چرا پروانه ساخت تضمینی برای اکران نیست؟

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ به طور قطع یکی از اصلی‌ترین و بزرگ‌ترین معضلات سینمای ایران، امروز مشخص نبودن خط‌قرمزها و مرزی است که یک فیلمساز نباید از آن پا را فراتر بگذارد به همین دلیل بارها شاهد توقیف و سانسور فیلم‌ها بودیم و هستیم به طوری که همه این اتفاق‌ها سینمای ایران را هر بار به حاشیه می‌کشاند. در این بین یکی از اصلی‌ترین مشکلات، ارائه پروانه ساخت است که فیلم‌ها با داشتن این مجوز ساخته می‌شوند اما در نهایت به هنگام اکران، پروانه نمایش برخی فیلم‌ها صادر نمی‌شود. این معضل امروز بسیاری از تهیه‌کننده‌ها و سرمایه‌گذارهای سینما را دچار مشکل کرده است که قطعاً لزوم بررسی و پرداختن به آن بیش از پیش احساس می‌شود. در ادامه گفت‌وگوی خبرگزاری برنا با چند تن از تهیه‌کننده‌های مطرح سینما را درباره این موضوع می‌خوانید:

سعید خانی: دیگر دوره توقیف فیلم‌ها به پایان رسیده/ در صورت اکران، «ارادتمند نازنین، بهاره، تینا» قطعاً فیلم پرفروشی می‌شود

سعید خانی، تهیه‌کننده سینما، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ وهنر خبرگزاری برنا، در مورد توقیف فیلم «ارادتمند، نازنین، بهاره، تینا» گفت: همواره علت توقیف یک فیلم برای من با علامت سوال همراه بوده و در ارتباط با فیلم «ارادتمند، نازنین، بهاره، تینا» تلاش ما در زمان تولید و فیلمبرداری این بود که صحنه به صحنه همانند فیلمنامه عمل کنیم و به عنوان تهیه کننده نظرم این است که فیلم به مراتب از فیلمنامه، قابل قبول‌تر است امروز دیگر در زمانه‌ای نیستیم که بتوان به راحتی فیلم‌ها را توقیف کرد و کارهای زیادی برای توقیف نکردن یک فیلم می‌توان انجام داد که رده‌بندی سنی یا اکران در مدت زمانی محدود یکی از این کارهاست. امیدوارم با توجه به این رده‌بندی سنی و مدت محدود اکران توقیف بی معنی شود و در این شرایط گرانی و هزینه های گزاف تولید یک اثر سینمایی دیگر شاهد جلوگیری از اکران هیچ فیلمی نباشیم.

وی در مورد وضع قوانینی که می‌تواند به اکران فیلم‌های توقیفی کمک کند، گفت: با توجه به اینکه چنین قوانینی می‌تواند به اکران فیلم‌ها کمک کند و حتی برخی مواقع به خاطر همین اتفاق این قوانین وضع می‌شوند ما همچنان فیلم توقیف شده داریم. علت این مشکل را از مدیران ارشاد باید پرسید اما به عنوان فیلمساز معتقد هستم که امروز در کشور فیلم‌هایی ساخته و نمایش داده می شود که به مراتب بدتر از این فیلم‌هایی هستند که در شبکه های ماهواره پخش می‌شوند. یک مدیر باید به مجوزی که خودش و گروهش صادر کرده پایبند باشد و این نیاز به کمی جسارت دارد.

این تهیه‌کننده اظهار داشت: سال گذشته فیلمهایی توقیف شده وجود داشت که اکران هم شد و هیچ اتفاقی رخ نداد. قرار نیست با اکران یک فیلم اتفاق خاصی رخ دهد و این موضوع را باید از مدیران سینمایی پرسید که اگر فیلمی مانند «ارادتمند» اکرانش انجام می‌شد طبیعتا فروش بسیار بالایی هم داشت و باعث رونق گیشه ها میشد و درکنار فیلم‌های باقی همکاران در آن بازه سه ماهه که فروش سینماها به شدت پایین آمده بود یقیناً سینما حال و روز بهتری داشت.

رویا شریف: اگر فیلمنامه مجوزدار ساخته شود هیچ فیلمی دچار مشکل نمی‌شود

رویا شریف، تهیه‌کننده سینما در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، در رابطه با معضل صدور پروانه ساخت و عدم صدور پروانه نمایش برخی فیلم‌ها گفت: در کل پروانه ساخت یک فیلم را گرفتن بسیار سخت است و اگر فیلمساز فیلمش که پروانه ساخت گرفته را همانند فیلمنامه بسازد و از چارچوب فیلمی که پروانه ساخت گرفته عبور نکند فکر نمیکنم دچار ممیزی و مشکلی شود حتی اگر ممیزی بخورد میتوانند آنجااز اثر خود دفاع کنند و بگویندما مو به مو عین فیلمنامه ای که به آن پروانه ساخت دادید فیلم را ساختیم و آن زمان میتوانند با مذاکره و نوشتن یک نامه فیلم شان را از ممیزی های بودجود آمده خارج کنند برای من همیشه همین اتفاق افتاده و هیچ زمانی دچار ممیزی یا سانسور نشده است.

شریف خاطرنشان کرد: پروانه نمایش و ساخت از سوی سازمان سینمایی وزارت ارشاد اسلامی صادر می‌شود و صدور دو مجوز از یک ارگان با یک اندیشه و تفکر داده می‌شود بنابراین فیلمسازان، تهیه کنندگان و کارگردانان اگر دقت کنند و دقیقا همانند همان فیلمنامه ای که پروانه ساختش را گرفته اند بسازند و از چارچوب فیلمنامه تخطی نکنند هیچ مشکلی نباید برای‌شان پیش بیاید.

وی درباره پخش فیلم‌های سینمایی در شبکه نمایش خانگی و ممیزی‌های اعمال شده در این بخش، گفت: مشکل ممیزی‌ فیلم‌های سینمایی در شبکه نمایش خانگی با تغییر مدیریتی که در وزارت ارشاد انجام شد به عقیده من حل شده و شنیده‌ام الان شورای پروانه نمایش در سینما با شورای پروانه نمایش شبکه نمایش خانگی ادغام شده‌اند. برای من در زمان فیلم «در مدت معلوم» این اتفاق افتاد و زمانی که فیلم را وارد شبکه نمایش خانگی کردیم به ما گفته شد قسمت‌هایی از فیلم باید سانسور شود که با صحبت و دفاعی که از فیلم کردم مشکل حل شد.

این تهیه‌کننده در ادامه گفت: مسئله دیگری که برای من جالب است موضوعی است که بین کارگردانان و تهیه کنندگان به وجود آمده که فیلمسازان ما عادت کرده‌اند زمانی که فیلمشان در سینما با فروش خوبی روبه رو نمی‌شود جنجال می‌کنند که وقتی فیلم من ۵۰ قسمتش سانسور شده دیگر فیلم من نیست و این نفروختن فیلمشان را به گردن افراد دیگر انداخته و آنها را مقصر می‌دانند. به نظرم این رفتار صحیح نیست و در واقع شما بعنوان یک فیلمساز برای فیلمتان تبلیغ منفی می‌کنید و به مردم می‌گویید که این فیلم من نیست، به نظر من در این شرایط کارگردانی که فیلمش را اکران نکند تصمیم بهتری گرفته و لازم نیست پس از این اتفاقات شروع به جنجال‌سازی کند.

بیتا منصوری: تغییر دائمی سیاست‌ها منجر به اعمال ممیزی و توقیف فیلم‌ها می‌شود

بیتا منصوری، تهیه‌کننده سینما، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: پروانه ساختی که صادر می‌شود بر اساس فیلمنامه ارائه شده است و اگر من فیلمم را براساس هر آنچه که در فیلمنامه نوشته شده بسازم و مورد جدیدی به آن اضافه نکنم قطعا انتظار دارم که آن فیلمنامه تائید شده و پروانه نمایش را هم بگیرد اما در برخی مواقع اینگونه که من شنیدم ظاهرا گاهی فیلمنامه کامل را ارائه نمی‌کنند و بر اساس طرح کلی آن پروانه نمایش میگیرند و یا در فیلمنامه تصویب شده تغییراتی ایجاد می‌کنند که طبیعتاً با مشکل روبرو می‌شوند.

منصوری خاطرنشان کرد: افرادی که در شورای پروانه ساخت هستند با افرادی که در شورای پروانه نمایش هستند یکسان نیستند و در این شرایط قطعاً گاهی پروانه ساختی صادر می‌شود و فیلم پس از ساخته شدن برای دریافت پروانه نمایش در زمانی مراجعه می‌کند که سیاست‌ها تغییر کرده است. در این بین تهیه‌کنندگان چه گناهی دارند اینکه دوستان مرتب سیاست‌هایشان تغییر می‌کند مشکل تهیه کننده نیست و این تغییر سیاست‌ها که روزانه تغییر می‌کند برای همه آسیب‌زننده است. قطعا فیلمنامه نویس در ساختار فیلمنامه‌اش به ساختاری رسیده و داستانی طراحی کرده و زمانی که از فیلمنامه چیزی را حذف می‌کنند همانند شیر بی یال و دم می‌شود.

این تهیه‌کننده در ادامه اظهار داشت: متأسفانه اعمال ممیزی تنها در سینما و زمان اکران نیست، وقتی یک فیلم قرار است به شبکه نمایش خانگی بیاید پس از اکران در این رسانه نیز دچار ممیزی می‌شود. این اتفاق برای یکی‌از فیلمهایی که من درگیر آن بودم وجود داشت. در آن دوره اعتراض کردم که اگر فیلمی پروانه نمایش دارد و در سینماها اکران شده لزومی ندارد مجدداً وارد شورا شود.

تهیه‌کننده فیلم سینمایی «رخ دیوانه» تصریح کرد: گاهی اوقات دوستان در شبکه نمایش خانگی استدلال‌شان این است که سیاست‌های ما با طبقه پائین متفاوت است و اینکه برای فیلمی که یک میلیون نفر در سینماها دیده‌اند در نمایش خانگی تصمیم می‌گیرند این پلان و این سکانس حذف شود. این همان سیاستی است که ما نمی‌فهمیم که چگونه بخش سینمایی وزارت ارشاد ممکن است تا این اندازه مدیریتش در بخش‌های مختلف با هم متفاوت باشد و هرکدام برای خودشان تصمیمی بگیرند و این تصمیم گیری ها به فیلم و عوامل فیلم لطمه‌ای بزرگ می‌زند.

وی افزود: در چند سال گذشته اعلام کردند فیلم‌هایی که در جشنواره فجر پذیرفته می شوند در واقع از بخش نظارت و ارزشیابی پروانه نمایش می‌گیرند و دریافت پروانه نمایش برای یک فیلم به این معنی است که همین فیلم بدون هیچگونه تغییری باید پس از جشنواره برای عموم اکران شود اما این اتفاق نمی‌افتد و در سه سال اخیر به همین علت برخی دوستان با اینکه فیلم‌شان آماده است آن را به جشنواره نمی‌فرستند چرا که نمایش یک فیلم در جشنواره با بازخوردهایی مواجه می‌شود که ممکن است در زمان اکران مشکلی برای فیلم به وجود بیاید.

منصوری با اشاره به عدم وجود قوانین مدون و سیاست‌گذاری‌های درست در زمینه مشخص کردن ممیزی‌ها افزود: واقعا هیچ قوانین مدونی وجود ندارد و تصمیم‌گیری در لحظه صورت می‌گیرد به شکلی که بطور مثال در یک جلسه شورا ممکن است دو عضوش حضور نداشته باشد و سرنوشت فیلم تغییر کند. این موضوع رده بندی سنی کردن فیلم ها زمانی که مطرح شد ایده خوبی به نظر می‌رسید  اما ممکن است برای بخشی از سینما خطرناک باشد، ممکن است در یک هفته ۶ فیلم اکران شود و حدود ۴ تا از این فیلم ها رده بندی های سنی ۱۲ سال و ۱۵ سال را بگیرند، اگر قرار باشد فیلم های ما برای این رده بندی مناسب نباشد دوستان سیاست گذار چه فکری برای این قشر ۱۲ تا ۱۵ سال جامعه کرده‌اند؟ اگر خانواده‌ها نوجوانان و کودکان خود را به سینما نبرند در آینده فرهنگ سینما رفتن نیز در جامعه کمرنگ می‌شود.