«شاهین مالت» یک رمان پلیسی جنایی جذاب با شخصیت‌هایی به یادماندنی

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، نام داشیل هَمِت یکی از داستان‌‌نویسان آغازگر «رمان نوآر» یا همان سیاه می‌‌دانند. او در این رمان نوآر کارآگاهی جذاب به نام سم اسپید را معرفی می‌کند که در تاریخ ادبیات پلیسی جنایی می‌تواند در کنار شخصیت‌هایی چون پوآرو قرار بگیرد.

رمان سیاه واژهای فرانسوی است که به گروهی از داستانهای پلیسی اطلاق می شود که شیوه نگارش خاصی دارند. نویسندگان این گونه داستانها از جرم و جنایت می نویسند، از حمله مسلحانه، سرقتهای برنامه ریزی شده، آدم ربایی و از همه این ها گذشته رقابت با دسته های رقیب و سعی در نابودسازی آنان. از زبان مردم کوچه و بازار استفاده می کنند که این سبک محاوره ای و استفاده فراوان از زبان اول شخص و موجز، پس از مدتی، دیگر به زبان معلوم و مشخص این نوع رمانها تبدیل شد.

به طور کلی، می توان گفت که دستمایه اولیه بسیاری از رمانهای سیاه، وقایع جنجالی و رویدادهای جنایی روز هستند. بحران اقتصادی، فقر و بیکاری، یأس و بدبینی و هراس و اضطراب در تکوین و شکل گیری رمان سیاه یا رمان پلیسی واقعگرا، نقش بسزایی ایفا کرده اند.

همت با نوشتن «شاهین مالت» که رمانی سیاه یا همان «نوآر» به حساب می‌آید شهرتی جهانی کسب کرد. «شاهین مالت»، اثری جنایی است که برای اولین بار در سال 1929 انتشار یافت. البته گفتنی است داستان این کتاب در ابتدا به صورت مجموعه‌ای سریالی در مجله بلک مسک به چاپ رسید. سم اسپید توسط زنی آراسته به نام خانم واندرلی استخدام شده تا خواهر گمشده‌اش را که به همراه پسری به نام فلوید ترسبی فرار کرده، پیدا کند. اما رازی در مورد خانم واندرلی برملا می‌شود که همه چیز را تغییر می‌دهد و زمانی که همکار اسپید، در حال تعقیب ترسبی به قتل می‌رسد، او، خود را در مهلکه‌ای می‌یابد که در آن هم شکار است و هم شکارچی. آیا اسپید می‌تواند قبل از این که «مرد چاق» او را پیدا کند، نشانه‌ای از جواهرات ارزشمند به دست بیاورد؟

جان هیوستون در سال 1941 با اقتباس از این رمان فیلمی سینمایی به همین نام با بازی همفری بوگارت ساخت که به یکی از بهترین فیلم‌های نوآر تاریخ سینما تبدیل شد. «شاهین مالت» هیوستون سومین اقتباس سینمایی از این کتاب بود که البته می‌توان آن را وفادارانه‌ترین اقتباس نیز دانست.

«شاهین مالت» تا امروز سه بار توسط عبدالله توکل، حسن زیادلو و پرویز نصیری به فارسی ترجمه شده است.