شلاقِ فقر قصه بر تن درام ایرانی!

در جریان بررسی کمی وکیفی سریال های ماه مبارک رمضان، با جبار آذین، شهرام خرازی ها و حسین سلطان محمدی منتقدان گفت‌و‌گو کردیم، در بخش اول موضوع سریال های طنز در ماه مبارک رمضان و نبود تولید تازه در این حوزه برای امسال را بررسی کردیم که منتقدان نظرات متفاوتی در این باره داشتند، در بخش دوم گفت‌وگوها به بررسی سه سریال «سر دلبران»، «بچه مهندس» و «رهایم نکن» پرداختیم که باز هم هر یک از این منتقدان با نسبت های متفاوتی به سریال خاصی اقبال داشتند. سلطان محمدی «سر دلبران» را بهترین سریال این دوره دانست و آذین معتقد بود که هر سه سریال از نظر کیفیت و محتوا متوسط رو به پایین هستند، اما «سر دلبران» در بین این سه سریال جایگاه بهتری دارد و در نهایت خرازی ها نظر متفاوتی داشت و «رهایم نکن» را بهترین سریال امسال خواند. هر سه منتقد «بچه مهندس» را در مقام دوم رتبه بندی خود قرار دادند.

بخش سوم و پایانی بررسی سریال های رمضان به موضوع کنداکتور صدا و سیما و همچنین تعریف منتقدان از سریال مناسبتی می پردازد. شهرام خرازی ها، جبار آذین و حسین سلطان محمدی هر یک نظرشان را درباره موضوع کنداکتور صدا و سیما گفتند و در این میان آذین و خرزای ها با انتقاد از صدا و سیما در خصوص تعریف از سریال مناسبتی، تاکید کردند صدا و سیما باید رویکرد خود را نسبت به این موضوع تغییر دهد.

جبار آذین در این قسمت از گفت و گو، به دلیل این که بعد از افطار تنها زمانی است که برای پخش سریال ها در تلویزیون باقی مانده است گفت البته این موضوع دلیلی برای تولیدات متوسط نیست، ضمن اینکه اگر سریالی مناسب و با کیفیت تولید شود حتی اگر ساعت 12 شب هم پخش شود مخاطب خود را پیدا می کند.

چیدمان سریال های ماه رمضان همواره یکی از چالش های تلویزیون بوده است، به نظر شما آیا تغییر در این کنداکتور می تواند نتایج خوبی داشته باشد؟

در ماه رمضان زمان ویژه ای برای پخش سریال ها نمی ماند مگر بعد از افطار، چون پیش تر از آن با برنامه های روتین و غیر روتین، تلویزیون جا به جای خودش را پر کرده است. اما مسئله این است، چناچه سریالی خوش ساخت و با محتوا باشد حتی اگر ساعت 12 شب هم پخش شود، مخاطب اگر تشخیص دهد که این سریال شایسته تماشا هست، برای آن وقت می گذارد. اما بدیهی است که تلویزیون به خاطر اینکه مخاطب بیشتری را جذب سریال ها کند، این زمان را اختصاص دهد. که اگر این زمان پیش از افطار باشد که همه به نوعی در حال غش و ضعف هستند یا از آن طرف هم اگر دیرهنگام باشد که خواب مردم تحت تاثیر قرار می گیرد. برای همین از بعد از افطار تا ساعت 11 معمولا بهترین زمان برای پخش سریال های تلویزیونی است.

قطعا پخش سریال های ماه رمضان بعد از افطار موضوعی منطقی است، اما چه دلیلی دارد که همه شبکه های تلویزیونی پشت سر هم سریال پخش کنند؟

در صدا و سیما این هنر، امتیاز و افتخاری است که همه شبکه ها برنامه سریال ماه رمضانی داشته باشند. در حالی که یک یا دو برنامه شاخص و برجسته و خوب، با محتوای ماه رمضانی می تواند پاسخگوی کامل نیاز مخاطب باشد، به شرط آن که خوب ساخته شده باشد با حضور حرفه ای ها و در زمان خوب هم پخش شود. هیچ نیازی ندارد که شبکه ها با هم مسابقه بگذارند و سریال های متوسط و زیر متوسط تولید شود که حتی خیلی از آن ها ارزش دیدن نداشته باشد.

شهرام خرازی ها درباره کنداکتور و زمان پخش برنامه های ماه مبارک رمضان معتقد است دقت لازم در این زمینه وجود ندارد و بی نظمی خاصی در این خصوص وجود دارد.

کنداکتور سریال های ماه رمضان از نظر شما چگونه است؟ کنداکتور نویسی ماه رمضان را مناسب می دانید؟

از نظر زمان پخش و کنداکتور نویسی مناسبتی برای ماه رمضان، از جمله سریال های به نظر می آید که دقت لازم صورت نمی گیرد و پشت سر هم پخش می شوند. ساعت های بازپخش آنها دارای نظم خاصی نیست و خیلی اوقات با هم تداخل دارند و بهتر است که بعضی از این سریال ها با درجه بندی فعلی پخش نشوند. تماشای آن ممکن است برای گروه سنی خاصی مناسب نباشد ولی عملا هر سال در تلویزیون می بینیم که شاید سریالی مناسب کودکان نباشند ولی هر سال در تلویزیون پخش می شوند و جزو پربیننده ها هستند و گاهی اوقات اثرات بدی از خودش به جای می گذارد که تا سال ها شاهد آن بودیم، مانند سریال پنج کیلومتر تا بهشت که این اتفاق افتاد.

حسین سلطان محمدی شبکه یک و شبکه سه را به دلیل اخبار و سخنرانی ها و برنامه های ورزشی که این دوشبکه به آن می پردازند درخصوص زمان پخش برنامه ها بی تقصیر می داند و کلا زمان عرفی پخش را مناسب می داند.

 به نظر شما مان پخش برنامه های ماه رمضان مناسب است؟

شبکه یک و شبکه سه همیشه تحت تاثیر طولانی بودن اخبار و سخنرانی های بعد از آن و برنامه های ورزشی شبکه سه است. این امری ذاتی است که در این دو شبکه داریم و برای همین خیلی نمی توانیم درباره آن صحبت کنیم تنها شبکه ای که می ماند شبکه دو است که زمان پخش آن بدون دست خوردگی زمانی است و اجرا می شود، برای همین زمان پخش این سریال ها در زمان عرفی آن اشکالی ندارد.

پس به نظر شما اینکه شاهد پخش پشت سر هم سریال ها هستیم اشکالی ندارد؟

اینکه در ماه رمضان لازم است که پشت سر هم کانال به کانال سریال بیاید مبحثی است که مدتهاست روی آن بحث می شود و مدتی هم بین علما و مساجد محل مناقشه شد که سریال ها باعث می شود کسی مسجد نیاید. پس از یکی دو سال اعتراض بعضی مواقع مثل امسال تعداد سریال ها را کم کردند یا اینکه زمان را جوری گذاشتند که اگر کسی می خواهد بتواند برای نماز جماعت به مسجد برود. امسال می بینم که شبکه 5 برای ماه رمضان سریال ندارد. پس نسبت به پر برنامه بودن سنتی یکی از کانال ها سریال ندارد. ضمن اینکه مجموعه بچه مهندس برای شبکه 5 بود که با سریال شبکه 2 جابجا شد.

در ادامه دو تن از منتقدان به تعریف «مناسبتی» پرداختند، شهرام خرازی ها و جبار آذین تعریف برنامه و سریال مناسبتی را از دیدگاه تلویزیون اشتباه خواندند.

شهرام خرازی ها در تعریف «مناسبتی» گفت: تعریف مناسبتی در ساخت سریال های تلویزیونی به طور درست رعایت نمی شود. سالهاست در ساخت سریال مناسبتی دچار ابهام هستیم و نمی دانیم به چه سریالی مناسبتی و چه سریالی غیرمناسبتی بگوییم. سریال هایی برای ماه مبارک رمضان ساخته می شود با مضامینی که در ارتباط با روزه داری است ولی عملا وقتی سریال ها پخش می شوند می بینیم که نتوانسته اند به ماه رمضان و آنچه که فلسفه روزه داری است نزدیک شوند. در کل سریال هایی ساخته می شود و در ماه رمضان به عنوان سریال مناسبتی پخش می شود که هیچ ارتباطی با ماه مبارک رمضان و روزه داری ندارد، ولی در عین حال از لحاظ روح کلی اثر کاملا مناسب این ماه است و واجد مضامین معنوی است و کاملا متناسب با ماه رمضان است بنابراین یک جور تداخل موضوعی و ابهام در تعریف سریال های مناسبتی صداوسیمای ما سال های سال است که وجود دارد و همچنان این قضیه ادامه دارد و حل نشده باقی مانده است.

جبار آذین هم در این باره با بیان اینکه یکی از ویژگی های مناسبت های ملی دینی و اجتماعی در کشور ما توجه مناسب و شایسته به این مناسبت ها و تولید برنامه های مردم پسند است گفت: سازمانی مانند صدا و سیما باید با برنامه ریزی مناسب و به روز، آثاری را در این راستا ارائه کند که این آثار پاسخگوی نیازها و سلیقه های مخاطب باشد. به ویژه در ماه مبارک رمضان ضروری است که تلویزیون ویژه برنامه ها و مجموعه های رمضانی تولید کند. ویژگی ها و مختصات ماه مبارک رمضان باید در مضمون و محتوای این آثار لحاظ شود، نه به این شکل که قصه ای در ماه رمضان اتفاق بیفتد و اسم آن را سریال ماه رمضانی بگذارند، آدم ها، روابط، مناسبت ها، کلام ها و گفت و گو ها همه این ها باید به گونه ای رمضانی باشد تا عنوان رمضان بر آن ها لحاظ شود.

لینک بخش نخست http://yon.ir/RG35f 

لینک بخش دوم     http://yon.ir/cVbHt