خبرگزاری برنا- گروه علمی و فناوری؛ نخبگان از دیرباز تا کنون نقش مهمی در تحولات جوامع در ابعاد مختلف داشته و دارند.
تجربه های تاریخی نشان داده است که ترقی و تعالی یا سقوط و فروپاشی هر مملکتی تا حدود زیادی به نقش نخبگان وابسته است و اندیشه و تفکر آنها در اجرای برنامه های سیاسی، اجتماعی افتصادی و فرهنگی و چگونگی تحقق خواسته‌های مردم به میزان تعیین کننده و سرنوشت ساز مؤثر است.
به همین منظور برنامه «ساعت بیست و چهار و یک دقیقه» با حضور دکتر علیرضا داودی(کارشناس مسائل رسانه و علوم شناختی) و دکتر شاهین رفیعی(استاد تمام و معاون آموزشی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران به موضوع علوم شناختی، نخبگان و توان شناختی- نقش نخبگان در ارتقاء سطح دریافت می‌پردازد.
دکتر علیرضا داودی، کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی پیرامون علوم شناختی، نخبگان و توان شناختی- نقش نخبگان در ارتقای سطح دریافت گفت: یکی از مهم‌ترین حوزه نخبگان رسیدن به مرحله تعادلی است که منبعث از فرایند تعامل از جمله تعامل بین نخبه با خود، با محیط، با تاریخ خودش صورت می گیرد.
وی افزود: طبق تجربیات تاریخی نخبه دارای ذهن شکننده نیست و دست‌خوش تحولات و حوادث هیجانی قرار نمی‌گیرد چرا که ذهن نخبه منسجم و دارای انضباط است.
کارشناس ارشد رسانه اظهار کرد: وقتی صحبت از موضوع نخبگی می شود دو مسئله خودش را بیشتر نشان می دهد؛ مسئله اول مجموع رویدادهایی است که یک نخبه می تواند از آنها منتج شود یا اقدامی کند که رویدادها از او در ساحات دانش، روش، منش، بینش و نگرش منتج شوند و مسئله دوم رسیدن به سرحداتی است که از ان به عنوان تکامل یاد می شود.
وی افزود: نخبه‌ای که می تواند تکامل را ایجاد کند یعنی خودش در مسیر تکامل قرار گرفته یا مؤید مسیری در حوزه تکاملی است و یا به قدری حاذق است که می تواند روش های مختلف را برای جامعه تبیین سازد.
کارشناس علوم شناختی با بیان اینکه نخبه مانع قرار گرفتن جامعه در بن بست می شود ادامه داد: اگر به هر دلیلی جامعه در بن بست قرار گرفت باید نخبه بتواند جامعه را با حداقل هزینه از بن بست خارج کند و فرد نخبه کسی است که خالق صنعت گفتمان قدرت آفرین است و دانش این فرد در مورد چیستی و چرایی آن کاربرد دارد.
وی با اشاره به اینکه وقتی صحبت از تکامل می کنیم باید دانست شخصیت نخبه می تواند شناخت دقیقی به جامعه بدهد افزود: اگر فرد از روش نادرست استفاده می کند یعنی نگرش او به موضوع دچار اختلال است و طبیعتا مابقی امورات با ضریب متفاوتی دچار ایرداتی خواهد بود.
داوودی تصریح کرد: وقتی نخبه به عنوان الگوی جامعه مطرح می شود، الگوی نخبگان که نخبگانی رفتار کند دارای اهمیت است و در همین راستا شهید چمران به عنوان نخبه، نگاه تکامل یافته ای به پدیده های اطراف خود داشت.
وی با بیان اینکه خط مشترک شهدایی مانند شهید چمران و شهید آوینی متفاوت نگاه کردن به چیزهای عادی است افزود: اعتقاد به خدا مسیری است که باید طی گردد و اگر برای غیر از خدا کاری نکنیم نخبه است و کسی که مخلص است قدرت آفرین خواهد بود.
این کارشناس ارشد رسانه یکی از عالی‌ترین درجات نخبگی را صنعت انسان‌ساز دانست و خاطرنشان کرد: مسیر پس از نخبگانی مانند شهید مطهری تمام شدنی نیست و میلیون ها قله دارد و نخبه واقعی از عمق درک و صحت صحبت می کند که اصلا ماورایی نیستند و قابلیت تجزیه و تحلیل دارند.
وی افزود: دیگران برای تخریب نخبه مسیر را ناقص یا دچار تحریف می کنند و اهداف مسیر را بازتعریف می‌کنند و پس از ان تهدید و محدودیت ایجاد می کنند.
کارشناس علوم شناختی با اشاره به این مطلب که افلاطون و ارسطو جزو نخبگان هستند اما با بررسی آرا پایه معرفتی شناختی در ملاصدرا بیشتر است گفت: اگر اخلاص یک ضلع باشد، جنس اتصال افراد به جامعه، جامعه به خود جامعه اهمیت دارد.
وی افزود: فرقان، نور جدا کننده حق و باطل است که صرفاً کلامی نیست و در برابر آن نفاق است که منافق نمی تواند تشخیص دهد و اجازه بروز پیدا نمی کند و وقتی نخبه از مرحله نخبگی خود کاهش می یابد به نقطه ای می رسند که بر هم زننده مرزهای حق و باطل می شوند.
داوودی با اعلام اینکه کار نفاق، سینه سپر کردن به نام عدالت و ضربه زدن به عدالت با مفاهیم عدالت محوری است اظهار کرد: جامعه هنوز قدرت تمیز نخبگان حقیقی از غیرحقیقی ندارد که بخشی از آن به رسانه ها باز می گردد.
وی افزود: واقعه عاشورا بزرگ ترین رسانه ای بود که خلق شد همه جیز را همان طور که بود نشان داد و با گذشت بیش از هزار سال از این واقعه تولید می شود.
این کارشناس ارشد رسانه ادامه داد: آنجایی که جامعه دچار توقف می‌شود قدرت تمیز دادن نخبه حقیقی از غیرحقیقی را از دست می‌دهد چون رسانه‌هایی که آمدند و نخبه را تعریف می‌کنند، لزوما صادق نیستند و وقتی سیستم دچار بحران می‌شود و نیاز به نخبه حقیقی دارد نتیجه ظهور و بروز می کند.
وی افزود: خود واقعه عاشورا یک رسانه بود و چون خودش قدرت طلق بود و گفتمان جامعی را خلق کرد، هر چقدر برای تحریف عاشورا بیشتر تلاش شد حقانیت آن بیشترثابت شد و عناصر رسانه ماندگار را داشت.
کارشناس علوم شناختی ضمن تأکید بر این مطلب که باتوجه به نظم موجود در عاشورا نمی توان واقعه عاشورا را تحریف کرد تصریح کرد: آن چیزی که نخبگان را در نزد افراد، نخبگان روحانی می کند و قابلیت مکتب شدن پیدا می کنند، کل واحد را خودش تشکیل می‌دهد و نخبه غایت مفهوم اخلاص می شود چون تنها چیزی که بشر نمی‌تواند خلق کند تبدیل شدن به هارمونی مخلص برای تاریخ است.
وی با بیان اینکه تکامل نخبه در تعادلی است که یکی از آنها انتخاب کردن است افزود: نخبه ای که قدرت انتخاب صحیح دارد می تواند تبدیل به نخبه ای شود که تاریخ و آینده را در حال متمرکز کند و خود نخبه تبدیل به نسخه راهگشا می شود.
داوودی خاطرنشان کرد: علمداری مترادف نخبه حقیقی در هر سطح، جایگاه و دوره ای است در غیر این صورت سرگرم کردن جامعه است لذا جامعه ای که نخبگان آن علمدار هستند خود جامعه علمدار است و تبدیل به مدینه فاضله می شود.
نزدیک بودن نخبه واقعی به جامعه منشأ تحول است
در ادامه نیز دکتر شاهین رفیعی، استاد تمام و معاون آموزشی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران پیرامون علوم شناختی، نخبگان و توان شناختی نقش نخبگان در ارتقای سطح دریافت گفت: خداوند در قرآن می‌فرماید انسان ها را به احسن تقویم آفریدیم؛ خداوند انسان ها را دسته بندی نمی کند بلکه ما روی افراد اسم می گذاریم و خداوند متناسب با استعدادهای فرد تعریف می کند.
وی با اشاره به اینکه اگر به نگاه الهی بازگردیم انسان مادی و روحانی است افزود: اگر توانسته باشد در تقویم زندگی خودش ابعاد وجودی خود را رشد دهد چنین فردی دارای اثرگذاری عمیق تری خواهد بود و نقش اجتماعی را بهتر ایفا می کند.
معاون آموزشی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران اظهار کرد: اثرات نخبه در جامعه و قدرت افزایی برای کشور قابل بررسی است و اگر فردی قدرت آفرینی برای توسعه خود دارد نخبه نامیده می شود.
وی افزود: اگر مبانی نادرست باشد در مسیر درست قرار نمی گیرد و در برخی جوامع نخبگان باعث پیشرفت و توسعه جامعه می شوند و شکل ظاهری جامعه توسعه یافته است اما به ظرفیت های کامل انسان راهی پیدا نشده است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه اگر مبانی درست تعریف شود شناخت نسبت به نخبگان نیز صحیح خواهد بود ادامه داد: آگاهی و شناخت یکی از پایه های مهم زندگی است و شناخت غیر از حفظ کردن و عمیق تر از حفظ کردن مطالب است بلکه در مرحله باورها و اعتقادات است.
وی افزود: وقتی عنصری می تواند اثرگذار باشد عناصر بدلی وجود خواهند یافت و انگاره سازی اجتماعی ایجاد می شود؛ شهید چمران از نظر علمی، اعتقادی و معنوی دارای روش و الگوی منحصر به فرد است و تجلی نخبه مخلص آن جایی است که خداوند اراده کرده است چون خداوند هیچگاه بندگان خودش را رها نمی کند.
رفیعی تصریح کرد: به عنوان نمونه شهید آوینی از بین افراد جامعه رشد فکری یافت و با رسیدن به بینش، اخلاص یافت و منشأ اثر شد لذا تفاوت نخبه صرفا علمی با نخبه این است که عمر نخبه علمی کم است و پس از انقضای علمی تمام خواهد شد اما نخبه واقعی ضریب نفوذ فوق العاده و ماندگار است.
وی افزود: نخبه ای که امروز جامعه تعریف می کند دارای شریب هوشی بالا است و توانایی او برای دریافت پدید ها زیاد است و باعث می شود خزانه سینه نخبه مملؤ از اطلاعات شود.
معاون آموزشی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: فرد نخبه خوب فعالیت علمی و اختراع می‌کند اما چون مبتنی بر واقعیت نیست دارای کارکردی نیست لذا در دنیا قدرت وجود دارد اما این قدرت باعث سعادت بشری نشده است.
وی با تأکید بر این که غرب با تفکر غیرخدایی اعوجاج ایجاد می‌کند تا همه در این مسیر حرکت نکنند افزود: تکلیف نخبگان با بدنه اجتماعی این است که خودشان منشأ انقلاب و تحول هستند؛ مانند شهید سلیمانی که انقلابی دوباره در کشور و جهان برپا کرد اما نخبگان بدلی دنبال این هستند که بدنه جامعه را از نخبه واقعی جدا کند چون نزدیک بودن نخبه واقعی به جامعه منشأ تحول است.
این استاد دانشگاه گفت: بهترین چیزی که باعث جدایی نخبه از بدنه جامعه خواهد شد برچسب زدن به نخبگان است و جامعه دیگر صدای نخبگان را نخواهد شنید لذا نخبگان باید در جامعه حضور داشته باشند و جداشدن از جامعه در راستای رسالت نخبه نیست.
وی افزود: یکی از بالاترین قله‌های نخبه، امام خمینی(ره) است که انقلاب اسلامی را در زمین بازی اهل بیت(ع) پایه‌ریزی کردند.
رفیعی اظهار کرد: بازی رسانه ای در مورد امام حسین(ع) و امام علی(ع) صورت گرفت و 80 سال در منابر به امام علی(ع) دشنام دادند و کسی اگر حدیثی از حضرت بیان می کرد زبانش را می‌بریدند اما این باور که خداوند پای حق ایستاده و حق را جاری می کند.
وی با بیان اینکه جهاد اکبر مصداق از آبرو خرج کردن است افزود: هیچ اعتقادی در تاریخ به اندازه اسلام و اهل بیت(ع) مورد تهاجم رسانه ای در سراسر تاریخ نشده است اما اهل بیت طی 250 سال در نسخه های مختلف اجتماعی تا پایین ترین سطح اجتماعی یعنی زندانی بودن در حال ایفای نقش انسان کامل به عنوان الگو هستند.
انتهای پیام/