود چهارسوق اصلی بازار و کاخ آینه کریمخان که دراین مسیر قرار داشت متاسفانه برای احداث خیابان تخریب شد و بازار به دو نیمه شمالی و جنوبی تقسیم شد که این تصمیم بخش قابل توجه ای از فرهنگ و بناهای اصیل دوران زندیه را نابود کرد.