به گزارش برنا؛ سینما به عنوان یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین رسانههای ارتباط جمعی جایگاه بی مانند و قدرتمندی در جهان پیدا کرده است. در دنیای امروز به سبب پیشرفت تکنولوژی بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران معتقدند نفوذ و تأثیر رسانه و سینما بر زندگی امروز انسان غیرقابل انکار و اغماض است. فیلمها اگر با کیفیت بالا و متناسب با استانداردهای سینمایی تولید شوند میتوانند برای تأثیر تربیتی و آموزشی ابزار بسیار مهمی باشند.
نتایج تحقیقات و پژوهشها نشان میدهد هرچه روش تربیتی برای کودک و نوجوان مستقیمتر باشد، اثر آن نیز نامطلوبتر خواهد بود. بنابراین روشهای تربیتی در حوزههایی مانند تربیت اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی هر چقدر غیر مستقیم و در سنین کم اتفاق افتد، مؤثر و پایدارتر خواهد بود. فیلمها یکی از مؤثرترین ابزار برای تربیت غیرمستقیم کودکان و نوجوانان در زمینههای مختلف هستند. فیلمهای خوب میتوانند به والدین کمک کنند تا از روش تربیت غیرمستقیم بهرهمند شوند و با استفاده از آن نتیجه ملموستری را از تربیت فرزندان خود دریافت نمایند.
در حال حاضر بسیاری از کشورهای پیشرفته در حوزه تکنولوژی میکوشند تا مفاهیم و آموزشهای مهم اجتماعی و تربیتی را از طریق ابزار فیلم و سریال به نسل جدید جامعه خود القا نمایند. نکته قابل تأمل در سینمای جهان این است که هر ساله بخش مهمی از آثار تولید شده که هم تأثیرگذار و هم جریانساز میشوند و فروش بالایی نیز دارند، آثار مربوط به سینمای کودک و نوجوان هستند.
«مارک تواین» یکی از نویسندگان رمانهای معروف کودک و نوجوان در جهان درباره تاثیرگذاری سینما و فیلم بر روی کودکان معتقد است که سینما از بزرگترین ابداعات قرن بیستم بوده است که بر خلاف تصور عموم بیشترین تاثیر را نه بر روی افراد بالغ بلکه بر روی کودکان و نوجوانان گذاشته است. این نوع آموزش قویترین معلم اخلاق و بهترین انگیزه به سوی بهزیستی است که نبوغ آدمی آن را آفریده و در اختیار همگان قرار داده است. این سخن مارک تواین، نویسنده نامدار کودک و نوجوان درباره ویژگی و اهمیت آموزش و درک سینما و تئاتر، حقیقتی انکار ناپذیر است که بسیاری از بزرگان عرصه هنر و ادبیات و حتی صاحبنظران مسائل تربیتی و روانشناسی به آن واقف بوده و همواره مقوله سینمای کودک را به عنوان عرصهای جهت بروز و رشد استعدادها و خلاقیتهای کودکان مورد توجه قرار دادهاند.
برگزاری دورههای آموزشی تخصصی سینما از جمله المپیاد فیلمسازی نوجوانان که هر ساله به عنوان یکی از بخشهای مهم جشنواره بینالمللی فیلمهای کودکان و نوجوانان برگزار میشود، منجر شده تا نوجوانان بسیاری از سراسر کشور در یک محیط کارگاهی و گروهی تجربه آموزش سینما را در بهترین مقطع سنی عمر خود به اندوختههای خود اضافه کنند.
سارا گلستانی روانشناس و عضو هیات علمی دانشگاه در ارتباط با آموزش مهارتهای ارتباطی از جمله شناخت سینما و یادگیری فیلمسازی در نوجوانی گفت: اولین ثمره آموزش در نوجوانی این است که بچهها بسیار سریع و در زمان مناسب مسیر و علاقه خود را کشف و به سمت آن متمایل میشوند. امروزه در دنیا برای کشف استعداد و توانایی نسل جدید هزینههای هنگفتی توسط دولتمردان و سیاستگذاران کلان در هر کشور میشود و علت آن هم این است که این سرمایهگذاری بسیار مهم خیلی زود نتیجه خود را در جامعه نشان میدهد.
وی ادامه داد: اگر نوجوانان ما از همان سنین کم بتوانند با کمک مربیان خود علاقه و توانایی خود را پیدا کنند بسیاری از ناهنجاریها، هرز رفتنهای بیهوده در حوزه تحصیل و شغل در آیندهشان از بین خواهد رفت.
گلستانی با بیان اینکه یکی از ویژگیهای آموزش در سنین کم آزادی تفکر و اندیشه در نوجوانان است، اظهار کرد: نوجوانان به سبب اینکه از طینت پاک و فکر آزادی برخوردار هستند، بسیار زمینه مساعدی برای دریافت اطلاعات دارند. به طور مثال اگر در زمینه هنر از جمله سینما این بچهها مطلبی را در این سن آموزش ببینند، این آموزش و یادگیری به هیچ عنوان از ذهن آنها پاک نخواهد شد. اضافه بر اینکه شاید در سنین جوانی تغییر نوع نگاه بسیار دشوارتر از کودکی و نوجوانی باشد، به همین علت بسیاری از مفاهیم بنیادین و پایهای از سنین پایینتر به بچهها آموزش داده میشود.
او همچنین افزود: نکته مهم در کار با نوجوانان مخصوصا در حوزههای هنری این است که باید به سبک حمایت گرایانه انجام شود. همین که بچهها با کمک مربی خود گام به گام مراحل آموزش را به شیوه آزمون و خطا پیش میبرند به رشد و بلوغ اجتماعی آنان نیز کمک میکند.
این روانشناس با اشاره به اینکه یکی از آسیبهایی که نوجوانان در این سنین با آن دست به گریبان هستند بحران هویت است، توضیح داد: بچههای نسل امروز همانطور که همه میدانیم بسیار باهوشتر و خلاقتر از نسل گذشته هستند اما همین سیر فزاینده باعث شده است که با بحران هویت و شناخت خود و جهان اطراف مواجه شوند. دادن اعتماد به نفس و مسئولیت به نوجوانان میتواند این مشکل را برطرف کند. نوجوانی که در یک کارگاه آموزشی فرصت این را پیدا میکند که خود را نشان دهد و دست به کنش بزند قطعا خیلی زود میتواند تکامل عاطفی و روحی پیدا کند.
وی تصریح کرد: فیلمهای سینمایی امروزه یکی از ابزارهای تربیتی و آموزشی هستند که نقش آنها در جهت دهی به افکار نوجوانان غیر قابل انکار است. به نظر من نه تنها المپیاد فیلمسازی نوجوانان بلکه این قبیل از آموزشها باید به صورت فراگیر و گسترده در تمامی کشور با دسترسی آسان برای همه فراهم شود تا بچههای ما در آینده با علم به این پدیده مهم خود را مجهز کنند.
در تمامی کشورها سینما وظیفه گرما بخشیدن و شورآفرینی به قلب و روح نوجوانان را بر عهده دارد. به نظر میرسد که با دگرگون شدن پرشتاب زندگی در سالهای اخیر، برای رشد و ارتقای این سینما، باید به آموزش و تربیت نسل جدید در سینما نگاهی دقیق و عمیقتر کرد.