آشی که مجلس نهم برای دولت یازدهم پخت

به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، برخی کارشناسان حوزه اقتصاد و انرژی معتقدند که افزایش یا کاهش قیمت بنزین و حامل‌های انرژی تاثیر مستقیمی بر بازار و روند کاهش و افزایش قیمت سایر کالاها دارد. این عده نقش تعیین‌کننده‌ای برای بنزین در عرصه اقتصاد قائل هستند و افزایش قیمت بنزین را عاملی برای تشدید تورم در کشور می‌دانند.

افزایش قیمت حامل‌های انرژی و محاسبه آنها براساس قیمت واقعی زمانی در کشور آغاز شد که دولت محمود احمدی‌نژاد با کمک مجلس تصمیم به اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها گرفت. دولت در حالی قیمت‌ها را واقعی کرد که از آن طرف به قول خودش پول آن را در قالب یارانه به مردم پرداخت می‌کرد. واقعی شدن قیمت‌ها در فاصله بسیار کوتاهی باعث ایجاد تورم دورقمی در کشور شد و از آن طرف سهمیه‌بندی حامل‌های انرژی باعث افزایش قاچاق سوخت در مرزهای کشور شد.

ارایه بنزین به صورت سهمیه‌بندی و با کارت سوخت حاصلی به جز فساد و خروج غیرقانونی آن به صورت قاچاق به کشورهای همسایه نداشت. این فساد و تورم حاصل از آن تاثیرات بسیار منفی در بازار داخلی داشت.

در حالی دوره نهم مجلس شورای اسلامی در روزهای آخر خود و در لایحه بودجه 95 رأی به دونرخی شدن بنزین داد که دولت مخالف با این مصوبه مجلس بود و آن را باعث ایجاد فساد در کشور می‌داند.

محمدباقر نوبخت رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی دونرخی شدن بنزین را برگشت کشور به تجربه شکست‌خورده گذشته می‌داند و آن را عاملی برای ایجاد فساد در کشور معرفی می‌کند.

شاید دولت از آنچه که در گدشته در بازار قیمت حامل‌های انرژی رخ داد واهمه دارد و هشدارهایش نیز برای پیشگیری از وقوع حادثه‌ای می‌دهد که خواه‌ناخواه با افزایش قیمت نفت رخ خواهد داد.

در حال حاضر که قیمت نفت بنا به دلایل بین‌المللی و سیاست‌های عربستان و آمریکا پایین‌ترین قیمت خود را تجربه می‌کند قیمت حامل‌های انرژی نیز در ایران و کشورهای همسایه به تبع این افت قیمت، نزدیک بهم است و شاید اگر بازار نفت همین کاهش قیمت را ادامه دهد دونرخی شدن بنزین در کشور به دلیل اینکه قیمت بنزین و گازوئیل در داخل ایران تفاوتی با کشورهای همسایه ندارد انگیزه‌ای برای قاچاقچیان سوخت برای قاچاق بنزین باقی نگذارد ولی از آنجا که نوسانات در بازار نفت بستگی به برخی سیاست‌های بین‌المللی و از جمله سیاست‌های عربستان و آمریکا دارد لذا اینکه با اطمینان بخواهیم بگوییم بازار نفت همین کاهش را ادامه می‌دهد سخنی غیر کارشناسی است و در صورت افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی قیمت بنزین ممکن است در کشورهای همسایه افزایش یابد و همین افزایش باردیگر انگیزه قاچاقچیان سوخت را با توجه به دونرخی شدن بنزین برای قاچاق سوخت دوچندان کند و اگر چنین اتفاقی بیفتد بار دیگر فسادی که دولت از آن واهمه دارد اتفاق می‌افتد.

برخی نمایندگان حامی دولت این تصمیم مجلس را آش سیاسی مجلس در روزهای پایانی برای کارشکنی در کار دولت می‌دانند و آن را تصمیمی غیرکارشناسی و عجولانه و تورم‌زا می‌دانند که دولت برای اجرای آن باید همه جوانب را در نظر بگیرد و معتقدند که مردم دولت را برای اجرای این تصمیم مجلس درک خواهد کرد.

البته موافقان این تصمیم نیز دونرخی شدن بنزین را غیر تورمی می‌خوانند و می‌گویند دولت با نظارت قوی می‌تواند بدون ایجاد زمینه‌های فساد آن را اجرایی کند و با مدیریت قوی مصرف سوخت را نیز در کشور هدفمند سازد.

اینکه قیمت پایه براساس قیمت فوب خلیج فارس با در نطر گرفتن تمامی هزینه‌ها محاسبه شود موضوعی است که شاید محاسبه آن برای دولت سخت باشد و این دو نرخی شدن حتی این  نگرانی را در مردم ایجاد کرده است که قیمت بنزین تا 3 هزار تومان نیز افزایش یابد ابن در حالی است که دولت طبق قانون هدفمندسازی یارانه‌ها که طبق آن قیمت بنزین واقعی شده است  نمی‌تواند قیمت بنزین را بیشتر از 1250 تومان تعیین کند.

البته مجلس تعیین قمیت پایه و میزان عوارض را به عهده دولت گذاشته است اما اینکه این عوارض تا چه میزان است و سهم حمل و نقل عمومی تا چه اندازه است بحثی کارشناسی است که قطعا دولت باید با کارشناسی و با در نظر گرفتن همه جوانب آن را تعیین کند.

موضوع دیگر در دونرخی شدن بنزین بازگشت کارت سوخت است. قطعا صدور این کارت‌ها و چگونگی دریافت و استفاده از آن برای مردم نه تنها تحمیل هزینه‌های اضافی را در بردارد بلکه باعث هزینه‌ها‌ی گزافی را نیز به دولت تحمیل می‌کند.

منبع: آستان