نقش نخبگان در ارتقاء سرمایه اجتماعی

خبرگزاری برنا- گروه علمی و فناوری؛ عصر امروز با سه عنصر پیچیدگی دانش، انسان و ماشین به عنوان سه عامل تعیین کننه مناسبات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی حاکم بر جهان نقش و نگار تازه ای پیدا کرده است.

انسان امروز به جهت پتانسیل‌های بالا در ارزش‌افزایی قدرت باور نکردن یادگیری و نقش او در خلق ماشین‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، ربات‌ها و ابزارهای پیشرفته آنچنان ارزشی را به دست آورده که قدرت‌های بزرگ دنیا امروزه هوشیارانه متوجه این موضع هستند که با جذب نخبه و یک متخصص می‌توانند صد ها فرصت شغلی در کشورشان ایجاد نموده و حتی اهداف سیاسی، امنیتی و نظامی مورد نظر و پشت‌پرده خود را به شکلی که می خواهند عملیاتی نمایند.

بدیهی است که این اقدامات آشکار و به ظاهر مدرن با جذب نخبگان به عنوات سرمایه‌های اجتماعی قدمت طولانی در دولت های استعماری داشته و در نهایت اینگونه روش‌ها معمولا به گسترش استعمار پنهان منجر شده است.

به همین منظور برنامه «ساعت بیست و چهار و یک دقیقه» با حضور دکتر علیرضا داودی(کارشناس مسائل رسانه و علوم شناختی) و دکتر مرتضی چمن آرا (نخبه علمی، مخترع، کارآفرین کشوری و دارنده مدال طلای جهانی) به موضوع علوم شناختی، نخبگان و توان شناختی- نخبگان و سرمایه اجتماعی می‌پردازد.

مخترعان عامل ارتقاء سرمایه اجتماعی هستند

دکتر علیرضا داودی، کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی پیرامون علوم شناختی، نخبگان و توان شناختی- نخبگان و سرمایه اجتماعی ضمن تأکید بر اهمیت رابطه بین سرمایه اجتماعی و نخبگان گفت: نخبگان عامل ایجاد سرمایه‌های اجتماعی هستند و در تثبیت و تکثر سرمایه اجتماعی در حوزه کمی می‌توانند مؤثر باشند.

وی افزود: رابطه بین زمان، توقعات، نخبگان و تشکیل واحدی تحت عنوان سرمایه های اجتماعی است.

کارشناس ارشد رسانه اظهار کرد: سرمایه اجتماعی عمدتا برای فرد، گروه، جریان، دولت، حکومت و سیستم محاسبه می شود.

وی افزود: یکی از موضوعات مهم قابل پرداخت رابطه بین نخبه و سرمایه اجتماعی است که آیا نخبه باعث افزایش یا کاهش سرمایه اجتماعی است؟ نقش نخبه چه میزان است؟ و اینکه سرمایه اجتماعی را به نقطه‌ای از شناخت و باور برساند که خود سرمایه اجتماعی به محیط نخبگانی تبدیل شود.

این کارشناس علوم شناختی با بیان اینکه در حوزه نخبگانی سخت افزار، نرم افزار، مغز افزار و فرد افزار را شاهد هستیم تصریح کرد: رابطه نخبه و سرمایه اجتماعی رابطه ای مکانیکی نیست و این مکانیک فرد را در حوزه نخبگانی قرار نداده است.

وی افزود: تولید از فردی به مغزی آمده و در نهایت به نرم افزاری متصل شده است و محصول آن چیزی است که بین فرد و جامعه در حال برقراری ارتباط است و جامعه به فرم ظهور و بروز نخبه نیاز دارد.

داوودی ادامه داد: نیاز به ورود به عرصه اختراع کردن، نخبگی و رسیدن به محصولی که تمام مکانیزم‌ها را در حالت تعادلی قرار داده، جدی است.

وی با اشاره به اینکه رابطه بین نخبگان با سیستم، مردم و نخبگان فراتر از مسائل مکانیکی است افزود: مخترع در جامعه حکم سرمایه دارد و چیزی بالاتر از ثروت است.

کارشناس ارشد رسانه خاطرنشان کرد: در حوزه رابطه اجتماعی نخبگان به سه مفهوم از جمله توسعه و تکامل، انسداد و عدم درک و حرکت بر مبنای آسیب خواهیم رسید و زاویه شناخت در رابطه بین نخبه با جامعه می تواند تبدیل به سرمایه اجتماعی تکامل یافته شود.

جنس ترمیم چالش‌ها و سرمایه اجتماعی صنعت قدرت‌آفرین است

وی افزود: اگر در رابطه بین نخبه و محیط پیرامون و میزان اثربخشی اختلال ایجاد شود موجب انسداد می‌شود.

داوودی گفت: توقف حرکت بر مبنای آسیب مشخص نیست لذا رابطه بین نخبگان و سرمایه اجتماعی در حوزه شناختی رابطه کاملا تفاهمی و عرضی است یعنی مخترعین می‌توانند سرمایه اجتماعی را افزایش دهند و سرمایه اجتماعی افزایش یابد، می‌تواند مخترع را در مسیر تکامل بیشتر قرار دهد.

وی افزود: رابطه مستقیم بین نخبه و سرمایه اجتماعی می‌تواند باعث بالندگی سیستم شود به شرطی که سیستم در رابطه با مخترع و سرمایه اجتماعی مخترع دچار لکنت و توقف نشود.

این کارشناس مسائل شناختی اظهار کرد: اینکه مخترعان چه مکانیسمی را طی می‌کنند تا بتوانند سرمایه اجتماعی آسیب دیده را ترمیم کنند و چگونه می‌توان اختراع روی گفتمان داشته باشیم سؤال مهمی است.

وی افزود: هیچ مکانیسمی وجود نداشت که فردی را به سرمایه اجتماعی فزاینده تبدیل کند و چون روش و مسیر واحدی وجود ندارد افراد خودشان به این سطح نخبگی می رسند.

کارشناس ارشد رسانه ادامه داد: سرمایه اجتماعی خودرو با سرمایه اجتماعی مهندسی شده تفاوت دارد و اختلالی در تکامل سرمایه اجتماعی صورت گرفته که فردی که توانایی داشته دیگران را به این مسیر بیاورد این امکان را نداشته است و بسیاری از نخبگان از این مکانیسم خارج شدند.

وی با تشریح این مطلب که برخی نخبگان در مسیر تبدیل شدن به سرمایه اجتماعی مدلی ندارند افزود: یکی از مهم ترین اتفاقات همین است که میزان شناخت و درکی که نخبه از چالش ها و نواقص و رویدادها و بین سرمایه اجتماعی وجود دارد را باید نخبگان ترمیم کند و جنس این ترمیم صنعت قدرت آفرین است.

داوودی تصریح کرد: اگر نخبه چیزی را خلق کند و حتی در خلق محصولی مؤثر باشد در حال بحث از گفتمان منبعث از شناخت دقیق است.

وی افزود: باید مرزبندی ذهنی را برداشت اما قیود ذهنی را باید توجه داشت چراکه کمک می کند شناختی که از محیط داریم مؤثرتر جلوه دهد و مؤثرتر حرکت دهد.

کارشناس ارشد رسانه ضمن اشاره به اینکه مکانیسم تبدیل شدن به سرمایه اجتماعی و تکاملی بسیار اهمیت دارد و باید اینجا ساخته شود خاطرنشان کرد: گاهی فراتر از مرزهای توانستن مجبور به حرکت هستیم و فراتر از مرزهای توانستن مرزهای یاد دادن برای باور کردن به توانستن است و از سوی دیگر رابطه بین نخبه و سرمایه اجتماعی شناخت همین موضوع است.

وی افزود: نخبه‌ای که اعلام کند در بستر جامعه توانسته و لذا جامعه هم می‌تواند پس نخبه‌ای با قابلیت بالای ایجاد سرمایه اجتماعی است. 

کارشناس مسائل شناختی گفت: حرکت به سمت افزایش پارامترهای مسیر تبدیل شدن نخبگان به سرمایه‌های قطعی اجتماعی و تبدیل سرمایه اجتماعی به سرمایه تکاملی در جامعه دارای اهمیت است.

راهکار ایجاد انگیزه برای نخبگان

در ادامه نیز دکتر مرتضی چمن‌آرا، نخبه علمی، مخترع، کارآفرین کشوری و دارنده مدال طلای جهانی پیرامون علوم شناختی، نخبگان و توان شناختی- نخبگان و سرمایه اجتماعی گفت: در سیستم آموزش و پرورش، ادارات و دانشگاه باید ریشه‌یابی موضوعات هوش انجام شود چون در سامانه‌های روز دنیا مانند جابز باید بروزرسانی شده باشیم و در ایران پیاده سازی شود.

وی افزود: بر اساس این سامانه ها توانایی، نیازها و راه های رفع نیازها و پیشبرد امور باید سنجیده و دسته‌بندی شود.

این کارآفرین کشوری اظهار کرد: ریشه یابی مشکلات مدیران و نخبگان باید انجام شود و تفکر رفع تکلیف سازمان‌ها کنار گذاشته شود تا برای نخبگان انگیزه ایجاد شود.

وی افزود: کنار گذاشتن تفکر رفع تکلیفی و  استفاده از متخصصان در سازمان‌ها و میادین مختلف راهکار تربیت مناسب سرمایه اجتماعی است.

این نخبه علمی ادامه داد: همواره نیاز به آموزش و یادگیری ضروری است که می‌طلبد در حوزه‌های مختلف مدیریتی از متخصصان دلسوز استفاده شود تا قدرت ایران به رخ دنیا کشیده شود.

وی با اشاره به اینکه سیاست ها باید گونه ای باشد که مردم تشویق شوند افزود: صدای گیاهان در کشور سوییس با دستگاهی دریافت شده است و ارتباط بین گیاهان با محیط پیرامون بهتر شده و می‌توان از گیاهان سؤالاتی پرسیده شود و ارتباط گیاه و سیستم هایی مانند تلفن همراه و گرفتن برق از صوت خیلی دور از ذهن بوده و در همین راستا پیشنهاد ایران مکمل ارائه شده است.

چمن‌آرا تصریح کرد: پیرامون مکانیسم مخترعان برای ترمیم سرمایه اجتماعی آسیب دیده، کارگاه های هوش و دوره‌های خلاقیت کودک و نوجوان برگزار می شود و مشاوره هایی داده می شود تا به ثبت اختراع برسند و به مسابقات جهانی برسند.

وی افزود: هدف تعیین می‌شود و برای رسیدن به آن برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت و بلند مدت لازم دارد تا نگاه مردم و فرزندان تغییر کند لذا باید سطح آگاهی مدیران، نخبگان و جامعه ارتقا یابد.

این کارآفرین کشوری با بیان اینکه مخترع شدن بسیار آسان است ولی مخترع ماندن و ادامه مسیر سخت است خاطرنشان کرد: سیستم پرورش خلاقیت تا شرکت در مسابقات جهانی باید توسعه یابد و سرمایه‌گذاران و مردم حمایت کنند.

برنامه ساعت بیست و چهار و یک دقیقه با بررسی تاریخچه علوم‌شناختی و کاربردهای آن در حوزه‌های مختلف و شباهت و تفاوت‌هایی که با حوزه‌های علوم روانی دارند، به بررسی شناسه‌ها، شاخص‌ها، تاکتیک‌ها و تکنیک‌های علوم‌شناختی در حوزه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و رسانه می‌پردازد. این برنامه دوشنبه‌ها و چهارشنبه‌ها ساعت ۱۶: ۰۰ به مدت ۶۰ دقیقه روی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳. ۵ مگاهرتز تقدیم مخاطبان فرهیخته رادیو گفت‌وگو می‌شود.

انتهای پیام/