به گزارش گروه روی خط رسانه های خبرگزاری برنا، شاید اکثر شما چیزی در مورد تاثیرات بیماری بر دستخط بیمار نشنیده باشید ولی تغییر دستخط در بسیاری از موارد تشخیص مشکلات جسمی است. نه اینکه هر نوشته ای از بیماری کشنده ای خبر بدهد اما برخی از این تغییرات هشدارهای جدی هستند. کدام بیماری ها می توانند باعث اختلال در نوشتن شوند و دستخط چندین و چندساله بیمار را تغییر دهند؟ اساسا در علم نورولوژی، وقتی از زبان تکلم صحبت می کنیم، منظورمان فقط صحبت کردن نیست، بلکه حرف زدن، درک کردن، خواندن، نوشتن، نامیدن و تکرار کردن هم از اجزای زبان تکلمی انسان ها محسوب می شود. یک متخصص مغز و اعصاب و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این باره اطلاعات مفیدی را در اختیار ما قرار داده است.
کدام بیماری ها علت تغییر دستخط هستند؟
آفازی یا اختلال در گویش، مشکلی است که در آن، ممکن است فرد در همه اجزای گفته شده مربوط به زبان تکلم مشکل پیدا کند که یکی از این اجزا، نوشتن است و بخش مهمی در رشته نورولوژی محسوب می شود زیرا برخی بیماری ها می توانند روی نوشتن افراد تاثیر بگذارند و پزشکان قادرند از این امر به عنوان نشانه ای برای تشخیص بیماری ها استفاده کنند.
قبل از ورود به بحث باید روی این نکته هم تاکید کنم که اختلال در نوشتن 2 بعد دارد؛ بعد اول، بعد ساختاری و معنایی نوشتار است و بعد دوم، بعد زیبایی شناسی خط و نوشتار. بیماری هایی که زیبایی و زیباشناسی خط را دچار اشکال می کنند، فقط دستخط بیمار را تغییر می دهند اما بیماری هایی که بر ساختار و معنای نوشتار بیمار تاثیر می گذارند، گفته ها و نوشته های او را نامفهوم می کنند.
پارکینسون باعث ریزنویسی می شود
در بیماری پارکینسون، بیمار به علت کمبود دوپامین و به هم خوردن تعادل مواد شیمیایی در مغز، دچار چند علامت می شود که یکی از آنها کندی حرکت است؛ مثلا راه رفتن و حرکت دست بسیار آهسته می شود، به طوری که بیمار برای دست بردن به سوی صورت باید زمان زیادی را صرف کند. کندی در حرکت را در حرکات عضلات صورت و پلک ها هم مشاهده می کنیم. اما مشکل بیماران مبتلا به پارکینسون فقط آهستگی حرکات نیست و بخش دیگری از علائم مربوط به لرزش اندام هاست. لرزش واضح در وضعیت استراحت دیده می شود و با حرکت اندام کمتر خواهد شد.
از سوی دیگر، این بیماری روی دستخط بیماران هم اثر می گذارد و تاثیر آن به طور عمده به صورت ریزنویسی است. خط نوشتاری بیماران به تدریج و با پیشرفت بیماری ریز و ریزتر می شود. به این اختلال در علم پزشکی «میکروگرافی» گفته می شود؛ یعنی بیمار ابتدا یک خط مشخصی داشته و لغات را با اندازه مشخصی می نوشته ولی به مرور خط ریزتر می شود و شکل نگارش از نظر زیبایی شناسی تغییر می کند.
آلزایمر و دمانس فرونتوتمپورال باعث نامفهوم نویسی می شوند
در بیماری آلزایمر و بعضی از انواع دمانس (زوال عقل یا خردسودگی) مانند دمانس فرونتوتمپورال دیده می شود. در این اختلال به تدریج دایره واژگان بیمار کمتر می شود و در نتیجه، شکل حرف زدن او نیز تغییر می کند و جملاتش کوتاه و کوتاه تر می شوند. فراموشی، علت اصلی کوتاه شدن جملات هستند. بیماران جملاتی دارند که دچار فقر کلمات یا عیوب ساختاری و گرامری است؛ مثلا فاعل یا فعل ندارد.
ترمور باعث نازیبانویسی می شود
یکی دیگر از بیماری هایی که زیبایی خط را تغییر می دهند، اسنشیال ترمور یا لرزش اولیه ارثی خوش خیم است. همان طور که از نام این بیماری پیداست، ارث در آن نقش مهمی دارد. در این بیماری، دست فرد وقتی در حال انجام کاری است، شروع به لرزش می کند؛ مثلا وقتی لیوان آب را در دست می گیرد، آب از آن بیرون می ریزد یا اگر عکاس باشد، نمی تواند دوربین را ثابت نگه دارد و عکس ها خراب می شوند. نوع لرزش در این بیماری درست برخلاف پارکینسون است و دست بیمار در حالت کار دچار لرزش می شود. طبیعتا این بیماران هنگام نگارش هم مشکلات زیادی پیدا می کنند؛ مثلا نمی توانند امضا کنند یا هنگام نوشتن نمی توانند صاف و درست بنویسند. با پیشرفت بیماری، وضعیت بدتر هم خواهد شد. پس پارکینسون و لرزش اولیه ارثی خوش خیم 2 بیماری هستند که باعث اشکال در زیبایی خط می شوند.
سکته مغزی باعث اختلال ساختاری نگارش می شود
در بعضی از بیماری ها اشکال در نگارش، ساختاری است؛ مثلا وقتی بیمار دچار سکته مغزی در قسمت چپ مغز می شود، آفازی یا اختلال در گویش ایجاد می شود. چنین بیمارانی دچار اشکال در نگارش هم می شوند. آفازی انواع مختلفی دارد؛ در یک نوع از آن بیمار نمی تواند صحبت کند ولی درک خوبی دارد؛ مثلا اگر به او بگوییم دستت را تکان بده، متوجه می شود. در نوع دیگر آفازی، فرد می تواند صحبت کند ولی درک ندارد؛ یعنی اگر سوالی از او بپرسیم، نمی تواند مفهوم را درک کند و قادر به پاسخ دادن نیست. در این آفازی هاست که بیمار دچار اختلال در نوشتن می شود. وقتی بیماری دچار آفازی در نوشتن است، حتی ممکن است هنگام نوشتن قسمت هایی را جا بیندازد. جملاتی که این بیماران می نویسند، اختلال گرامری و ساختاری دارد.
منبع : هفته نامه سلامت