انتقال آب، اسراف کارمان نکند!

 پروژه ای چندهزار میلیاردی که در صورت اجرا تنش آبی بسیاری از شهرهای در مسیر خود را حل می کند و به گفته برخی صاحب نظران راهگشای بسیاری از اقدامات توسعه ای در شرق کشور خواهد بود. هرچند به زعم بسیاری از فعالان صنعت آب، دیگر دوران انتقال و توزیع خطی آب به پایان رسیده و نمی توان با انتقال این مایع حیاتی از یک نقطه کم تنش به یک نقطه پرتنش و خشک، اشتهای سیرناپذیر مصرف کنندگان آب را مهار کرد، اما دیدگاه گروه مقابل نیز مبنی بر پایان ذخایر آبی موجود و بحرانی که می تواند تا چند سال آینده، خیلی از معادلات موجود در زندگی بخشی از هموطنانمان را تغییر دهد، موضوعی نیست که بتوان به راحتی از کنار آن گذشت.

باید بپذیریم که در منطقه خشکی قرار داریم و بضاعت دشت های تشنه اطرافمان یارای مصرف کنونی و بی منطق ما را ندارد. باید بپذیریم که نیاکان ما نیز در همین شرایط اقلیمی زندگی کرده اند و با علم به محدود بودن منابع آبی زیرزمینی، آب را همچون دفینه با ارزشی حفظ و صیانت می کردند و طرح های آبخوان داری حیرت آوری را همچون قنات قضبه گناباد به مرحله اجرا در می آوردند. آن ها سازگاری با تغییر اقلیم را خوب درک کرده بودند. بی میلی آن ها به انتقال خطی آب فقط به دلیل دشواری مسیر و تجهیزات نبود بلکه روحیه صرفه جویی و قناعت جز جدایی ناپذیر منش و تفکر قدیمی هایمان بود که این روزها به فراموشی سپرده شده است. اما حالا به نوعی کار از کار گذشته است و دیگر آن منابع آبی گذشته که با مصرف به اندازه پیشینیان، توازنی منطقی داشت، وجود ندارد. حالا بیلان منفی مجموع دشت های استانی همچون خراسان رضوی به بیش از یک میلیارد متر مکعب رسیده و هر روز نیز به صفرهای آن اضافه می شود. حالا دیگر باید در کنار موضوع سازگاری با تغییر اقلیم، به فکر تامین آب شهروندان و روستاییان نقاط خشک و بی آب کشور به هر نحو ممکن باشیم. شاید به همین خاطر است که مدیران ارشد وزارت نیرو بر آن شده اند تا پروژه چندهزار میلیارد تومانی انتقال آب را با تمام خستی ها و مشکلات اقتصادی کشور از جنوب کشور کلید بزنند تا جلوی بحرانی دهشتناک را به ویژه در منطقه شرقی کشور بگیرند. البته مدیران مرتبط با این پروژه باید بدانند که در کنار انتقال خطی آب، موضوع مهم سازگاری با کم آبی بیش از پیش باید مورد توجه قرار گیرد. حتی اگر صدای پای آب در محدوده های خشک و نیمه خشک جاری شد و حتی از خشکسالی به دوران ترسالی رسیدیم نباید از این نعمت الهی بی تدبیر استفاده کنیم. آب گنجینه ای است که پروردگار عالم برای زیست شایسته آدمیان به آن ها هدیه داده و نسل های مختلف نیز باید با دوراندیشی خود این جواهر بی بدیل را به آیندگان برسانند. باید مراقب باشیم که انتقال آب، اسراف کارمان نکند.

بنیامین یوسف زاده

خبرنگار حوزه آب و فاضلاب