به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ در «میز طبیعت» برنامه‌ی سه‌شنبه 26 شهریور، «چرخ» میزبان دکتر حسین غیاثی‌نژاد، عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران بود. غیاثی‌نژاد صحبت‌هایش را با بحث درباره‌ی ارزش مادی محیط‌زیست آغاز کرد؛ «این مساله پاسخ آسانی ندارد. ما وقتی درباره‌ی اقتصاد محیط‌زیست صحبت می‌کنیم، می‌توانیم برای آن سه‌جنبه را متصور شویم. باید ببینیم یک آلوده‌‌کننده‌ی محیط زیست چقدر هزینه به محیط تحمیل می‌کند؟ یک کسب‌وکار زیست‌محیطی چه چرخه‌ی مالی و چه نسبتی با جامعه‌ی ما دارد؟ اقتصاد کشور با محیط‌زیست چه رابطه‌ای دارد؟ از بررسی این سه جنبه می‌توانیم به یک جواب جامع درباره‌ی این سوال برسیم که محیط زیست چقدر می‌ارزد.»
زندگی مدرن با محیط‌زیست سازگار نیست
دکتر غیاثی‌نژاد این گفت‌وگو را با بررسی موضوع ارزش اقتصادی حفاظت از محیط‌زیست ادامه داد؛ «حفاظت از محیط زیست یک مفهوم کاملا مدرن است. قبل از اینکه انقلاب صنعتی اتفاق بیفتد، تغییرات خیلی بزرگی در محیط زیست داشتیم اما همه‌ی آنها منشا طبیعی داشته‌اند. بعد از انقلاب صنعتی ما قادر شدیم که در محیط تغییر منفی ایجاد کنیم. تغییرات منفی‌ای که ما در کره‌ی زمین ایجاد کرده‌ایم، قدمتی اندازه‌ی قدمت انسان خردمند دارد. تغییر دادن محیط و آسیب زدن به آن به‌نوعی بخشی از فرآیند تکامل ماست. این فرآیند در طول تاریخ ادامه خواهد داشت. حفاظت از محیط‌زیست بعد از انقلاب صنعتی به وجود آمده و حتما ارزش اقتصادی داشته که این مفهوم به وجود آمده است. موضوع این است که آیا این تعادل بین زندگی انسان مدرن و محیط‌زیست به نفع ما هست یا نه. وقتی بحث حفاظت از محیط‌زیست آغاز شد، حس کردند که این تعادل به‌هم خورده و در درازمدت این شرایط به نفع ما نیست.»
نمی‌توانیم هزینه‌ی محیط‌زیست را بدهیم
این کارشناس محیط‌زیست درباره‌ی معادله‌های اقتصادی حفاظت از محیط‌زیست گفت: «ما باید ببینیم برای محیط‌زیست چقدر می‌خواهیم هزینه کنیم و چه قیمتی روی محیط‌زیست بگذاریم. ما چیزی را می‌توانیم ارزش‌گذاری کنیم که قابل خرید باشد. این اشتباهی است که اکثر آدم‌ها درباره‌ی محیط‌زیست هم انجام می‌دهند. به‌طور مثال شما نمی‌توانید روی پدر و مادرتان ارزش‌گذاری کنید. نمونه‌ی بارزش قورباغه‌ی طلایی است. ما در جنگل‌های استوایی این نوع قورباغه را داشتیم ولی الان نداریم و نمی‌توانیم روی این قورباغه قیمت بگذاریم. در نتیجه بعضی از آیتم‌های محیط‌زیست قابل قیمت‌گذاری نیست. سوسن چلچراغ که یکی از آثار طبیعی و ملی ماست، قابل ارزیابی نیست. در نتیجه، یا این آیتم محیط‌زیست وجود دارد، یا نه. وقتی دریاچه‌ی ارومیه وجود نداشته باشد، نمی‌توانیم به لحاظ اقتصادی روی آن ارزش‌گذاری کنیم. چون فقط یک دریاچه‌ی ارومیه داریم. در نتیجه در تمام دنیا یک خط قرمز مشخص وجود دارد که بعضی چیزها نباید آسیب ببینند. در بعضی موارد می‌توانید ارزش‌گذاری کنید. به‌طور مثال درباره‌ی آلودگی هوا. از منظر جامعه می‌توان به هزینه‌های محیط زیست نگاه کمیتی داشت. نکته‌ی بعدی که اینجا مطرح می‌شود، تعادل بین ارزش حال و آینده است. وقتی شما یک جامعه‌ی پیشرفته دارید، می‌توانید از الان برای آینده سرمایه‌گذاری کنید. مثلا شما در آلمان یک محل نگهداری پسماند را می‌بینید که در آن آلودگی وجود دارد. به خاطر اینکه برای آسیب ندیدن محیط‌زیست در آینده سرمایه‌گذاری می‌کند. اما ما مسائل دیگری داریم که نمی‌توانیم به‌طور کلان روی مسائل محیط‌زیستی سرمایه‌گذاری کنیم. اگر بخواهیم استانداردهای محیط زیست را به‌طور جزئی رعایت کنیم، کشور توانایی اقتصادی و اجتماعی‌اش را ندارد. یعنی ما نمی‌توانیم هزینه‌ی محیط‌زیست را بدهیم.»
حفاظت از محیط‌زیست نیاز به تغییر زیرساخت‌ها دارد
دکتر غیاثی‌نژاد راه‌حل این مشکل را در گرو ارتباط تنگاتنگ شرایط اقتصادی، فرهنگی عمومی و اجتماعی می‌داند: «الان در یکی از کلان‌شهرهای ایران آمار تایید‌شده‌ی وزارت بهداشت این است که بیش از نیمی از مرگ‌ها به علت آلودگی هوا اتفاق می‌افتد. ما اجازه می‌دهیم که یک خودروی گازوئیل‌سوز به خیابان بیاید، بدون اینکه سوخت آن کیفیت مناسبی داشته باشد. ما نیاز داریم که در زیرساخت‌های اساسی جامعه تغییراتی بدهیم تا بتوانیم هزینه‌های محیط زیست را بدهیم. ما الان آینده‌مان را می‌فروشیم! آدم‌ها ترجیح نسبت به فجایع بی‌تفاوت باشند. حفاظت از محیط زیست و تامین هزینه‌ی آن، مقدمه‌هایی دارد که نیاز به تغییرات ساختاری در جامعه دارد. ما باید ابتدا یک اقتصاد پویا داشته باشیم، باید کارخانه‌هایی داشته باشیم که سودآور باشند و بعد از آنها انتظار حفاظت از محیط‌زیست داشته باشیم. اما فرهنگ عمومی حاکم بر جامعه‌ی ما این است که امروز را نباید قربانی آینده کنیم.»
در بخش دیگری از «چرخ» بهزاد یوسفی، روزنامه‌نگار، مهم‌ترین فیلم‌های علمی-تخیلی پاییز را معرفی کرد: به سوی ستاره‌ها، جوکر، جمینی‌من، ترمیناتور؛ سرنوشت تاریک و جنگ ستارگان؛ خیزش اسکای‌واکر .
«چرخ» سه روز در هفته، یکشنبه، دوشنبه و سه‌شنبه، از ساعت 19 به‌صورت زنده از شبکه‌ی چهار پخش می‌شود. مجری «چرخ» حافظ آهی است و محمد جباری سردبیری برنامه و الهه بهبودی تهیه‌کنندگی «چرخ» را بر عهده دارند.