به گزارش خبرنگار اجتماعی برنا، طی چند سال اخیر بسیاری از فعالان حوزه آسیب های اجتماعی تحت عنوان انجمن های مردم نهاد با همکاری سازمان بهزیستی شروع به فعالیت کردند و در صدد مقابله با موضوعاتی که ارتباط مستقیم با آسیب های اجتماعی دارد برآمدند که تا حدودی نیز توانستند برخی از این آسیب ها را در سطح جامعه کاهش دهند.
افرادی که در قالب سمن های مردم نهاد مشغول به فعالیت هستند توجه ویژه ای را به حوزه کودکان کار و خیابان و مباحث کاهش خشونت علیه زنان و کودکان دارند، اما نکته ای که در این میان مغفول مانده، عدم توجه به مسائلی مانند تکدی گری افراد و حضور مجدد معتادین کارتون خواب در سطح جامعه بود که دوباره روندی افزایشی را تجربه کرده است.
در این خصوص به سراغ یکی از کارشناسان حوزه آسیب های اجتماعی رفتیم و گفتگویی را با کوروش محمدی داشتیم که در ادامه خواهید خواند.
کوروش محمدی، رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران در خصوص این موضوع که فعالیت های خیرخواهانه توانسته است تعداد کودکان کار را کاهش داده است یا خیر، عنوان کرد: تشکیلات منسجمی در این راستا از سوی برخی از انجمن های مردم نهاد شکل گرفت و تا حدودی توانستند از بروز هرچه بیشتر این پدیده در سطح جامعه به میزان قابل توجهی جلوگیری کنند تا آموزش هایی که به این کودکان و خانواده آنان داده شده از کار آن ها در محیط و جامعه جلوگیری کند اما هنوز هم این معضل در سطح اجتماع به وفور می توان یافت که متاسفانه زمینه ساز آسیب های اجتماعی دیگر مانند کارتون خوابی، اعتیاد و تکدی گری در آینده خواهد بود، در عین اینکه ادعا می کنیم کارهای مهمی را برای آنان انجام داده ایم اما متاسفانه این مشکلات همچنان پاربرجاست.
او ادامه داد: تمامی آسیب های اجتماعی ارتباط مستقیمی با یکدیگر و ریشه در یک مبانی مشترک دارد و فقط نمی توان اهداف را معطوف به یک هدف کرد و انتظار داشت باقی بخش ها به صورت خود به خود درست شود، برای مثال اگر تمرکز اصلی مان بر روی مبحث کودکان کار و خشونت علیه افراد ازجمله زنان و کودکان است دیگر نباید معضلاتی مانند معتادین کارتون خواب و خیابان گرد و متکدیان متجاهر را رها کنیم، در نتیجه اگر به دنبال کاهش آسیب های اجتماعی هستیم باید در تمامی بخش ها و با تمرکز بر روی بخش های مختلف از آسیب های اجتماعی به دنبال حل کردن آنان باشیم.
محمدی در ادامه با اشاره به رهایی معتادین کارتون خواب و متکدیان در سطح جامعه پرداخت و بیان کرد: زمانی که می گوییم تمامی آسیب ها ریشه های مشترک دارند باید به دنبال روند شکل گیری آنان باشیم ، اما متاسفانه ما به جای اینکه به علت بپردازیم به معلول ها توجه می کنیم که این موضوع خود ضعفی بزرگ را در رویکرد و نگاه ما نسبت به آسیب های اجتماعی به وجود می آورد.
او افزود: ما به مبحث کودک کار و خیابان پرداختیم و کار آن ها را نیز در جامعه را مورد انتقاد قرار دادیم غافل از این که عوامل کار کودک را مورد نقد و بررسی قرار دهیم، زمانی کودک مجبور به کار می شود که شرایط زندگی برایش سخت می شود و در درون خانواده تحت فشار قرار می گیرد و در معرض خطراتی مانند تکدی گری و حتی اعتیاد و کارتون خوابی قرار میگیرد، در نتیجه ترجیح می دهد به دنبال کاری برود تا حداقل بتواند از طریق آن امرار معاش کند اما بازهم در معرض باقی آسیب هایی که در درون جامعه وجود دارد، قرار می گیرد.
رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران خاطرنشان کرد: در خصوص معتادین، کارتون خواب ها و متکدیان خیابانی نیز به همین شکل است، به صورتیکه روند زندگی و آسیب های ناشی از حضور آنان در اجتماع را مورد نقد قرار می دهیم در صورتیکه هیچ گاه به سمت ریشه یابی نرفته ایم و علت اینکه به این جا رسیده اند را مورد واکاوی قرار نداده ایم، باید دانست اگر فردی به اعتیاد گرایش پیدا می کند و پس از مدتی کارتون خواب می شود و در نهایت به تکدی گری و گدایی روی می آورد، خلا های فراوانی را در درون زندگی خود داشته است و ریشه این آسیب ها به حال و یا حتی بازه زمانی 5 سال گذشته باز نمی گردد بلکه ریشه در کودکی آنان دارد،.
او اضافه کرد: زمانی که کودک به کار روی می آورد و از حقوق خود هیچ آگاهی ندارد به شدیدترین شیوه های در معرض آسیب و آزار و اذیت افراد و علی الخصوص کارفرما قرار می گیرد و به میزانی فشارهای روحی و روانی بر او غلبه می کند که از همه چیز دست می کشد و کم کم به سمت اعتیاد می رود، پس از مدتی که نمی تواند از پس مخارج ماده مخدر مصرفی خود برآید شروع به تکدی گری می کند و در نهایت نیز به دلیل اینکه مورد پذیرش افراد در درون جامعه نیست به کارتون خوابی روی خواهد آورد و در نتیجه به بدترین شکل در درون جامعه رها می شوند.به همین دلیل است که می گوییم تمامی آسیب های اجتماعی با یکدیگر ارتباط مستقیم دارند و نباید معطوف به یک آسیب، فعالیت انجام داد.
رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران در خصوص راهکارهایی که برای عدم رها کردن این گونه افراد در سطح جامعه وجود دارد، عنوان کرد: قبل از هرچیزی نباید فقط به دنبال مباحث حمایتی از آنان در مقاطع کوتاهی باشیم، برای مثال کارگروه ها و کمیته هایی در این راستا شکل گرفته است که چندماه یکبار این افراد را جمع آوری می کنند و در مراکزی اسکان می دهند و با تهیه مواد غذایی برای چند وعده آنان مدعی هستند که این معضل را در سطح جامعه ریشه کن کرده اند، اما شاهد هستیم پس از چند روز این افراد دوباره در سطح جامعه حضور پیدا کرده و دوباره همانند سابق به تکدی گری و کارتون خوابی در سطح جامعه می پردازند، پس به همین دلیل است که می گوییم نباید مباحث حمایتی مقطعی صورت گیرد.
محمدی ادامه داد: اگر به صورت جدی به دنبال کاهش این افراد در جامعه هستیم باید چندین مورد را در دست اجرا قرار دهیم که این موارد عبارتند از پرداختن به علت این آسیب ها و ریشه یابی آنان، حمایت از کودکانی که در معرض آسیب های اجتماعی قرار دارند، آشنا کردن افراد با حقوق خود از طریق آموزش هایی که به آنان می دهیم تا در آینده به این سمت و سو گرایش پیدا نکنند و مورد سواستفاده افراد قرار نگیرند ، معطوف نبودن اهداف بر روی یک معضل خاص، مباحث حمایتی که فقط به صورت کوتاه نباشد و به صورت دائم صورت گیرد و در نهایت ایجاد سازوکاری درست و تدوین برنامه هایی که در صدد مقابله با این آسیب ها به صورت جدی و دقیق باشد و فقط در حد حرف نباشد، اگر این موارد به صورت دقیق و صحیح رعایت شود و به مرحله اجرا برسد آن زمان است که می توان مدعی بود که آسیب های اجتماعی را به میزان قابل توجهی کاهش داده ایم.