از عبدالفتاحَه فومنی ،ایته از معروفترین تاریخنویسانَه قدیمیِ اَشهر،کی بُگذریم؛ شاعران ، داستان نویسان و هنرمندانَه فراوانی ،نامَ فومنأ ،سَرَه زبانان تاوَه دائید،کی شیونَ فومنی ،ایته از معروفترینَه اوشانَه.شیون،دَهة پنجاه مییان،بر ترانه سرایی گیلان ،حکومت بوکود.ترانه یا نَه شیون،او زمان نُقلَ هر مجلس بو، وَ پیر وُ جوان، اوشانَه زمزمه کودید.
شیون،بعد از انقلاب هم ، چند ترانه قشنگ وُ معروف از خودَش بیادگار بَنَه کی هنوزم از رادیو تلویزیونَ گیلان، ،پخشأبِه و مردوم از اوشان لذّت بَرید.امّا اوجَ فعالیتَه شعریِ شیونَ فومنی ،منظومه سرایی مییان، رُخ بوکود. منظومة معروفه «گاب» ،منظومة «گیشه دَمَردَه» ،منظومة «هیچ» و چند تا منظومة دیگر کی ، سالانَه سال، مردومَ مییان دس بدس بُبُوست، و شُهرته اَشاعَرَ مردومی یَه، دو چندان بوکود.
شیون،شعرِ گیلکی مییان ، کارَهَ خیلی بزرگی انجام بدأ وَ بی مبالغه واستی بیگیم کی ، تاهسا ، هیچ شاعَرَ دیگری،نتانست ، مثَلَه اَشاعر، شهرت و ُ محبوبیت بدس باوره.هر گیلکی ، حداقل ایته بیت از شَعَرهَ شیونهَ از حفظ تانِه بخوانه وَ بنوعی تانیم بیگیم کی از اَنظر، شیون ،«حافظ» شَعرهَ گیلکی بحساب اَیه.
شیون ،غزلانَ معروف،وَ هَتُو دو بیتی یا نَه ماندگاروُ وِردَ زبانی دارهِ کی اونی نام وُ آوازه یَه، درخشان تر چاکونِه.
اَروزان، کی فرصتَه گرامیداشتَه یاد وُ خاطرة اَشاعرَ نامدار، ایسه.خُوبَه کی در نشروُ بازخوانیِ اونی شعران وُ منظومه یان، اِهتمامَ بیشتری صورت بیگیره؛ تا اَمی جوانان بدانید کی، بزرگانَ هُنر وُ فرهنگه، اَمملکت مردومَه دیله مییان ،جا دارید؛ وَ هرگز فراموشاَ نی بید:
منم کی پادشا،می وَر،گدایَه
گلیم پاره، می درویشَ قبایَه
نه کویأعاشقم،نه دَرّهَ پابند
جی بی جایی، جهان می جاجیگایه.
سیدرضا سیددانش – فعال فرهنگی و رسانه‌ای