به گزارش برنا؛ هر گوشه کشور را که نگاه کنی، برپایی یلدا، سنت مخصوص خودش را دارد هر چند که شاید به درستی معلوم نباشد آداب و رسوم این شهرها چقدر ماندگار می ماند و این روزها مردم محلی چقدر این رسوم را به رسمیت می شناسند!
شب یلدا بعضی شهرستان ها مثل اصفهان، دامغان و روستاهای آن، با هندوانه و انار و انگور معنی پیدا می کند، ولی آن را به شکل آونگ مصرف می کنند و همراه با خشکبار برای پذیرایی مهمان ها می گذراند.
در تالش، درشب چله(یلدا)، ۴۰ نوع خوراکی باید خورد. در اردبیل و آذربایجان، هموطنان آذری، ماستی را که شبیه پنیر درست شده، می خورند و اعتقاد دارند خوردن ماست بریده شده در شب یلدا، بدن را در مقابل سوز و سرمای زمستان مقاوم می کند.
در کمره یا خمین، کشمش های سبز به بند کشیده شده را می خورند، کدو حلوایی می پزند و گندم، برشته می کنند. در سنندج، کدبانوهای کرد، چند خربزه را برای شب چله، ترشی می اندازند و در محلات، چیدن سفره ای با «هفت سین» مرسوم است که از هفت نوع خوراکی در آن استفاده می شود که عبارتند از:سنجد، سیب، سماق، سه پستان، سمنو، سرکه وسبزی!
اما آنچه در سفره شب یلدا در اکثر شهرها و روستاها باب است، سفره ای است رنگین که میوه هایی نظیر هندوانه، انار پای ثابت آن است .
برگزاری مراسم یلدا، اگر بتوان نام جشن بر آن نهاد، آیینی خانوادگی است و گردهمایی ها به خویشاوندان و دوستان نزدیک محدود می شود. در کتاب ها و سندهای تاریخی به برگزاری مراسم شب یلدا اشاره ای نشده است. ابوریحان بیرونی از جشن روز اول دی ماه که آن را خرم روز نامند، در دستگاه حکومتی و پادشاهی یاد می کند. نامی از شب یلدا در میان نیست و این می تواند دلیلی بر خانوادگی و همگانی و غیر رسمی بودن جشن یلدا باشد.
آیین و جشن شب یلدا یا شب چله بزرگ تا به امروز در تمامی سرزمین کهنسال ایران و در بین همه قشرها و خانوارها برگزار می شود.
یلدا جشن و گردهمایی خانوادگی است. در شب یلدا خویشاوندان نزدیک در خانه بزرگ خانواده گرد هم می آیند و در سرمای آغازین زمستان دور کرسی می نشینند و تا نیمه شب میوه و آجیل و غذا می خورند و به فال حافظ گوش می سپارند.
هندوانه؛ یکی از ارکان اصل‍ی سفره شب یلداست که همیشه به شیوه های جذابی تزیین می شود، اما چرا هندوانه؟
هندوانه یادآور گرمای تابستان و حرارت است. باور بر این است، اگر مقداری هندوانه در شب یلدا بخورید، در سراسر زمستان طولانی، سرما و بیماری بر شما غلبه نخواهد کرد و این باور، با خواص هندوانه که سرشار از ویتامین های A و B و C است، مطابقت دارد.
۹۰ درصد بافت هندوانه از آب تشکیل شده است. در نتیجه برای رفع عطش بسیار مفید است. به علت فراوانی آب در این محصول، برای جلوگیری و دفع سنگ کلیه، خوردن آن بسیار توصیه شده است. هندوانه منبع غنی از بتاکاروتن و لیکوپن است که این مواد از آنتی اکسیدان های طبیعی هستند و همانطور که اثبات شده است، آنتی اکسیدانها ترکیباتی هستند که از بروز سرطان ها در انسان جلوگیری می کنند، پس این باور که با خوردن هندوانه بیماری کمتر به سراغ ما می آید در وجود این آنتی اکسیدانها نهفته است.