" آبگینه " مجلل‌ترین منزلگاه دوره سلجوقی در حاشیه جاده ابریشم

به گزارش خبرگزاری برنا از مشهد، بنای تاریخی رباط شرف که در حاشیه جاده قدیم نیشابور - سرخس (جاده ابریشم) و 6 کیلومتری جاده سرخس - مشهد قرار دارد، به سال ۵۴۹ قمری در زمان سلطان سنجرسلجوقی با مصالح آجر و گچ ساخته شده است و یکی از شاهکارهای هنر ایرانی به شمار می‌رود.

نام دیگر این کاروانسرا، ‌«آبگینه» یا «رباط آبگینه» بود که در سال 508 قمری توسط شرف‌الدین ملقب به وجیه‌الملک، وزیر سلطان سنجر سلجوقی بنا شد.

شکل این رباط که از دور به یک قلعه بزرگ شبیه است بعد از تپه‌های کم ارتفاع روستای شورلق، در میان بیابان ساکت و آرام خودنمایی می‌کند.

کاروانسرای رباط شرف دو صحن دارد و هرصحن دارای 4 ایوان به شکل چلیپا و شبستان است و همچنین آجر چینی و کتیبه‌های آن جلوه خاصی دارد.

این کاروانسرا یکی از بناهای کلیدی معماری اسلامی [عجایب ایران: کاروانسرای رباط شرف] به شمار می‌رود و در معماری ایران نیز جایگاه ویژه‌‌ای دارد.

رعایت دقیق و همه جانبه تناسبات و اصول معماری اسلامی ایرانی در طراحی و ساخت و به کارگیری طرح‌های آجرچینی متنوع و بدیع در نمای ایوان‌ها و طاق‌ها و طاقچه‌ها و گنبدها عناصری هستند که این کاروانسرای شاهی را شبیه به یک عمارت قصرگونه قلمداد می‌کنند.

گچبری‌های رباط شرف از جالب‌ترین نمونه‌های این هنر در سده ششم هجری است تا جایی که کتیبه‌های حاشیه محراب‌های دو نمازخانه کاروانسرا، با بهترین کتیبه‌های محراب‌های مساجد ایران، از لحاظ زیبایی و طرح برابری می‌کنند.

وجود کتیبه‌های گچی و طرح‌های آجرچینی در بقیه کاروانسراها مرسوم نبوده است،نقشه ساختمانی رباط شرف را با دیگر کاروانسراها متمایز کرده وتقریباً تمام آجرچینی‌‌هایی که در نمای دیوارها، گنبدها و طاق‌های آن ایجاد شده طرح‌دار است.

 کاروانسرای رباط شرف یکی از آثار فاخر و ارزشمند در میان کاروانسراها و ابنیه‌های میان راهی استان خراسان رضوی و حتی کشور است.

رباط شرف یکی از مجلل‌ترین منزلگاه‌های دوران خود و کاروانسرایی شاهانه بوده است.

در بافت بین راهی قدیم در هر پنج تا شش کیلومتر یک رباط با کاروانسرا برای رفاه حال مسافران در نظر گرفته می‌شد.

معماری رباط شرف مربوط به دوره سلطنت سلجوقیان یعنی حدود 900 سال پیش است و دوره سلجوقیان معروف به اوج هنر آجرکاری در سرتاسر نقاط ایران است.

انتهای پیام/