جبار آذین منتقد سینما و تلویزیون در گفتوگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: تلویزیون به عنوان یک رسانه فراگیر ملی که در راستای فرهنگسازی جامعه نقش موثری دارد، افزون بر اینکه در این زمینه چندان فعال و هدفمند ظاهر نشده، از امکانات و تواناییهای فراوانی که به آن داده شده هم استفاده نکرده است.
آذین تصریح کرد: روزگاری نه چندان دور بخشی از امکانات در دسترس، تلویزیون با همکاری بخشی از هنرمندان و کارشناسان در تولید برنامههای سرگرمکننده و فرهنگی توانسته بود مخاطبان پر و پا قرصی برای برنامهها و سریالهای خود داشته باشد اما از زمانی که تغییراتی در مدیریت اتفاق افتاد و حذف گروههایی از برنامهسازان با تجربه به واسطه باز شدن پای پول و سرمایههای غیر ملی و مردمی تلویزیون را شاهد بودیم صداوسیما از اهداف و آرمانهای مردمی خود فاصله گرفت. امروز این رسانه نیازمند یک تحول بزرگ است تا بتواند در بزنگاههای مختلف کارآمد ظاهر شده و بتواند به مسائل روزمره اجتماعی بپردازد.
او افزود: بدون شک تلویزیون در روزهای شیوع کرونا وظیافه شاخصی و مهمی بر عهده دارد. تلویزیون با عنایت به بخشی از امکاناتی که دارد کوشیده در بحث اطلاعرسانی وظیفه خود را به انجام برساند اما در سایر بخشها شاهد ضعفهای بسیاری در عملکرد این رسانه هستیم. البته نباید این موضوع را نیز فراموش کرد که در بحث اطلاعرسانی نیز تلویزیون با مشکلات بسیاری روبرو است اما همین اندازه که این رسانه سعی دارد با استفاده از امکانات موجود در جهت آگاهسازی جامعه و ایجاد یک همراهی ملی عملکردی مثبت داشته باشد قابل قبول است.
این منتقد در ادامه گفت: کرونا باعث شده بخشی از جامعه به دلیل خسارتهای مالی و جانی دچار بحران شود، برای مقابله با شدت گرفتن این وضعیت بحرانی و جلوگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا علاوه بر صف مقدم مبارزه با این بیماری که توسط جامعه پزشکی صورت میگیرد تلویزیون موظف است یک همدلی و همگامی ملی در جامعه ایجاد کند تا مردمی که بالاجبار در خانههایشان ماندهاند بتوانند این مبارزه را ادامه دهند. لازم است که دستگاههای فرهنگی تلویزیون هدفمند برنامهسازی کنند و در حالیکه صداوسیما مدتهاست از تولید فیلم و برنامههای فاخر عاجز است تحقق این هدف کمی با مشکل مواجه شده است.
آذین تصریح کرد: وظیفه تلویزیون در این شرایط بحرانی کاملاً مشخص است اما متأسفانه این رسانه نتوانسته با داشتن شبکههای مختلف مردم را در تحمل قرنطینه خانگی همراهی کند. این وضعیت به گفته بسیاری از کارشناسان ادامه دارد و تلویزیون باید برای روزهای آینده یک برنامهریزی اجتماعی، فرهنگی، هنری و علمی داشته باشد.
این منتقد با اشاره به برنامههای تلویزیون و تکراری خواندن بسیاری از آنها، گفت: لازم بود تلویزیون به جای تولید برنامههای کپی شده از شبکههای ماهوارهای با استفاده از کارشناسان و برنامهاسزان در زمینههای مختلف ورزشی، هنری، اجتماعی و... خانوادهها را در این دوران در منازلشان در کنار هم قرار دهد تا در این مبارزه ملی با ویروس کرونا نقش شاخص خود را به درستی ایفا کند. اگر چه این رسانه سعی خود را برای انجام این مهم به کار بسته اما تا امروز نتوانسته آنطور که از یک رسانه ملی انتظار میرود، عمل کند.
آذین سریالهای نوروزی تلویزیون را آثاری ضعیف دانست و گفت: سریالهای نوروزی در صورت استاندارد و جذاب بودن میتوانستند در این ایام به مردم در قابل تحمل و دلپذیر شدن شرایط قرنطینه کمک کنند اما متأسفانه هر چهار سریال نوروزی امسال دچار مشکلات فراوان مضمونی، محتوایی و ساختاری هستند که آنها را حتی از سطح متوسط نیز ضعیفتر کرده است.
او افزود: در این بین سریال «پایتخت 6» به کارگردانی سیروس مقدم تا حدی توانسته با مردم همراهی کند، با وجود انتقادهای فراوانی که به مضمون، محتوا و ساختار تکراری آن وارد است «پایتخت 6» نتوانسته مثل فصلهای اولش باشد و به نظر میرسد که دوران اقتدار این مجموعه تلویزیونی به پایان رسیده است. باقی سریالها را میتوان یکی از دیگر ضعیفتر دانست. سریال «دوپینگ» به کارگردانی رضا مقصودی که خود نویسندهای توانا است نه مضمونی پرداخت شده دارد و نه هنرمندان شناخته شده آن قادر به ایفای نقشهای طنازانهشان هستند. «دوپینگ» ساختار ضعیفی دارد که حتی فیلنامه و بازیهایش که با توجه به گروه تولید انتظار میرفت نقطه قوت آن باشد نیز بسیار ضعیف است.
این منتقد در ادامه گفت: سریال «کامیون» نیز مثل دو سریال دیگر دچار همان مشکلات فراوان است و علیرغم ظاهر طنزی که دارد هیچ طنازی در کلیت اثر دیده نمیشود و کارگردان این سریال که ساخت آثار سینمایی چون «تگزاس» را در کارنامه خود دارد از بازیگر چهره و توانمندی چون مهدی هاشمی نیز نتوانسته به درستی استفاده کند. دیگر سریال نوروزی که «میانبر» نام دارد از همه نظر دچار ضعف ساختاری است و نتوانسته در حد یک اثر قابل تأمل باشد که میتوان آن را ضعیفترین سریال نوروزی سال 99 تلویزیون دانست.
آذین با اشاره به شرایط خاص این روزهای کشور و ماندن افراد در خانههایشان، تصریح کرد: شاید برخی از این آثار به دلیل وجود بیکاری و ساعات بسیاری که مردم در خانههایشان هستند مخاطبان بسیاری داشته باشند اما این به معنای خوب و استاندارد بودن این آثار نیست. بدون شک اگر ما شاهد شیوع ویروس کرونا در کشور نبودیم و شرایط به شکل امروز نبود که مردم مجبور به ماندن در خانههایشان باشند هیچ یک از این سریالها مخاطبان چندانی نداشت و در آن شرایط که مردم زندگی عادی خود را داشتند متوجه ضعفهای سریالی چون «پایتخت 6» میشدند که شاید امروز بیش از حد مورد توجه قرار گرفته است.
او در پایان گفت: اگر بخواهم در یک ارزیابی سریالهای نوروزی را مورد بررسی قرار داده و به این سریالها نمراتی بدهم، به سریال «پایتخت 6» از 10 نمره 4، سریال «دوپینگ» نمره 3، سریال «کامیون» نمره 2 و سریال «میانبر» نمره یک خواهم داد. این ضعف تنها مربوط به سریالها نمیشود، به نظر من حتی در برنامهسازی نیز صداوسیما در نوروز سال 99 بسیار ضعیف عمل کرده و مورد توجه قرار گرفتن برخی برنامهها در شرایط فعلی که مردم چارهای جز دیدن تلویزیون ندارند را نباید جدی بگیریم. تلویزیون با توجه به قابلیت و امکاناتی که دارد به شکلی که از رسانه ملی انتظار میرود ظاهر نشده و نتوانسته آنطور که از آن انتظار میرود عمل کند.