به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ ورود بانوان در عرصههای گوناگون از موارد اجتناب ناپذیری است که باید از سوی تمامی اقشار جامعه مورد پذیرش قرار گیرد. زنان دیگر در خانه نخواهند ماند و آنان نیز همچون مردان در جوامع مختلف حضور خود را با طی کردن مدارج عالیه به اثبات رساندهاند.
در ایران نیز با توجه به آمار بالای زنان تحصیلکرده و حضور آنان در فعالیتهای مدنی و اجتماعی به عنوان یکی از تاثیرگذارترین اجزاء این فعالیتها، باید انتظار داشت تا چند سال آینده زنان با قدرت در زمینههای مختلف ظهور کنند اما نکتهای که همواره تبدیل به دغدغهای بزرگ برای زنان شده این است که در برخی از مواقع اجازه خروج از خانه برای فعالیت و اشتغال از سوی شوهر و یا پدر صادر نمیشود.
با نیره توکلی، استاد دانشگاه، جامعهشناس و فعال حقوق زنان در این خصوص به گفتگو نشستیم.
توکلی در ابتدای این گفتگو به ریشه تاریخی فعالیت زنان در خارج از خانه از دوره پیش از صنعت پرداخت و بیان کرد: اگر بخواهیم به صورت تاریخی به مسئله کار کردن زنان نگاه بیندازیم و مراحل مختلف را در نظر بگیریم شاهد خواهیم بود که در مراحل گوناگون این موضوع متفاوت بوده، یعنی عرفی کلی و ثابت را در این زمینه نداشتهایم.
او ادامه داد: برای مثال در دوره پیش از صنعت، زن و فرزندان درون خانه همواره دارای فعالیت و اشتغال بودهاند، یعنی درون خانه کار میکردهاند و مبحث تولید را وارد خانواده کرده بودند اما در فضای بیرونی از خانه و خانواده به هیچ عنوان فعالیت و یا اشتغالی را نداشتهاند. در نتیجه کار زن همواره وجود داشته است.
این فعال حقوق زنان در پاسخ به این سوال که در دوره سرمایهداری فعالیت زنان به چه شکلی بوده است؟ عنوان کرد: در دوره صنعتی اما شرایط همراه با تغییر و تحولاتی بود به شکلی که برخی از کشورها با تطهیر موضوع کار زن به دنبال نیروی کار ارزان بودند و در نهایت نیز به خواسته خود رسیدند اما دیگر کشورهایی که اصلا به کار زن اعتقادی نداشتند حتی اجازه فعالیت به عنوان نیروی ارزان کار را به زنان نمیدانند.
این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به مورد استثمار قرار گرفتن زنان در دوره سرمایهداری و دوره پیش از به وجود آمدن صنعت خاطرنشان کرد: به راحتی میتوان گفت زنان چه در دوره پیش از صنعت و چه در دوره سرمایهداری مورد استثمار قرار میگرفتند، چون هم کارهای خانه و مدیریت آن بر دوش زنان بود و همچنین کار خارج از خانه نیز به وظایف آنان اضافه شده بود. در این شرایط با توجه به ارزان بودن نیروی کار زن میزان دستمزد دریافتی زنان در پائین سطح خود بود و همچنین اجازه داده نمیشد تا آنها در مباحثهای اجتماعی، سیاسی و یا فرهنگی جامعه خود مشارکت داشته باشند و نقش بسزایی را ایفا سازند.
این جامعهشناس در خصوص تبدیل تهدیدی تحت عنوان استثمار به فرصت نیز اظهار کرد: البته نباید فراموش شود که با توجه به موضوعات گفته شده باز هم کار زن در خارج از خانه حتی با وجود استثماری که از سوی کارفرمایان و مردان رخ میداده است قدمی روبه جلو در خصوص آشنائیت با فعالیت و اشتغال بیرون از محیط خانواده بوده و حتی میتوان اذعان کرد زمینهساز مشارکتهای عظیم و وسیع زنان در عرصههای مختلف بوده است.
توکلی در خصوص ورود مهارتهای مختلف به خانه و خانواده به دلیل خروج زن از خانه برای اشتغال، افزود: خروج زن از خانه و اشتغال مستمر، افزایش مهارتهای تخصصی در حوزههای گوناگون کاری و مشارکتهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و از همه مهمتر اقتصادی را در پی داشت و در سویی دیگر نیز مدیریت زن درون خانواده را به دلیل فراگیری آموزشهای جدید مهارتی قوت میبخشید.
این استاد دانشگاه با اشاره به این موضوع که دیگر نمیتوان از زنان به عنوان نیروی کار ارزان استفاده کرد و باید پذیرفت تواناییهای آن برای اداره یک جامعه نیز میتواند مورد بهرهبرداری قرار گیرد، اذعان کرد: امروزه دیگر نمیتوان نقش زنان را نادیده گرفت و به هر میزانی مقابل زنان جبههگیری صورت گیرد چون در آیندهای نهچندان دور شاهد خواهیم بود این جبهه شکست خواهد خورد و زنان به تمامی امور ورود پیدا میکنند. همچنین دیگر نمیتوان از زن به عنوان یک نیروی کار ساده و بدون تخصص یاد کرد تا به صورت ارزان از او سوءاستفاده کرد.
وی در پایان گفت: در گذشته کمتر به زنان اجازه تحصیل داده میشد اما دیدیم این انحصار از دست مردان خارج شد و آنان نیز پذیرفتند زنان باید همچون آنان تحصیل کنند و به رتبههای علمی بلند مرتبه برسند و تمامی مدارج عالیه را میتوانند طی کنند.