
قشر محیطبان در جامعه محیط زیست در زمره مواردی قرار میگیرند که به طور معمول نقشی که دارند و زحمتی که به تبعیت از این نقش، ایفا میکنند؛ نه تنها از نگاههای جامعه جا مانده که حتی در ذره بین مسئولان هم جایی ندارد. محدودیت محیطبانان در راستای دفاع از جان خود، حقوق و مزایای پایین نسبت به سختی کار، فقدان حمایت قضایی و این که تا سال گذشته حتی روزی به نام این قشر دلسوز نامگذاری نشده بود؛ مصادیقی از بیتوجهی دستگاههای ذیربط به این قشر میهندوست به شمار میآید که نهایتا صدور حکم اعدام برای چند تن از این سربازان طبیعت را در بر داشته است.
محیطبان اصفهانی وارد فاز اصلی درمان نشده است/ بینایی اولیه علی جمشیدیان برنمیگردد
منوچهر فلاحی جانشین یگان حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست کشور در گفتوگو با خبرنگار محیط زیست خبرگزاری برنا، درباره آخرین وضعیت محیطبان اصفهانی علی جمشیدیان گفت: محیطبان اصفهانی علی جمشیدیان که در مهر سال گذشته، هزینه تعقیب و گریز شکارچی را با چشمان خود پرداخت کرد؛ همچنان در حال پشت سر گذاشتن مراحل درمان به سر برده و علیرغم منتقل شدن به تهران، ملاقات با رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست و معاون اجرایی ریاست جمهوری به واسطه اصابت ساچمه به انتهای چشم، بار دیگر بینایی اولیه خود را بازنخواهد یافت. با این حال پس از گذشت ۶ ماه که تحت مداوای چشم پزشکان مجرب بود؛ علاوه بر رصد آثار خونریزی هنوز درمان اصلی شروع نشده است.
داستان محیطبانان به عنوان شمشیری دولبه شناخته میشود که در آن سوی لبه، بحران کمبود نیروی انسانی، گریبان زیست بوم ایران را خواهد گرفت. به عبارت دیگر با استناد به گزارش سال ۹۹ بر اساس استاندارد جهانی باید در هر هزار هکتار یک محیطبان فعال باشد، اما در ایران در هر ۱۲ هزار هکتار یک محیطبان وجود دارد و با این حساب تعداد محیط بانان ایران یک دوازدهم استاندارد جهانی است. این در حالی است که محیط بانان حفاظت از ۱۱ درصد از عرصههای طبیعی کشور را بر عهده دارند.
محافظت از محیط زیست به قیمت سلامتی
وی درد مفاصل، آرتروز و سایر دردهای بدنی را از جمله دشواریهای کار محیطبانی دانست و تصریح کرد: اگرچه نیروی انتظامی از حداقل جیره غذایی آماده برخوردار است؛ پخت و پز وعدههای غذایی که به عهده خود محیطبان است، سختی کار را دو چندان کرده و به مرور زمان توان محیطبانان را تحت تاثیر قرار میدهد؛ در راستای این قضیه که محیطبانان به دنبال صدای تیراندازی تا مدتهای مدید و ساعتهای طولانی نمیتوانند چیزی بخورند؛ بیماریهای گوارشی نیز از رایجترین بیماریهایی است که با این قشر دست به یقه میشود.
جانشین یگان حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به عدسیهای دوربینهای محیطبانی افزود: آب مروارید و سایر بیماریهای چشمی و مرتبط با بینایی از دیگر گرفتاریهایی است که شرایط موجود به محیطبان تحمیل میکند و محیطبان نیز تحت تاثیر مجموع این عوامل، کارایی اصلی خود را از دست میدهد.
بدقولی سازمان محیط زیست در حفاظت از جان محیطبانان/ محیطبان کرمانی در یک قدمی چوبه دار
حدود نیم قرن است که ۱۴۰ محیط بان در ایران در عرصههای طبیعی کشور با عنوان مناطق حفاظت شده و با هدف حفاظت از محیط زیست جان خود را از دست دادهاند که قابل تاسف است.
پیش از این جمشید محبت خانی یگان حفاظت از محیط زیست در اولین نشست خبری این سازمان در پاسخ به سوال خبرنگار محیط زیست خبرگزاری برنا درباره حمایت قضایی از محیط بانان محبوس گفت: در حال حاضر فقط یک محیط بان محبوس در زندان کرمان داریم که علاوه بر این که رئیس سازمان به جدیت پیگیر وضعیت قضایی این محیط بان هستند؛ درجلسه ای که با دیوان عالی کشور برگزار شد، قرار شد بند مصوب مبنی بر «استفاده نیروی انتظامی از سلاح» به «استفاده و به کارگیری سلاح برای ماموران مسلح» تغییر پیدا کند که محیطبانان نیز ذیل این قانون قرار میگیرند. این قانون در حال حاضر در دست تصویب دیوان عالی کشور قرار دارد.
با این حال پس از مدتی نه تنها سازمان حفاظت از محیط زیست به وعده خود وفا نکرد؛ بلکه حکم اعدام محمدامین خوارزمی محیطبان کرمانی بنا بر تصمیم شخصی خانواده مقتول صادر شد. (بعدها اعلام شد که این حکم، قطعی نیست.) هنوز سه ماه از صدور این حکم نگذشته بود که با رایزنیها و تدبیر به موقع رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست، حکم اعدام محیطبان کرمانی نقض شد.
سیدامیرحسین شمس مدیرکل حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست درباره آخرین وضعیت حقوقی محیطبان کرمانی گفت: با توجه به تاکید معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست مبنی بر صیانت و معاضدت قضایی از محیطبانان خدوم، با پیگیریهای لازم و دفاعیات موثر دفتر حقوقی و امور مجلس، همچنین اخذ وکیل و نظر قضات محترم دیوانعالی کشور، رسیدگی دادنامه صادره علیه محیط بان کرمانی مبنی بر قتل عمد در شعبه سی و نهم دیوان عالی کشور نقض و جهت رسیدگی مجدد به شعبه یک کیفری استان کرمان ارجاع شد.
اگرچه هریک از مسئولان امر و فعالان محیط زیست بخشی از حواس خود را به دفاع از وضعیت محیطبان خوارزمی اختصاص داده بودند و نتیجه بخش هم بود اما کسی نمیداند این محیطبان با چه ترس و اضطرابی، شبها را در محیط مخوف زندان به صبح رسانده تا شاید یکی از این اذانهای صبح، خبر از اعدام وی دهند. اضطرابی که حق محیطبان نیست و شاید اگر حق تیری برای این قشر تدارک دیده میشد؛ اثری از این دلهرهها نبود.
جذب ۲۵۰ نیروی محیطبانی طی ۳ سال
فلاحی با اشاره به صدور مجوز ۱۰ ساله به منظور جذب نیرو تشریح کرد: در ۳ سالی که از صدور این مجوز گذشته؛ تنها ۲۵۰ نیروی محیطبان به سازمان حفاظت از محیط زیست جذب شدند که جایگزین محیط بانان شهید نیز میشوند. این در حالی است که سالانه تعدادی از نیروهای محیطبان نیز به موعود بازنشستگی خود رسیده و از جمع محیطبانان کم میشوند.
وی با بیان این که در حال حاضر تنها ۳ هزار نیروی محیطبان در حال فعالیت هستند ادامه داد: با توجه به شیفت کاری منعطف محیطبانی، این تعداد به تنها ۲ هزار محیطبان کاهش پیدا میکند و به عبارت دیگر؛ هر محیطبان در ایران وظیفه پایش، رصد و محافظت از ۹ و نیم میلیون هکتار از سرزمین مادری خود را دارد.
جانشین یگان حفاظت از محیط زیست با اشاره به حضور ۴ هزار نفر نیرو در کل یگان حفاظت سازمان حفاظت از محیط زیست ادامه داد: در خیلی از موارد این ۲ هزار نیروی فعال از ۳ هزار محیطبان موجود در استان یا شهرستانی در حال خدمت هستند که فاقد مناطق شکار ممنوع یا چهارگانه است؛ به این ترتیب این گروه در مناطق آزاد و در ۳ حوزه آب، خاک و هوا خدمت میکنند.
هر محیطبان، محافظ ۹ هکتار از ایران است
فلاحی با اشاره به ۱۹ میلیون هکتار مناطق چهارگانه، ۸ و نیم میلیون هکتار مناطق شکار ممنوع و مناطق پشتوانه و ۵ میلیون هکتار محدوده نوار مرزی کشور به طول ۷ کیلومتر گفت: با توجه به این که مطابق با آمار جهانی در هر هزار هکتار وجود یک محیطبان الزامی است؛ ایران نیز نیازمند ۳۲ هزار نیروی محیطبان فعال در ۳۰۹ منطقه شامل مناطق چهارگانه و ۲۰۰ منطقه شکارممنوع است. در حالی که به استثنای مناطق شکار ممنوع و محدوده نوار مرزی، ۱۹ میلیون هکتار باقی مانده نیز به عنوان مناطقی که به صورت رسمی در اختیار سازمان حفاظت از محیط زیست قرار دارند؛ مستلزم ۱۹ هزار نیرو هستند که کماکان از آن محروم مانده ماندهاند.
جانشین یگان حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست کشور با اشاره به شیفت بنده منعطف محیطبانی افزود: با توجه به این که هر محیطبان موظف به انجام وظیفه در ۱۵ روز از ماه است؛ از سوی دیگر نیز شیفتهای شبانه این قشر به ۵ شبانه روز در طول هفته منتهی میشود. این شیفتها به صورت ۲۴ ساعته، ۴۸ ساعته یا انواع دیگر دسته بندی میشوند که در نهایت در هر موقعیتی، یک سوم از نیروهای محیطبانی در حال استراحت (و غایب) هستند.
شاید بتوان گفت محیط بانان ایران فقط با دست خالی است که طبیعت را به آغوش کشیده و از آن مراقبت میکنند؛ وقتی بدون این که حق تیر داشته باشند در زمینی به وسعت ۹ میلیون هکتار به دنبال شکارچیهایی میروند که با لاشههایی که از گونههای جانوری در خطر انقراض ایران به دوش میکشند؛ سایه هر محیطبانی را با تیر میزنند.
انتهای پیام/