با پول‌های افراد فاسد، هنوز فیلم و سریال ساخته می‌شود / هیچ اتفاق مثبتی در مبارزه با فساد رخ نداده / آسیب‌های فرهنگی ناشی از پول‌های کثیف به این زودی ترمیم نمی‌شوند

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، طی یک سال گذشته فعالیت‌هایی از سوی کانون تهیه‌کنندگان، خانه سینما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، رسانه‌های مختلف و در نهایت قوه‌قضاییه علیه پول‌های کثیف در سینما با جدیتی بیشتر صورت گرفته که حال پس از گذشت بیش از یک سال می‌توان یک ارزیابی مشخص بر میزان تأثیر این فعالیت‌ها داشت.

از طرفی با گذشت چند سال از ورود پول‌های مشکوک و کثیف می‌توان تأثیر این سرمایه‌ها را در سینما و به طور کل فرهنگ کشور به وضوح دید. تأثیراتی که بسیار مخرب هستند و در مدتی کوتاه قطعاً وجود آن‌ها را در بخش‌های مختلف به راحتی می‌توان حس کرد اما از بین بردن آثار این تخریب قطعاً زمانی طولانی نیاز دارد که باید پس از ریشه‌کن کردن فساد در فرهنگ و به خصوص سینما باید به فکر ترمیم آسیب‌ها بود.

به همین بهانه در گفت‌وگو با چند سینماگر باتجربه به بررسی این آسیب‌ها و تأثیرات مقابله با فساد در ماه‌های گذشته پرداختیم که در ادامه می‌خوانید:

امیر سمواتی: در پروژه‌های مشکوک به پول کثیف بخشی از دستمزد بازیگران در چمدان و پاکت داده می‌شود / تهیه‌کنندگی کاری تخصصی است و تهیه‌کننده باید وجهه فرهنگی داشته باشد / هیچ اتفاق مثبتی در مبارزه با فساد رخ نداده

امیر سمواتی تهیه‌کننده سینما در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: مبارزه با فساد در سینما تا امروز نتیجه‌ای ملموس نداشته و اوضاع هر روز بدتر می‌شود. مشکل اصلی ما این است که حرفه تهیه‌کنندگی را مثل کارگردانی یک حرفه تخصصی نمی‌دانیم و هر کس که پول داشته باشد می‌تواند وارد این عرصه شده و فیلم بسازد.

سمواتی تصریح کرد: تهیه‌کنندگی در سینمای ما نوعی کار مدیر تولید است و تا زمانی که جایگاه خود را پیدا نکند ما با این مشکلات مواجه خواهیم بود. تهیه‌کنندگی یک حرفه تخصصی است و هر کس که از راه رسید نباید به دلایلی غیر از تخصص وارد این عرصه شود.

او افزود: سرمایه‌های بادآورده یا حتی افراد پولداری که شاید بابت سرمایه‌شان زحمت کشیده‌اند نباید به صرفاً به دلیل پولدار بودن تهیه‌کننده شوند. ورود افراد نامتخصص به این عرصه آسیب‌های جدی به سینما می‌زند و متأسفانه افراد در کانون تهیه‌کنندگان و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با هم تفاهم و تعامل ندارند تا در یک برنامه‌ریزی دقیق جلوی این اتفاقات را بگیرند. اختلافات موجود باعث شده تا نه در مقابل فساد قدرت مقابله داشته باشیم و نه مدیریتی بر ورود تهیه‌کنندگان، به همین دلیل این اختلاف به نفع افراد سوءاستفاده‌گر که به دنبال پولشویی هستند تمام شده است.

تهیه‌کننده فیلم سینمایی «نفس عمیق» در ادامه اظهار داشت: برخی با این توجیه که سینما یک صنعت است، ورود تهیه‌کنندگان نامتخصص را توجیه می‌کنند اما سینما تنها صنعت نیست، سینما یک هنر صنعت است که باید به بعد هنری‌اش حتی در تهیه‌کنندگی نیز توجه شود. می‌توان با افراد مختلف در حوزه تولید مشارکت داشت اما مشارکت باید تعریف شود و فضایی ایجاد شود که افراد با پولی منطقی در شرایطی ایمن بتوانند وارد سینما شوند و اصطلاحاً چرخ سینما به شکل سالمی بچرخد. ما شاهد فیلمسازی افرادی هستیم که فیلم قبلی‌شان شکست خورده اما باز هم فیلم می‌سازند و کسی به این وضعیت مشکوک توجهی ندارد.

سمواتی تصریح کرد: وقتی فیلم یک تهیه‌کننده شکست می‌خورد، همین فرد تا 10 سال نمی‌تواند فیلم بسازد اما عجیب است که با چند بار شکست خوردن تهیه‌کننده‌ها باز هم پشت سر هم فیلم می‌سازند. چطور می‌توان به این وضعیت شک نکرد و ردپای پولشویی را ندید. من بارها شنیده‌ام هنوز تهیه‌کننده‌هایی وجود دارند که دستمزد بازیگر و دیگر عوامل که شاید مبلغ دستمزدشان بالا باشد را به صورت نقد در پاکت و چمدان می‌دهند. پول‌ها از کانال‌هایی جابجا می‌شوند که امکان پیگیری ندارد و قوه قضاییه اگر می‌خواهد جدیتی در این موضوع داشته باشد و جلوی پولشویی را بگیرد باید به این نکات توجه داشته باشد.

این تهیه‌کننده درباره دلایل پولشویی در سینما گفت: وقتی ورود به سینما هیچ تخصصی نیاز ندارد و می‌توان پول‌هایی بلاتکلیف در آن خرج کرد و کسی نظارتی بر آن ندارد و به این طریق می‌توان از مالیات معاف شد و ژست کار فرهنگی گرفت، چرا افراد سودجو و منفعت‌طلب به سینما نیایند؟ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ابزار مقابله با پول کثیف را ندارد و قوه قضاییه باید به این موضوع با جدیتی بیشتر ورود کند. قوه‌قضاییه و وزارت ارشاد باید بر مراودات موجود در سینما نظارت داشته باشند و ضوابطی تأیین شود که این مراودات غلط از بین بروند.

سمواتی در پایان تصریح کرد: مراودات غلط بسیاری وجود دارد که به تولید در سینما آسیب‌های جدی وارد کرده است. در پروژه‌های مشکوک به پول کثیف تهیه‌کننده‌ها علاوه بر دستمزدشان وسایلی مثل ماشینی گرانقیمت هم دریافت می‌کنند که کسی از آن‌ها خبر ندارد. تهیه‌کننده‌ای که برای کارش احترام قائل باشد به هیچ‌وجه حاضر به این کار نیست و این اتفاقات مختص تهیه‌کنندگانی است که با رانت و پول بدون داشتن تخصص وارد سینما شده‌اند. ما نیاز به نگاهی تخصصی به تهیه‌کنندگی هستیم و افرادی که شخصیت فرهنگی ندارند و به عنوان تهیه‌کننده در سینما فعالیت می‌کنند آسیب‌های فرهنگی بسیاری به ما وارد می‌کنند.

بیتا منصوری: با پول‌های افراد فاسد، هنوز فیلم و سریال ساخته می‌شود / فضای کار برای تهیه‌کنندگان مستقل وجود ندارد

بیتا منصوری تهیه‌کننده سینما در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: وضعیت اقتصادی در سینمای ما شرایطی را به وجود آورده که فقط نهادهای دولتی یا سازمان‌هایی مثل اوج می‌توانند فیلم بسازند و برای تهیه‌کننده‌‌های مستقل فضای کار وجود ندارد.

منصوری خاطرنشان کرد: با ورود پول‌های بادآورده و اصطلاحاً کثیف هزینه‌های ساخت فیلم چند برابر شد و دستمزدها به حدی افزایش پیدا کرد که دیگر تهیه‌کننده‌های مستقل امکان کار ندارند. در این شرایط اقتصادی بد که هر روز قیمت ارز دچار نوسان‌های شدید می‌شود تهیه‌کننده‌های مستقل امکان کار ندارند و در این شرایط، فضا برای کار کردن تهیه‌کننده‌هایی فراهم می‌شود که با پولشویی و پول‌های کثیف وارد سینما شده‌اند.

این تهیه‌کننده در ادامه تصریح کرد: سینمای ما مدت‌هاست که در شرایط اقتصادی بسیار بدی وجود دارد و تعطیلی سینماها به دلیل شیوع ویروس کرونا این شرایط را به مراتب بدتر کرد و دیگر کمتر تهیه‌کننده‌ای که با پول خودش می‌خواهد در این سینما فیلم بسازد توان فیلمسازی دارد و عجیب است که در این بین افرادی هستند که بدون توجه به وضعیت موجود و عدم موفقیت در گیشه همچنان فیلم می‌سازند و به فروش توجهی ندارند.

او افزود: پول‌های کثیف به لحاظ حرفه‌ای و فرهنگی آسیب‌های جدی به سینما زده است. به لحاظ حرفه‌ای دستمزدها و به طور کل هزینه تولید را بالا برده‌اند و به لحاظ فرهنگی از آنجا که افراد وارد شده به سینما دغدغه فرهنگ و هنر ندارند در فیلم‌هایشان مضامینی می‌بینیم که به واقعاً آسیب‌زننده است. از بین بردن این آسیب‌ها نیاز به زمانی بسیار زیاد دارد که به این زودی نمی‌توان به ترمیم آن‌ها امیدوار بود. چند وقت پیش فردی برای همکاری به دفتر ما مراجعه کرد و وقتی جویای منبع پول شدیم متوجه شدیم که پول از جایی تأمین می‌شود که مربوط به یک کار بی ربط به سینما می‌شود. این افراد با دغدغه‌های دیگری وارد این عرصه می‌شوند و وقتی از دوستانمان که با این افراد کار کرده‌اند دلیل همکاری‌شان را می‌پرسیم تأکید دارند که بازار کار ایجاد کرده‌اند اما واقعاً این بازار کار آسیبی جدی به سینما می‌زند و نباید به این بهانه اجازه ورود هر تفکری به سینما را بدهیم.

تهیه‌کننده فیلم سینمایی «رخ دیوانه» در پایان گفت: در یک سال اخیر شاهد پیگیری‌هایی از سوی قوه‌قضاییه بودیم اما واقعاً هیچ اتفاق ملموسی در حوزه ورود پول‌های کثیف در سینمای ما رخ نداده و می‌بینیم همچنان در سینما و به خصوص شبکه نمایش خانگی آثاری تولید می‌شوند که منبع پولی‌شان مشکوک است و به نظر به همان پول‌هایی مربوط می‌شوند که افرادی برایشان دادگاهی می‌شوند. این افراد اگر چه امروز حضور فیزیکی در تولیدات ندارند اما می‌بینیم که قدرت و پولشان همچنان کار می‌کند و در تولیدات سینمای ما حضور دارد.