بی معنایی یا معنا دار بودن نحوه ای از وجود بشر است

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، مهدی بنایی قطب آبادی در مقدمه گفت: اینکه شعر و هنر برای بشر یک ضرورت است و در تاریخ همیشه بشر به آن پناه برده است، از اینجا بر می خیزد که بشر با تاریکی مواجه است. 

وی بی معنایی را اینطور تعریف کرد: نیچه می گوید فلسفه تفکر نابهنگام است. یعنی ممکن است چیزی اتفاق افتاده باشد اما در خود آگاهی ما نیامده باشد. بنابراین مسئله اصلی اتفاق افتادن بی معنایی نیست، بلکه ورود این اتفاق در خود آگاهی ماست. قطعا در وضع معاصر، به دلیل بسط حضور تکنیک در همه ی عرصه ها ، احساس بی معنایی کردن و احساس از دست رفتن یک بخشی از جهان که می توانست به زندگی ما معنا دهد بیشتر اتفاق می افتد. 

معنا، نحوه ی بودن ماست 

دکتر قطب آبادی در تعریف معنا گفت: معنا نه لفظ است، نه صورت زندگی و نه یک واقعیت خارجی. معنا نحوه ی بودن ماست. انسان به رغم موجودات دیگر، رنگ رنگ است. ما هرگز در بودن محظ نیستیم. ما همواره به نحوی هستیم. پس می توانیم بگوییم بی معنایی یا معنا دار بودن  نحوه ای از وجود بشر است. 

دکتر قطب آبادی در توضیح معنا یا بی معنایی زندگی در دنیای مدرن گفت: تکنولوژی و علم با بی معنا شدن زندگی نسبتی دارند. قصد من تخفیف مقام تکنولوژی یا انکار آن در دوره ی معاصر نیست، بلکه چنین تخفیف و انکاری را نا ممکن می بینم. تکنولوژی یک قدرت و یک تجلی خاص وجود است که در وضع معاصر مناسبات ما را تنظیم کرده و در دوره ی معاصر، حتی نوع نیازهای ما را تعیین می کند. این تکنولوژی قرین دو اتفاق است که من آن ها را به بحث بی معنایی ربط می دهم. یکی به کشورهای در حال توسعه مربوط می شود. ظهور تکنولوژی همه جوامع و اقوام را نسبت به گذشته ی خودشان بیگانه می کند و باعث می شود احساس بی جایی و بی پناهی کنند، بنابراین پناه تازه ای طلب می کنند.دومی مربوط به کشورها و انسان توسعه یافته است. تکنولوژی، به معنی نحوه ی خاصی از وجود بشر، تفکر و جهانِ مقابل بشر را به سمت خلاصه شدن در محاسبه گری می برد. یعنی بشر جز محاسبه گری و تسلط، ساحت دیگری را نمی شناسد و همه چیز باید در این حوزه خلاصه شود. این بی جایی در هر دو حالتش و این تکنولوژیک شدن وجود بشر ، عین فقدان شاعرانگی است. 

شعر و شاعرانگی محصول آزادی است 

وی معنای شاعرانگی را اینطور بیان کرد: شاعرانگی نحوه ای از ورود ما به شعر است. این نحوه، نحوه ی منطقی نیست. به شاعرانگی رسیدن مشروط بر قرب من به آغاز شعر است. شعر و شاعرانگی محصول آزادی است. اما نه آزادی به معنای گسیختگی از جهان، شاعر منزوی از جهان نیست، شاعر در متن تاریخ است. ادراک در جهان بودن یکی از ویژگی های شاعر است. 

دکتر قطب آبادی در پایان اینطور جمع بندی کرد: آن چیزی که ما را از بی معنایی نجات می دهد، حفظ کردن شعر و پژوهش در ساحتش نیست. شاگرانگی با نسبت برقرار کردن با حادثه ای رخ می دهد که در شعر اتفاق می افتد. 

برنامه «معنای زندگی» به تهیه کنندگی محسن کرمی، محصولی از گروه فرهنگ و اندیشه شبکه 4 سیما است که در ماه رمضان هر روز ساعت 19 راهی آنتن این شبکه می شود.