اولین جلسه بررسی طراحی شهری خیابان امام خمینی(ره) محدوده ارگ مشهد برگزار شد

به گزارش خبرگزاری برنا از مشهد، بهاره بزرگمهر مدیر شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی در ‏جلسه بررسی پروژه طراحی شهری خیابان ارگ به عنوان یکی از پروژه‌های ستاد استانی عمرانی مشهد 2017 که در محل هتل تاریخی پارس ‏مشهد مقدس برگزار شد، با تأکید بر اینکه چشم‌انداز توسعه‌ای کلانشهر مشهد مقدس با توجه به امکانات و  فرصت‌های شهر در طرح تفصیلی ‏تهیه شده است، خاطرنشان کرد: مشهد مقدس کلانشهری است با هویت معنوی و با کارکرد مذهبی، زیارتی و فرهنگی در مقیاس ملی و جهانی، ‏پیشتاز توسعه پایدار شهری در سطح ملی با رویکرد جهانی و با اتکا به اقتصاد دانش‌محور، صنایع پیشرفته و خدمات برتر به ویژه خدمات زیارتی، ‏گردشگری فرهنگی و گردشگری طبیعی و دارای فضاهای شهری با هویت، فعال، سرزنده، ایمن و خاطره‌انگیز برای تمام شهروندان، زائران، ‏گردشگران و مسافران، که این مبحث در تمامی طرح‌های تفصیلی و جامع شهر در نظر گرفته شده است. ‏

وی با اشاره به اهداف خرد و کلان طرح‌ها و برنامه‌های مشهد 2017 ، تصریح کرد: اعتلای هویت معنوی، زیارتی، تاریخی و فرهنگی مشهد در ‏مقیاس ملی و جهانی، دستیابی به رشد اقتصادی پایدار با رویکرد جهانی و مشارکت فعال در توسعه اقتصاد ملی (پایداری اقتصادی)، گسترش رفاه ‏عمومی و تأمین عادلانه حقوق شهروندی (پایداری اجتماعی) و اعتلای کیفیت محیط شهری و بهبود دسترسی ساکنان و زائران مشهد (پایداری ‏کیفیت زندگی) از جمله اهداف کلان این طرح‌هاست.‏

وی افزود: حفاظت پایدار از محیط طبیعی و محیط زیست شهر، تامین و گسترش زیرساخت¬های اساسی مناسب و ایمن شهری به ویژه شبکه¬ی ‏حمل و نقل پیشرفته و کارا با تاکید بر حمل و نقل عمومی، ارتقای ساختار کالبدی - فضایی متوازن، متعادل و متناسب با هویت مذهبی - فرهنگی ‏شهر، ایجاد محیط امن اجتماعی و توسعه و تجهیز شبکه مراکز، کانون ها و محورهای شهری فعال و سرزنده از جمله اهداف خرد برنامه‌های ‏اجرایی برای شهر مشهد مقدس می‌باشد.‏

بزرگمهر با اشاره به پروژه طراحی شهری خیابان امام خمینی(ره) محدوده خیابان ارگ مشهد با رویکرد تقویت پیاده‌مداری، اظهار داشت: احیای ‏بعضی از مسیرها و معابر شهر مشهد که دارای ارزش‌های تاریخی و فرهنگی است، در شورای عالی شهرسازی کشور نیز تصویب شده که در ‏همین راستا در شهر مشهد احیای بخشی از بافت و خیابان هایی که از لحاظ تاریخی، اجتماعی و فرهنگی برای مردم دارای اهمیت هستند، در ‏دستور کار قرار گرفته است. ‏

وی افزود: با توجه به رویداد مشهد 2017 نیز فرصت مناسبی پیش آمده تا هر چه زودتر و بهتر اقدام به احیای اماکن شهری تاریخی و فرهنگی ‏کنیم، بر همین اساس برخی از محلات و خیابان های مشهد برای تهیه طرح تعیین و تصویب گردیده اند و در حال حاضر نیز بررسی خیابان ارگ ‏مشهد به عنوان یکی از مهمترین فضاهای یادمانی تاریخی و در عین حال نماد نوگرایی در عصر خود  طراحی شود و دستگاه های اجرایی مرتبط ‏به خصوص اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی نیز از ارکان این اقدام بوده اند و شهرداری مشهد هم در این رابطه همکاری های ‏لازم را انجام می دهد. ‏

وی اضافه کرد: محور ارگ به عنوان محور شاخص و واجد ارزش‌های تاریخی، کالبدی، اجتماعی بوده و نیازمند حفظ و تقویت و احیاء است و در ‏این راستا وجود فضاها و عرصه‌های یادمانی و تاریخی و بناهای ارزشمند کالبدی - کارکردی در خیابان ارگ نقش مهمی در باز زنده‌سازی هویت ‏اصیل شهر مشهد برای ساکنان، گردشگران و زائران دارد و می‌تواند نظام ادراکی شهر را بهبود ببخشد، از طرفی غنی‌بودن حوزه مرکزی شهر از ‏حیث وجود بناهای ثبتی تاریخی و فضاهای همگانی و رویداد مکان‌هایی که بستر یا حاصل شکل‌گیری اتفاقات مهم فرهنگی- اجتماعی و سیاسی ‏شهر بوده اند به این محورها اهمیت ویژه ای بخشیده است.‏

مدیر شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی با بیان اینکه در این طرح‌ها چشم‌انداز فرهنگی برای مرکز شهر مشهد در نظر گرفته ‏شده است، توضیح داد: شهر مشهد شهری آیینی است، مرکز شهر مشهد کانون اصلی تجلی آیین‌ها است، با توجه به این مسئله، تجهیز مرکز ‏شهر مشهد به عنوان مکان زندگی زائر و شهروند مشهدی و تقویت کارکردهای موجود و تکمیل روزآمد آن‌ها و حفاظت و تقویت شناسه‌های ‏ارزشمند تاریخی – فرهنگی در این شهر الزامی بوده که طرح و اجرای پروژه طراحی شهری خیابان ارگ یکی از راه‌های دستیابی به این اهداف ‏است.‏

وی با بیان اینکه در گام اول تحقیقات این پروژه، بررسی و تحلیل پیشینه و وضع موجود منطقه ارگ بررسی می‌شود، گفت: بیان موقعیت خیابان ‏ارگ، جایگاه این خیابان و پیشینه فرهنگی و دامنه تغییرات محور در

طی زمان، مقایسه تطبیقی با نمونه‌های داخلی و خارجی، تحلیل مقدماتی ‏خیابان و پتانسیل ها و چالش‌های آن، فرایند مقدماتی مطالعات طراحی و وضعیت شبکه دسترسی و حمل و نقل این منطقه در مرحله اول صورت ‏گرفته است.‏

وی توضیح داد: محدوده خیابان امام خمینی(ره) با ارگ در حال حاضر محدوده‌ای شاخص از لحاظ کاربری‌های فرهنگی و اداری و از جهت فعالیتی ‏و عملکردی جزو مراکز اداری - تجاری مهم محسوب می‌شود که همین موضوع باعث شده نقش برجسته‌ای در سازمان ادراکی و ذهنی ‏شهروندان مشهد از گذشته تا امروز داشته باشد.‏

مدیر شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی افزود: خیابان امام خمینی(ره) در محدوده خیابان ارگ با توجه به سابقه شکل‌گیری و ‏هویت تاریخی غنی و نقش و جایگاه مهمی که در سازمان عملکردی و سابقه تاریخی و علی‌الخصوص جریان نوگرایی شهر مشهد داشته، بستری ‏است که روح اجتماعی و زندگی مدنی در مقیاس شهر مشهد و یا فراتر از آن می‌تواند در آن جریان داشته باشد که این پتانسیل با حضور آگاهانه ‏شهروندان، گردشگران و زائران به فعلیت می‌رسد.‏

همچنین در این جلسه معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی با بیان اینکه در اجرای هر پروژه‌ای در خیابان ‏امام خمینی(ره) محدوده ارگ مشهد باید ارزش‌های فرهنگی این خیابان مشخص شده و ظهور پیدا کند، تاکید کرد: ارزش این خیابان صرفا به ‏ثبت آثار میراث فرهنگی نیست، چرا که در دامنه این پهنه اتفاقات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی زیادی شکل گرفته و موضوع فرهنگ در این ‏خیابان بسیار پررنگ است و وجود سینماها، کتاب‌فروشی‌ها، مراکز فرهنگی و کنسولگری‌ها، کافه ها و کلیساها و فعالیت‌های حوزه هنری و ‏فرهنگی در این محور مشهود است. ‏

وی افزود: این خیابان به نوعی پاتوق فرهنگی و هنری بوده و خاطره‌نگاری‌های افرادی مانند شفیعی کدکنی گواهی می‌دهد که خیابان ارگ مشهد، ‏زمانی پاتوق و محل نشست و گفت‌وگو و ارتباط شعرا، نویسندگان و متفکران بزرگ معاصر مشهد بوده است و از این خیابان به عنوان محلی از ‏نمود و نشر روشنفکری در شهر مشهد و کشور یاد می‌کند.‏

وی با بیان اینکه سینماهایی که در خیابان ارگ بوده به بیش از 1000 صندلی می‌رسیده است، گفت: جاذبه‌ها و نمونه‌های مختلفی در محله ارگ ‏وجود دارد که برای اولین بار در شهر مشهد این اماکن تأسیس شده که به عنوان نمونه می‌توان به اولین ساندویچی و اولین رستوران و غذاخوری ‏مشهد در اینجا اشاره کرد که مدت بیش از 100 سال این اماکن سابقه دارند و هنوز هم فعال هستند.‏

وی با تاکید بر اینکه یکی از راه‌های شاخص‌کردن این منطقه، ثبت آثار تاریخی و فرهنگی آن است، بیان کرد: در منطقه خیابان ارگ آثار و ابنیه ‏تاریخی زیادی وجود دارد که حتی بخشی از آن هنوز در مناطقی در زیر زمین واقع شده و همین آثار فرصت و پتانسیل خوبی را ایجاد می‌کند تا با ‏ثبت آن‌ها بتوان جلوی آسیب به این خیابان را گرفت و از ساخت‌و سازهای بی‌ضابطه در این خیابان جلوگیری کرد، ما در اولین قدم باید کاری کنیم ‏تا مانع از ساخت‌وسازهایی شویم که بر آثار تاریخی سایه افکنده و باعث تخریب این آثار می شوند.‏

در این  جلسه همچنین تأکید شد که پرداختن به بحث مشارکت شهروندان و ساکنان این منطقه بسیار مهم است و مشاور تهیه‌کننده طرح نیز ‏توضیحات مبسوطی ارائه کرد.‏

همچنین مشاور پروژه طراحی شهری خیابان ارگ مشهد عنوان کرد: زمانی قدیمی‌ترین و اولین عکاسی‌های شهر مشهد را در این خیابان ‏داشته‌ایم، اولین پاتوق‌های نویسندگان و شعرا و هنرمندان مشهد در این خیابان بوده است و پس از آن هم اولین مراکز تجمع مردم در جریان ‏شکل‌گیری و پیروزی انقلاب اسلامی هم از همین خیابان آغاز شده است.‏

وی اضافه کرد: درخت‌های قدیمی در محدوده خیابان ارگ هم در چیدمان شهری این خیابان اهمیت زیادی دارند و حفظ آن‌ها از ضروریات فضای ‏شهری است. ‏

مشاور پروژه طراحی شهری خیابان ارگ مشهد با تأکید بر نقش اقتصادی مهم این منطقه در طول تاریخ، خاطرنشان کرد: در خیابان ارگ طی ‏دوره‌های تاریخی مختلف شاهد شکل‌گیری بانک‌ها و مراکز تجاری بزرگ و مهم بوده‌ایم که همه این‌ها نشان‌دهنده اهمیت این منطقه در حوزه ‏اقتصادی است و در حال حاضر هم در هر طرحی که برای این خیابان می‌خواهد اجرا شود، نباید این موضوع فراموش شود که منطقه ارگ اکنون ‏محل تجاری و کسب درآمد بسیاری از مردم است.‏

گفتنی است، در این جلسه نمایندگانی از دفتر فنی، امور عمرانی، حمل و نقل و ترافیک استانداری خراسان رضوی، معاون اداره کل میراث ‏فرهنگی، جهاد کشاورزی استان، صنایع دستی و گردشگری استان، سازمان نظام مهندسی ساختمان استان، معاونت شهرسازی و معماری ‏شهرداری مشهد، نهاد مطالعات و برنامه‌ریزی توسعه و عمران شهر مشهد شرکت آب و فاضلاب شهرستان مشهد و دانشکده معماری و ‏شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد نیز حضور داشتند.‏