به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، 29مهر امسال، سالن اجلاس سران پذیرای بسیاری از فعالان عرصه صادرات بود. دکترروحانی، رییس جمهوری پس از سخنرانی به همراه نعمت زاده وزیر صنعت، از صادرکنندگان نمونه تجلیل کردند. با نگاهی به پیشینه اقتصادی دولت یازدهم می‌بینیم که وضعیت صادرات از مهم‌ترین مسائلی بود که پس از سه سال توانستیم با برنامه‌ریزی اقتصادی، کنترل و کاهش قاچاق و بهبود روابط با کشورهای جهان در نهایت رشد مثبت به دست بیاوریم.
رییس جمهوری در این همایش گفت: "برخی فکر می‌کنند، وقتی ما می‌گوییم تعامل سازنده یعنی برویم و بنشینیم با غربی‌ها و اروپایی‌ها لبخند بزنیم، صحبت کنیم و ناهار بخوریم. نه اینطور نیست. تعامل سازنده مناسب کردن محیط روابط بین‌المللی برای صادرات کالا و اشتغال جوانان است".
محمد لاهوتی رییس کنفدراسیون صادرات ایران درباره وضعیت صادرات کشور در چند سال اخیر با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری برنا به گفت‌وگو نشست که در ادامه می خوانید:
صادرات کشور را در یک سال گذشته چگونه بررسی می‌کنید؟
-سرعت رشد صادرات ایران آنقدر بالاست که بهتر است آن ا در 6 ماه گذشته بررسی کنیم. شاخص ارائه شده از سوی دولت برای صادرات در یک سال اخیر مثبت اعلام شده و میزان واردات رو به کاهش است و خوشبختانه در مرداد و شهریور سال95 شاهد رشد چشمگیر صادرات بودیم.
صادرات کشور در 6ماه گذشته 21/07 میلیارد دلار بوده و نسبت به سال گذشته 6 درصد افزایش داشتیم که این نشان دهنده تراز تجاری مثبت است. پیش‌بینی می‌شود روند صادرات تا پایان سال به هدف مطلوب خواهد رسید و کالاهایی که متصل به نفت هست مانند گاز، میعانات گازی و پتروشیمی با تغییر و افزایش قمیت نفت، قیمت معاملاتی آن‌ها افزایش پیدا می‌کند.
تاثیر کاهش قیمت نفت در منطقه طی یکسال گذشته براقتصاد کشور و صادرات چگونه بوده است؟
البته پیش‌بینی می‌شود که قیمت نفت در سال آینده حداقل چند درصدی افزایش داشته باشد و این می‌تواند به جبران کسری بودجه ما کمک کند. با توجه به اینکه فاصله‌گیری از تامین بودجه از فروش نفت در یک سال گذشته انجام شده است. باید به این شعار اتکا کنیم که نفت یک سرمایه تمام شدنی است و افزایش فروش‌های غیرنفتی واجب است.
ما از نظر حجمی، در صادرات 25 درصد رشد داشته‌ایم. این نشان می‌دهد که، در سطح گستردهای میزان فروش غیرنفتی کشور افزایش پیدا کرده و تاثیر آن در ارقام صادراتی ما به وضوح دیده می‌شود. خوشبختانه با اینکه ما یک کشورنفت‌خیز هستیم، توانسته‌ایم وابستگی خود را نسبت به فروش نفت کاهش دهیم و اقتصاد خود را از ضربه ناشی از کاهش قیمت نفت در منطقه نجات دهیم. بازار ایران امروز با فروش نفت خام نفع نمی برد.
رکود و تورم اتفاقی در اقتصاد معنا و مفهوم ندارد. به عبارتی کلمه "اتفاق" در اقتصاد معنا و مفهومی ندارد. اقتصاد نیازمند یک برنامه‌ریزی مدون است و اگر امروز توانسته‌ایم کشور را به رشد اقتصادی مثبت برسانیم، اگر توانسته‌ایم تاثییر کاهش قیمت نفت در منطقه را از پیکره اقتصاد دور کنیم به برنامه‌های مدونی بازمی‌گردد که سه سال گذشته، پی‌ریزی شده و بالاخره توانست امسال نمود خارجی خود را نشان دهد.
برای مثال، در اوایل دهه 80 سرمایه‌گذاری در پتروشیمی کلید خورد و منطقه عسلویه برای سیاست‌گذاری‌های این کار تاسیس شد . در نهایت بهره‌برداری از آن در سال90 امکان پذیر و در سال 93 به بعد سوددهی آن دیده شد. فاصله گرفتن از اقتصاد نفتی نیاز به سرمایه‌گذاری و برنامه ریزی دقیق دارد. برنامه‌های توسعه‌ای کشور نباید با تغییر و تحولات درسیاست و دولت ها دستخوش تغییرات شود.
نقش بخش خصوصی در افزایش صادرات چقدر بوده است؟
توجه به اصل 44 و خصوصی سازی از مسائلی بود که دولت یازدهم به آن توجه ویژه کرد. امروز یکی از موضاعت مهمی که می‌تواند به اقتصاد کشور کمک کند مطالبه‌گری بخش‌خصوصی از دولت برای اجرایی شدن اقتصاد مقاومتی است و چون این موضوع دقیقا ابلاغیه مقام معظم رهبری و تاکید ایشان است، از پشتوانه قوی در اجرا برخوردار است. اعتماد به بخش خصوصی باید به عنوان سند اجرایی در صادرات و صنعت در نظر گرفته شده و یک برنامه مشخص برای تولید صادرات محور تدوین شود. خصوصی سازی و اعتماد به بخش خصوصی همواره از دلایل عمده در رشد صادرات بوده است. خوشبختانه ایران با سابقه گذشته خود توانسته طی این سالها روند خوبی را در خصوصی سازی طی کند.
وضعیت نرخ ارز در صادرات چطور است؟
قانون نرخ ارز باید با میزان تورم در کشور در نظر گرفته شده و براساس آن تعیین شود. اگر تورم افزایش پیدا کرده است، بهتر است که نرخ ارز نیز متناسب با آن تغییر کند و اگر این اصل در افزایش نرخ ارز رعایت نشود، ضرر و لطمه آن را در کاهش صادرات و تولید خواهیم دید و در مقابل با افزایش قاچاق مواجه خواهیم شد. ما معتقد هستیم که نرخ امروز نسبت به تورم سه ساله گذشته واقعی نیست و البته، افزایش ناگهانی نرخ ارز در یک شب نیز ضررهایی را به دنبال خواهد داشت.اعمال قانون افزایش نرخ ارز به نسبت تورم در خواست صنف صادرکنندگان از دولت است. در حال حاضر که دولت تاکید بر تک نرخی شدن ارز دارد امیدوار هستیم با کم شدن فاصله نرخ ارز آزاد و مبادله‌ای بتوانیم شاهد قانونمند شدن میزان نرخ ارز در کشور باشیم و مدیریت بانک مرکزی نیز براساس تورم صورت گیرد.
نقش مناطق آزاد در صادرات ایران چگونه بوده است؟
مناطق آزاد به ذات نه باعث افزایش قاچاق شده و نه باعث کاهش صادرات خواهند شد. مناطق آزاد ابزاری هستند جهت تسهیل در روابط تجاری کشورهایی که قوانین پیچیده ای برای تجارت دارند.اگر مناطق آزاد در جایی مشکل ساز شده باشد، به نحوه استفاده ما از این امکان بازمی‌گردد.اگر مناطق آزاد بر اساس قانونی که برای آن ها تعیین شده ایجاد، زیرساخت های مناسب برای آن‌ها فراهم شده و جذب سرمایه خارجی و حضور بانک‌های خارجی به درستی انجام گیرد، قطعا می‌تواند به پیشرفت صادرات ما کمک کند. ولی اگر نتواند روی این مناطق کنترل لازم را داشت سبب خواهد شد بدبینی به مناطق آزاد از گذشته بیشتر شود.
باید در اجرا همان چیزی که در قانون مقرر شده است، دیده شود. من به شخصه فکر می‌کنم طرح افزایش مناطق آزاد در مجلس بسیار خوب است و با استفاده درست از این مناطق، افزایش آن‌ها هیچ لطمه‌ای به کیفیت و کمیت صادرات نخواهد زد و بهتر هم می شود.