برنامه یک روزه «فورم اکسپندد» در گروه هنر و تجربه

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ در ابتدای این برنامه و پیش از نمایش فیلم‌ها، استفانی شولت استراتوس (Stefanie schulte strathaus )، مدیر «فورم اکسپندد» و مدیر مشترک «موسسه فیلم و ویدئوآرت آرسنال» از زیرمجموعه های جشنواره فیلم برلین که برای اولین‌بار به ایران آمده است، صحبت کرد.

او گفته‎هایش را با ذکر پیشینه‌ای از نحوه آغاز به کار موسسه آرسنال شروع کرد: «در سال ۱۹۶۳ موسسه تاریخ سینمای آلمان تاسیس شد.

هدف اولیه آن تهیه آرشیوی تاریخی از فیلم‌های آلمانی بود اما دانشجویانی که در آنجا کار می‌کردند، فکر کردند چه ارزشی دارد که آرشیوی از این فیلم‌ها تهیه شده باشد اما آن را برای کسی نمایش ندهند پس به موازات آن نهادی به نام «دوستان سینما تک آلمان» را تاسیس کردند. ایده اولیه شان این بود که نه تنها به نمایش آرشیو  فیلم‌های تاریخی آلمان بپردازند بلکه تصمیم داشتند که در سراسر دنیا فیلم نمایش دهند. این کار به جهت زمانی به تلاش بسیاری نیاز داشت زیرا که شبکه گسترده‌ای وجود نداشته است.»

استراتوس سپس به اولین فیلم آرشیو شده در این موسسه اشاره کرد: «در همان سال کارگردان آمریکایی فیلم  «Come   Back Africa» تهیه کننده‌اش را به برلین فرستاد تا فیلمش در شبکه توزیع فیلم‌های آلمان قرار بگیرد و فروخته شود. متاسفانه هیچکس حاضر به خرید فیلم نشد و او مجبور بود حلقه فیلم ۳۵ میلی‌متری را که ۲۵ کیلو وزن داشت، حمل کند و دلش نمی‌خواست آن را به آمریکا برگرداند، به همین دلیل از بنیانگذاران گروه «دوستداران سینما تک آلمان» درخواست کرد حلقه فیلم در خانه آنها نگهداری شود. آنها قبول کردند به شرط اینکه آن را در موسسه خودشان و نهادهای مشابه در آلمان نمایش دهند. بنابراین «Come Back Africa» اولین فیلمی است که در آرشیو این موسسه ثبت شد و تلاش برای توزیع فیلم هم از همین‌جا آغاز شد.»

وی در ادامه با اشاره به این نکته که اولین سینمای این موسسه سال ۱۹۷۰ با نام آرسنال راه‌اندازی شده‌است، درباره همکاری با جشنواره برلین توضیح داد. به گفته استراتوس در سال ۱۹۷۱ مدیران جشنواره برلین درصدد تدارک برنامه‌های دیگری برای این رویداد بودند و از همان سال به بعد «آرسنال»  همکاری‌اش را با این رویداد آغاز کرد و در کنار جشنواره فیلم برلین بخشی برنامه‌ریزی شد که توسط موسسه آرسنال به صورت مجزا اداره می‌شود .او همچنین یکی دیگر از فعالیت‌های این موسسه در سال ۱۹۷۱ را انتشار زیرنویس فیلم‌ها دانست تا از این طریق فیلم‌ها عمر بیشتری داشته باشند.

استفانی شولت استراتوس (Stefanie schulte strathaus )،  در بخشی دیگری از این مراسم درباره از بین رفتن برخی از آثار نگهداری شده در آرشیو موسسه آرسنال چنین گفت: «همان‌طور که به جمع‌آوری فیلم‌ها می‌پرداختیم، متوجه از بین رفتن فیلم‌های آرشیوی شدیم. ازآنجایی که تبدیل فیلم‌های ۳۵ میلی‌متری به دیجیتال پرهزینه است و ما یک آرشیو ملی نبودیم که بودجه‌ای دریافت کنیم، به فکر چاره افتادیم. من به عنوان مدیر موسسه، نمی‌خواستم به جایی برسیم که برای دیجیتالی کردن فیلم‌ها، ناچار به اولویت‌بندی شویم، چون ۱۰ هزار فیلم کلاسیک و فرم‌های متفاوتی از فیلم‌ها در آرشیومان موجود بود. به همین خاطر از هنرمندان، فیلم‌سازان، فیلسوفان و.. دعوت کردیم روی محتوای فیلم‌ها تحقیق کنند و براساس آن پروژه‌هایی تعریف شود. ازآنجا که گرفتن بودجه برای پروژه‌های هنری ساده‌تر است، با پول این پروژه‌ها می‌توانستیم فیلم‌ها را هم دیجیتالی کنیم. از آن موقع حدود ۷۰ فیلم، دیجیتالی شده است که در کنار آن‌ها تعدادی اثر هنری هم خلق شد چون هر نوع روند مربوط به دیجیتالی کردن تصاویر قدیمی به خودی خود یک اثر جدید است و کپی دقیقی از هیچ تصویری ممکن نیست.»

او هم‌چنین عنوان کرد که به دلیل تک نسخه بودن برخی از آثار نگهداری شده در آرشیو، بعد از دیجیتالی کردن آن فیلم، یک نسخه هم به کمپانی یا کشور مبدا ارسال شده است و به موازات این کارها، آرشیو آن‎ها به مرور مهم شده و به همین دلیل آن را به مرکز شهر منتقل کردند که در این مکان تجهیزات مربوط به تدوین فیلم هم در اتاق‌های مختلف نمایش داده شده و بازدیدکنندگان می‌توانند فیلم را روی میز مونتاژ نیز ببینند. او در مورد ارزش و مفهوم این کار گفت: «معمولا هرکسی به چنین مجموعه‌ای می‌آید چیزی با خودش می‌برد اما در مورد موسسه ما هرکسی می‌آید، چیزی را هم با خودش می‌آورد و آن دانش یا یک محتوای معاصر است که به آرشیو قدیمی ما اضافه می‌کند و ما هر محقق را به عنوان آرشیو کننده بالقوه درنظر می‌گیریم.»

‌مدیر«فورم اکسپندد» سپس در مورد ارزش نگهداری از فیلم‌های آنالوگ به ذکر نکاتی پرداخت: «باور ما این است که فیلم‌های آنالوگ باید حفظ شوند و فناوری تولید این فیلم‌ها باید آموزش داده شود تا نسل‌های بعد هم بتوانند با فیلم آنالوگ کار و آن‌ها را به فیلم دیجیتالی تبدیل کنند. به همین دلیل کارگاه‌هایی برگزار می‌کنیم یا در مدارس تابستانی، تکنیک‌های آنالوگ را به جوان‌ترها آموزش می‌دهیم.»

وی در پایان گفت: «تلاش کردم نشان دهم چقدر برای ما مهم است که آثار آرشیوی را بتوانیم با مدیوم‌های جدید تلفیق کنیم.»

در ادامه این برنامه شش فیلم کوتاه مربوط به موسسه آرسنال با عنوان «بروسلی در سرزمین بالزاک» به کارگردانی ماریا ترزا آلوس محصول سال ۲۰۰۷ کشور فرانسه، «فالگوش» (سرزنش‌‌ها و شعله‌ها) به کارگردانی محمدرضا فرزاد محصول سال ۲۰۱۱  ایران، «آیا تا به حال یک خرس کشته‌‌ای یا جمیلا شدن» به کارگردانی مروا آرسانیوس محصول سال ۲۰۱۴ کشور لبنان، «در باب ساخت فیلم‌‌های گریفیث» به کارگردانی هارون فاروکس محصول سال ۲۰۰۶ آلمان، «امروز ۱۱ ژوئن ۱۹۹۳ است» به کارگردانی کلاریسا تیمه محصول سال ۲۰۱۸ آلمان و بوسنی و «Xenogenes»به کارگردانی موریشیتا آکی هیکو محصول کشور ژاپن برای علاقه‌مندان به نمایش درآمدند.