رودخانه سیمره در ایلام از نفس افتاد

به گزارش خبرگزاری برنا ایلام، بخشی از نام ایلام و لرستان با این رودخانه تاریخی عجین شده بود وهمین بود که زیبایی منحصر به فردی را به مناطق و روستاهایی که در مسیر و اطرافش قرار داشتند، بخشیده بود. سیمره خروشان و موج در موج  و روایتگر سالهای دور؛  امروزه در کمال ناباوری از نفس افتاده و کشاورزان ایلامی و لرستانی هم اکنون در حسرت آب و خاطرات این رودخانه تاریخی روزهای بدی را سپری می کنند.

برای آنانکه قرن هاست در کنار سیمره زندگی کرده اند، سکوت این رودخانه تاریخی آزاردهنده است و تاب و تحمل خشکیدگی آن را ندارند. این رود در تمام این سال‌ها زنده و جاری بوده و به همین علت، یکی از منابع آبی مهم برای کشاورزی مردمان سیروانی و کوهدشتی محسوب می‌شود و بسیاری از کشاورزان حاشیه سمیره، آبادانی و برکت زمین خود را از این رود می‌دانند.

علاوه بر خشکسالی، برداشت بی رویه  از طریق موتورخانه های آب، کشت آب برهمچون برنج، باغات و غیره  قبل از ورود به استان ایلام ازعوامل خشکیدگی این رودخانه تاریخی بشمار می رود که انتظار می رود دولتمردان برای رفع مشکل آن چاره اندیشی کنند.حیف است رودی که قرن ها و در سالهای فراوانی یار و همسفر مردمان این سرزمین ها بوده ، برای نسل نوجوان امروزی ناشناخته بماند ودر ذهن ها فراموش شود.

رودخانه سِیمَره یکی از رودهای غربی ایران است که در مرز استان ایلام و لرستان قرار دارد و از سرچشمه های مهم رود کرخه به حساب می آید. این رود از ارتفاعات برف گیر شمال غرب ایران منشا گرفته و در پل کشکان به رودخانه کشکان پیوسته تا رود کرخه را به وجود آورده است. این رود مهم در تمام مسیرش از کوه ها و صخره های سخت و بکر و دره های پر پیچ و خم عبور می کند تا در نهایت مناظری بی بدیل و چشم اندازهای حیرت آوری به وجود آورد.

سالیان سال بود که رودخانه تاریخی سیمره به محل درآمدی همچون کشاورزی و ماهیگیری برای ساکنان کنار آن اهم از چرداول، سیروان، دره شهر، هلیلان و چند روستای استان لرستان شده بود و به واسطه آن، زیبایی و شادابی را به مناطق کنار آن و حتی دور دست بخشیده بود اما بحران خشکسالی باعث شد که این رودخانه تاریخی همچون دیگر چشمه ها و غیره خشکیده شود و داغ تازه ای بر روی دردهای کشاورزان مسیرش بگذارد.

برای آنانی که در کنار سیمره زندگی می کنند آسمان دست یافتنی است، این رودخانه تاریخی سال های سال است که هلال مشکلات اقتصادی آحاد مختلف مردم شده بود و بی منت به مردم خدمت می کرد و هیچگاه چتر حمایتی خود را بر سر مردمان این مناطق برنداشت. با اینکه امروزه اکثر مردم بدلیل مشکلات اقتصادی به هر شغلی روی آوردند ولی ساکنان کنار این رودخانه بدلیل وفور و فراوانی هیچگاه این مناطق را ترک نکردند.

فرماندار سیروان از طرح ساعت بندی تخصیص آب روستاهای حاشیه رودخانه سیمره در بالادست و پایین دست  این شهرستان و روستاهای کوهدشت لرستان خبر داد و گفت: باتوجه به خشک شدن بخشی از رودخانه سیمره در دهستان عرب رودبار، از چند روز گذشته تاکنون طرح تخصیص آب برای آبیاری شالیزارها و اراضی زراعی روستاهای بالادست و پائین دست رودخانه سیمره اجرا شده است.

"  علیرضا رئیسی"  افزود: در این طرح با رعایت حقابه، روستاهای مشروب از رودخانه سیمره به بالادست و پایین دست تقسیم بندی شده اند و روستاهای هر قسمت ۲۴ ساعت یکبار حق استفاده از آب رودخانه را دارند و نظارت بر میزان آب مصرفی و ساعات تعیین شده به طور جدی انجام می گیرد.

وی با بیان اینکه با اجرای این طرح و تقسیم بندی آب، به تدریج آب از مناطق بالادست به نقاط پایین دست نیز سرازیر و از قفل شدن روان آب سیمره در مناطق بالادست و خشک شدن پایین دست جلوگیری می شود،اظهار داشت:علاوه بر خشکسالی و کاهش محسوس بارش نزولات جوی، مکیدن آب توسط دستگاه پمپاژ آب در خشکیدن رودخانه سیمره تاثیر به سزایی داشته است.

فرماندار سیروان تصریح کرد: کارشناسان شرکت آب منطقه ای استان از زمستان سال گذشته تاکنون به کرات نسبت به خشکیدن و کاهش آورد رودخانه سیمره به روستاهای جوار این روان آب و عدم کشت برنج هشدار داده بودند، اما بی توجهی روستاییان نسبت به این هشدارها باعث خشک شدن کامل سیمره در منطقه عرب رودبار و روستاهای طرف کوهدشت لرستان در آن سوی رودخانه شده است.

رئیسی خاطرنشان کرد:هرچند کشت های جایگزین با نیاز آبی پایین به کشاورزان پیشنهاد شده است اما به علت صرفه اقتصادی برنج، مردم ۲ طرف رودخانه سیمره در سیروان و کوهدشت اقدام به کشت برنج به عنوان یک محصول با نیاز آبی بالا کرده اند و رودخانه توان تامین آب شالیزارها را ندارد.

فرماندار سیروان با اشاره به اینکه تعامل مسئولان شهرستان های سیروان و کوهدشت بخصوص در زمینه تامین آب کشاورزی بیشتر می شود، گفت: آب کشاورزی روستاهای سیروان و کوهدشت اطراف رودخانه سیمره مدیریت می شود تا شاهد رضایتمندی آنان در زمینه های مختلف باشیم.

رئیسی در نشست هم اندیشی با فرماندار و شورای تامین شهرستان کوهدشت لرستان افزود: تعامل چند جانبه مسئولان سیروان و کوهدشت باعث توسعه همه جانبه روستاهای اطراف رودخانه سیمره می شود که می بایست بخاطر رفع مشکلات مردم این تعاملات چند برابر شود.

وی با بیان اینکه استفاده از ظرفیت های صاحب نظران، نخبگان ، ریش سفیدان و غیره از اولویت های اصلی مجموعه این فرمانداری است، اظهار داشت: تنها راه حل برون رفت از مشکلات و فائق آمدن به مسائل تکیه به دانش و ظرفیت جوانان، صاحب نظران و نخبگان است.

فرماندار سیروان با اشاره به اینکه این دیدار به منظور رفع مشکل کم آبی کشاورزان شهرستان کوهدشت و سیروان برگزار شده است، تصریح کرد: خشکسالی اخیر باعث کم شدن و حتی خشک شدن رودخانه سیمره شده و هم اکنون جوابگوی آبیاری کشاورزی روستاهای سیروان و کوهدشت اطراف این رودخانه نیست و می بایست با تعامل و همکاری مشکلات کنونی آنان برطرف شود.

رئیسی با بیان اینکه باید برای رضایتمندی مردمان پائین دست سیروان و روستاهای کوهدشت اطراف رودخانه سیمره ، آب موجود مدیریت شود، تاکید کرد: در حال حاضر تنها منبع درآمد ساکنان این روستاها کشاورزی است و در شرایط موجود باید به آنها کمک شود تا امسال بتوانند این بحران خشکسالی را تحمل کنند.

وی به مصوبات این نشست اشاره کرد و اظهار داشت: مصوب شد برای رفع مشکل کم آبی کشاورزان ۲۴ ساعت کشاورزان سیروان و ۲۴ ساعت بعدی کشاورزان کوهدشت استفاده کنند و روز جمعه نیز به صورت آزاد و در اختیار محیط زیست قرار گیرد.

فرماندار سیروان با اشاره به اینکه مصوب شد جاده کوهنانی- کوهدشت به سیروان برای وصل شدن این دو به یکدیگر از طرف مسئولان کوهدشت آسفالت شود، گفت: مشخص کردن حقابه کشاورزان برای سال های آینده جهت جلوگیری از نارضایتی ها و اقدام پیش از بحران در سال های آینده از دیگر مصوبات این نشست بود.

رئیسی به دیگر مصوبات این نشست اشاره کرد و افزود: ارائه کشت جایگزین برای کشاورزان منطقه، گشت مشترک منابع آب و جهاد کشاورزی برای بازدید و کنترل منطقه، جلسه ای بین معتمدین دو شهرستان برای رفع کدورت و مشکلات به وجودآمده و انتخاب میرآب برای روستاها با نظارت امور آب و جهادکشاورزی دو شهرستان مذکور از دیگر مصوبات این نشست بود.

وی به دیگر مصوبات این نشست اشاره کرد و اظهار داشت: موتور های آبی موجود به منظور مدیریت و جلوگیری از ازدیاد و محدود کردن آنها شناسایی و آمار گیری دقیق شود و سدهای ایجاد شده توسط کشاورزان به قید فوریت تخریب گردد و دهیاران و معتمدین روستا ها همکاری لازم را با دستگاه های مجری انجام دهند تا مشکلات کنونی برطرف شود.

همچنین مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان ایلام گفت: میانگین بارش در استان ایلام ۴۲۶ میلیمتر است که در سال آبی جاری صرفا با ۲۱۲ میلیمتر بارندگی نسبت به میانگین بلند مدت بیش از ۵۰ درصد کاهش و نسبت به سال گذشته قریب به ۳۴ درصد کاهش بارش را بر گستره استان ایلام شاهد هستیم .

"علی پوراحمد" افزود: این در حالیست که سال آبی گذشته نیز نسبت به ۵۰ سال گذشته خشک ترین سال قلمداد شده بود ، بنابراین دو سال پیاپی خشک سالی بی سابقه، منابع آب استان را به شدت متاثر نموده و کاهش فاحش آبدهی چشمه سارها، رودخانه ها و افت نسبتا شدید آب زیرزمینی را در سطح استان شاهد هستیم .

وی اظهار داشت: در برخی از رودخانه ها آبدهی تا ۸۵ درصد کاهش نشان می دهد که طبیعتا محدودیت هایی برای بهره برداری از این منابع ارزشمند و خدادادی را بوجود آورده است ، در این راستا کارگروه استانی سازگاری با کم آبی استان به ریاست استاندار ایلام فعال شده و علاوه بر جمع آوری موتورتلمبه های غیر مجاز با همکاری دستگاه محترم قضا و نیروی انتظامی ، کشت محصولات پرآب بر را ممنوع و در برخی موارد با محدودیت مواجه نموده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان تصریح کرد: رودخانه سیمره یکی از سرشاخه‌های مهم رود کرخه محسوب می‌شود که از به هم پیوستن رودخانه قره‌سو در استان کرمانشاه و گاماسیاب در استان همدان شکل می‌گیرد و با گذر از مرز سیاسی استانهای ایلام و لرستان نهایتا کشکان و زال به آن اضافه شده و تحت عنوان رودخانه کرخه در پشت سد کرخه آرام می گیرد،علاوه بر استان ایلام در سایر استانهای حوضه سیمره هم شاهد خشک سالی بی سابقه هستیم و همین موضوع سیمره را به شکل بی سابقه ای کم آب نموده به گونه ای که در برخی مقاطع به شکل جوی آبی خودنمایی می کند.

پوراحمد گفت:علاوه بر خشکسالی، برداشت بی رویه از منابع  آب زیرزمینی در استانهای بالادست نیز مزید بر علت شده و باعث خشکیدگی چشمه ها که منبع اصلی شکل گیری رود خروشان سیمره هستند، شده است، همچنین برداشت بی رویه و خارج از توان رودخانه سیمره توسط موتورتلمبه ها در طول چندصد کیلومتر مسیر رودخانه نیز بر کاهش فاحش جریان آب این رود ارزشمند و تاریخی نقش  آفرینی می کنند.

وی اظهار داشت: مدیریت منابع آب یک امر بین بخشی است و برای رسیدن به مطلوب در این فقره، نیازمند نقش آفرینی همه ذینفعان و ذیمدخلان خواهد بود و یک دستگاه یا یک وزارتخانه به تنهایی امکان علاج این درد مشترک را  نخواهد داشت، همه باید بدانیم که متناسب با کاهش منابع ، مصارف رانیز باید کاهش داد تا به ورشکستگی دچار نشویم  چرا که خشکیدگی یک رود مساوی است با خشکیدگی حیات در طول چندصد کیلومتر و کوچ اجباری اهالی و ساکنین و ذینفعان حاشیه این رودخانه و از بین رفتن محیط  زیست  خواهد بود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان ایلام افزود: البته با پایان کشت و کاهش برداشت ها تا حدودی اوضاع بهتر خواهد شد اما در نهایت  بارندگی است که  می تواند دوباره رودخانه سیمره  را احیا کند.

ایلام- محمدکریم ویسی

انتهای پیام