به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، در صد و هفتاد و یکمین نشست اعضای اوپک در وین مقرر شد، ١٣ عضو اوپک در مجموع؛ روزانه به میزان یک میلیون و ٢٠٠ هزار بشکه از تولید خود بکاهند و این مقدار را به ٣٢ میلیون و ٥٠٠ هزار بشکه در روز برسانند. از این رو اندونزی عضو چهاردهم که پس از هشت سال تعلیق عضویت خود، به تازگی به این سازمان پیوسته بود، مجبور شد دوباره عضویت خود را به حال تعلیق در آورد.
بر اساس این توافق قرار شد به جز نیجریه و لیبی، اعضای دیگر این سازمان ٤,٥ درصد از تولید خود بکاهند. با این حال ایران، مجاز شد تولید نفت خام خود را از یکم ژانویه (دوره ٦ ماهه این توافق)، روزانه به طور میانگین ٩٠ هزار بشکه افزایش دهد و مجموع آن را به سه میلیون و ٧٩٧ هزار بشکه در روز برساند.
هموار شدن همکاری تولید کنندگان نفت
در پایان نشست کشورهای عضو و غیرعضو اوپک، وزیر انرژی عربستان در کنفرانس مطبوعاتی این توافق را تاریخی توصیف کرد و گفت که این توافق شرایط را برای تقویت همکاری تولیدکنندگان نفت هموار می کند.
"نواک" وزیر انرژی روسیه در کنفرانس مطبوعاتی در پایان این نشست نیز، گفت: توافق امروز کشورهای عضو و غیرعضو اوپک به روند تثبیت بازارهای جهانی نفت خام شتاب می بخشد، از نوسانهای بازار نفت می کاهد و سرمایه های جدید را روانه پروژههای صنعت نفت جهان می‌کند.
همچنین وزیر انرژی عربستان اعلام کرد شاید این کشور، تولید نفت خام خود را بیشتر از توافق انجام شده در نشست ١٧١ اوپک (روزانه ٤٨٦ هزار بشکه)، کاهش دهد.
کشورهای غیر عضو اوپک در کنار ١٣ کشور عضو اوپک متعهد شدند روزانه ٥٦٠ تا ٦٠٠ هزار بشکه از تولید خود بکاهند که دوره اجرای این توافق از یکم ژانویه ٢٠١٧ آغاز می شود. گفتنی است کمیته وزارتی نظارت بر توافق اوپک بر حسن اجرای این توافق نیز نظارت خواهد داشت.
کاهش تدریجی تولید نفت خام روسیه
وزیر انرژی روسیه گفته است این کشور، روزانه به میزان ٣٠٠ هزار بشکه از تولید نفت خام خود؛ بصورت تدریجی کاهش می دهد و تا پایان مارس روسیه نسبت به سطح تولید خود در ماه اکتبر یعنی ١١ میلیون و ٢٤٧ هزار بشکه در روز خواهد رسید، به عبارت دیگر روسیه روزانه به میزان ٢٠٠ هزار بشکه کمتر نفت تولید خواهد کرد.
به گفته این مقام مسئول، تولید نفت خام روسیه پس از ٦ ماه به ١٠ میلیون و ٩٤٧ هزار بشکه در روز می رسد.
نمایندگان کشورهای آذربایجان، بحرین، بولیوی، برونئی دارالسلام، گینه استوایی، قزاقستان، مالزی، مکزیک، عمان، سودان و سدوان جنوبی در کنار روسیه نیز روز شنبه در نشست مشترک کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در وین حاضر شدند و بخشی از تعهد کاهش تولید را به عهده گرفتند.
عمان اعلام کرد که روزانه ٤٥ هزار بشکه از تولید نفت خام خود می کاهد و قزاقستان متعهد شد که سال آینده تولید خود را ٢٠ هزار بشکه در روز کاهش دهد.
تحلیلگر انرژی اسپکتس گفت: در حالی که برخی تولیدکنندگان کاهش تولید طبیعی دارند، کاهش تولید از سوی روسیه، قزاقستان و عمان واقعی به نظر می آید؛ روسیه و قزاقستان از آن دسته از کشورهایی بودند که انتظار می رفت تولید آن ها سال آینده میلادی ٤٠٠ هزار بشکه افزایش یابد.
توافق تاریخی وین دستاورد زنگنه برای اقتصاد ایران
بر اساس این توافق صورت گرفته، قرار شد به جز نیجریه و لیبی، اعضای دیگر این سازمان از تولید نفت خود بکاهند، این در حالی است که ایران موفق شداین موفقیت را بدست آورد که تولید نفت خام خود را، روزانه به طور میانگین ٩٠ هزار بشکه افزایش دهد و مجموع آن را به سه میلیون و ٧٩٧ هزار بشکه( یعنی به میزان قبل از تحریم ها) در روز برساند. این دستاورد مهمی برای کشورمان به حساب می آید و امید است از این فرصت بدست آمده که حاصل تلاش ها و تدابیر زنگنه و دولت تدبیر و امید است، نهایت استفاده شود و تاثیرات آن را در اقتصاد کشور شاهد باشیم.
افزایش سه‌دلاری بهای نفت، برای ایران؛ افزایش درآمد روزانه هشت تا ١٠میلیون‌دلاری را در پی خواهد داشت که درآمدی معادل فروش حدود ٢٠٠ هزار بشکه نفت در روز است و این دستاورد بزرگی برای صنعت نفت ایران به حساب می آید.
افزایش بهای نفت ترکیب بودجه‌بندی ایران را نیز با تغییرات جدی مواجه کرد؛ رئیس‌جمهوری، بودجه سال آینده را در حالی تقدیم مجلس کرد که مبنای قیمت هر بشکه نفت از ٤٠ دلار سال گذشته به ٥٠ دلار در هر بشکه افزایش پیدا کرده است که خود دستیابی به هدف رشد اقتصادی هشت‌درصدی در پنج سال آینده را تسریع خواهد کرد. اما شاید بتوان مهم‌ترین دستاورد ایران در نشست اوپک را در ناکام‌گذاردن سیاست‌های احتمالی آمریکا در لغو برجام جست‌وجو کرد. با توجه به اینکه ایران توانسته است که سهم خود را در بازارهای جهانی بدست آورد و همچنین مشتری های جدیدی پیدا کند بنابراین نقش ایران در حوزه انرژی جهان پر رنگ تر از گذشته شده است و این آمریکا را مجاب خواهد کرد که با جمهوری اسلامی کنار بیاید.
توافق اخیر اوپک مانع نقض برجام
میزان واردات نفت ایالات متحده چیزی در حدود هشت میلیون بشکه در روز است؛ این در حالی است که این کشور بیش از ١٣ میلیون بشکه در روز نیز تولید دارد که البته بخشی از آن به عنوان ذخایر استراتژیک ذخیره می‌شود. درحال‌حاضر اوپک چیزی در حدود ٣٦ میلیون بشکه نفت در روز تولید می‌کند که با احتساب سهم ١١میلیون‌بشکه‌ای روسیه به رقمی در حدود ٤٧ میلیون بشکه در روز دست خواهیم یافت که بیش از نیمی از تولید نفت جهان را شامل می‌شود.
ازسوی‌دیگر، میزان تولید نفت اوپک در سال‌های ٢٠١٥ تا ٢٠١٦ بیش از یک میلیون بشکه در روز افزایش داشته است که با احتساب توافق جدید، میزان تولید این سازمان به رقمی قبل از سال ٢٠١٥ خواهد رسید. دراین‌میان پنج مقصد نخست صادرات نفت اوپک در دو سال اخیر شامل صادرات روزانه حدود چهار میلیون بشکه به چین، دو میلیون بشکه به هند، دو میلیون بشکه به آمریکا، دو میلیون بشکه به ژاپن و دو میلیون بشکه نیز به کره‌جنوبی است که در مجموع چیزی حدود یک‌سوم تولید روزانه اوپک را به خود اختصاص داده است. همچنین روزانه حدود ١٥ میلیون بشکه نفت نیز روانه بازار آسیا می‌شود که حدود ٧٠ درصد از نیاز بازارهای آسیایی را تأمین می‌کند.
با یک حساب سرانگشتی می‌توان نتیجه گرفت که حدود ١٢ میلیون بشکه (یک‌سوم تولید نفت اوپک) در بازارهای غربی به مصرف می‌رسد که رقم قابل توجهی است.
از سوی دیگر بخش عمده‌ای از تولید نفت روسیه در بازارهای غربی به مصرف می‌رسد و این به معنای وابستگی کامل غرب به اوپک و متحد جدید خود روسیه است. در چنین شرایطی که عطش کشورهای اروپایی در دستیابی به منابع ارزان‌قیمت سوخت‌های هیدروکربوری است، تصمیم اخیر اعضای اوپک و نقش مؤثر آن در بالابردن بهای نفت، غربی‌ها را با چالش‌های جدیدی مواجه کرده است.
توافق اوپک یک پیام دیگر نیز برای غرب به همراه دارد؛ بن‌بست مذاکرات اوپک بعد از هشت سال شکسته شده و احتمال توافقات دیگر نیز دور از واقع نخواهد بود. به قول زنگنه «اوپکی‌ها در «چهارشنبه بزرگ» خود نشان دادند که می‌توانند با هم کار کنند؛ حتی وقتی اختلافات سیاسی برخی اعضایشان در اوج است».
این در حالی است که نقش راهبری ایران و تأثیرگذاری فوق العاده آن در توافق اخیر، زنگ خطری برای آمریکا و متحدان غربی خود است که در صورت نقض برجام، جنگ با سلاح نفت نیز دور از ذهن نخواهد بود.