مرندی: دوران جمهوری توده‌وار به سر آمده است

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛  برنامه «این.ج.ا» شامگاه یکشنبه (۲۸ بهمن‌ماه ۹۷) از شبکه چهار سیما و با محوریت «از انتخابات استانی تا سیاست‌های کلی انتخابات، مردم‌سالاری در دهه پنجم انقلاب» با حضور مصطفی کواکبیان دبیرکل حزب مردم‌سالاری و محمدرضا مرندی عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی پخش شد.

در ابتدای این برنامه مرندی درباره نسبت مردم‌سالاری با دموکراسی دینی اظهار داشت: این دو واژه با همدیگر نسبت تطابق دارند یعنی هر دو یک‌چیز است لذا ما معتقد نیستیم که مردم‌سالاری غیر از دموکراسی دینی است.

وی افزود: لفظی فارسی است اما دموکراسی تلفیقی از واژه دموس با کراتوس است یعنی مردم و حکومت بنابراین مردم‌سالاری هم یعنی حکومت و حاکمیت مردم.

عضو هیئت‌مدیره علمی دانشگاه شهید بهشتی بر همین اساس اضافه کرد:‌ اهمیت مردم‌سالاری دینی ازاین‌جهت است که در یک جامعه‌ای که مردم دین‌دار هستند اگر بخواهد دینی باشد باید مردم حضورداشته باشند و برای دینی شدن این جامعه نیز باید دین همراه آن باشد که در این صورت است که نظام مردم‌سالاری دینی محقق می‌شود.

مرندی همچنین عنوان کرد:‌ اگر مردم‌سالاری نباشد دینی هم نخواهد بود و بالعکس. جمهوری اسلامی چه دوره‌ای در حوزه مردم‌سالاری دینی داشته است باید بگوییم اساساً دموکراسی و مردم‌سالاری دارای شاخصه‌های آزادی، برابری، مشارکت سیاسی، انتخابات و قانون‌گرایی است و ما پس از پیروزی انقلاب اسلامی دیدیم که بیش از ۹۸ درصد مردم به جمهوری اسلامی رأی دادند لذا مردم‌سالاری دینی محقق شد.

وی در همین زمینه گفت: اگر به تاریخ انقلاب‌ها و تحولات اجتماعی در نظام‌های سیاسی دنیا دقت کنیم می‌بینیم که کاری به انتخابات ندارند و درست در یک‌زمان مشخص و پس‌ازآن سراغ مردم می‌روند اما انقلاب اسلامی درست بعد از ۵۰ روز پس از پیروزی، انتخابات متفاوتی را داشت لذا به خرداد سال ۵۹ که رسیدیم تمام نهادهای اساسی بارأی مردم شکل گرفت. در هیچ کجای دنیا نداریم که فرایند انقلاب اسلامی این‌گونه طی شود.

در ادامه برنامه نیز کواکبیان عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سؤال که نام دموکراسی و مردم‌سالاری دینی از مرتبه سیاست‌گذاری چه مقدار و چ راهی را طی کرده است، گفت: بحث مردم‌سالاری دینی را در یک ترم در دانشگاه‌ها تدریس می‌کنیم بنابراین بحث مفصلی است.

وی افزود: ما قبل از اینکه از مردم‌سالاری دینی سخن بگوییم جمهوری اسلامی داشتیم و این تعبیر امام است که نه یک کلام کم و نه یک کلام زیاد.

کواکبیان گفت:‌نظام حکومتی که امام (ره) پایه‌گذاری کردند دارای یک پایه اساسی جمهوریت نظام بود که براساس آن حرف اول و آخر را در همه امور مردم می‌زنند اما به هر حال مردم نمی‌توانند در قانون شرعی دخالت کنند. bاما پس از مدتی پیشرفت باعث شد که به جای لفظ جمهوری، مردم‌سالاری و به جای واژه‌ اسلامی، بحث دینی مطرح شد که البته از همان ابتدا عده‌ای با این لفظ (مردم‌سالاری دینی) مشکل داشتند.

عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از سخنانش با ارزیابی خود از واژه و محتوای مردم‌سالاری دینی عنوان کرد که به نظر من حکومت با توجه به نظر و رأی مردم بنا می‌شود اما در همان‌جا مردم این مسئله را می‌پذیرند که حکومت شرعی را هم پذیرفته‌اند.

کواکبیان گفت: رأی مردم در قواعد شرعی نیست بلکه در بحث امور عمومی و حوزه حکومتی است؛ بنابراین حکومتی که به رأی مردم استوار باشد و با قواعد شرعی مخالف نباشد مردم‌سالاری دینی محسوب می‌‌شود.

در بخش دیگری از برنامه مرندی این عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی درباره قبیله‌گرایی سیاسی و باندبازی و یا همان ملوک‌الطوایف اظهار داشت: آزادی و رقابت سیاسی در نظام‌های دموکراتیک خطوط قرمزی دارد که یکی از آنها منافع ملی است که در این بحث ضمن احترام به قومیت‌ها، قوم‌گرایی ترویج نمی‌شود و ترویج آن مورد اشکال قرار می‌گیرد.

وی همچنین تصریح کرد: در عین حال قوم‌گرایی مجاز تلقی نمی‌شود و البته تضعیف این قوم‌گرایی هم مجاز نیست. چرا که تضعیف قومی موردی خلاف قانون محسوب می‌شود.

مرندی افزود: نظام اسلامی ما همواره تأکید دارد که تمام قومیت‌ها در جمهوری اسلامی مورد احترام هستند بنابراین تضعیف آن نیز امری خلاف قانون محسوب می‌شود.

کواکبیان نیز در ادامه در خصوص جلب مشارکت مردم و میزان بروز و ظهور آن بیان کرد: بنده به این باور هستم که ما نتوانستیم با نسل جدید رابطه برقرار کنیم و برای آنها به درستی مردم‌سالاری دینی را تبیین کنیم؛ بنابراین ممکن است عملکرد مطلوبی از چهار دهه در ذهن‌شان نباشد.

وی بر همین اساس افزود: واقعیت این است که دو گروه با جمهوری اسلامی یعنی مردم‌سالاری دینی مخالف‌اند که یک گروه وجه مردم‌سالاری به‌قدری برجسته می‌کنند که بخش دینی آن کنار برود و گروی هم فقط دین را تا جایی برجسته می‌کنند که مردم از آن زدوده و در آن نقشی ندارند که به نظرم هر دو به مفهوم اساسی مردم‌سالاری دینی پی نبرده‌اند.

کواکبیان یکی از ضعف‌های اساسی کشور را این مسئله عنوان کرد که نتوانستیم انتخابات‌مان را حزبی کنیم و در همین رابطه خاطرنشان کرد: مسئله این است که دوران جمهوری توده‌وار به سر آمده است. به نحوی که در معیارهای علوم سیاسی و دموکراسی می‌گویند که برخی حرکت‌ها حالت توده‌ای دارد.

کواکبیان در همین رابطه یادآور شد: در استانی شدن انتخابات در موضوع تحزب دیده شده است که طی آن احزاب بتوانند لیست بدهند و فهرست‌ها در کار باشد و همچنین به موجب آن مردم بتوانند از طریق آن انتخاب کنند.

وی استانی شدن انتخابات را گامی خواند که همه سیستم‌ انتخابات را به جلو ببرند و در نظام تحولی ایجاد و مجلس را از حزبی‌گرایی بیرون کند.

کواکبیان همچنین درباره کمک وزارت کشور به احزاب در ایام انتخابات و میزان برون‌ریزهای اجتماعی آن گفت که البته این کمک‌ها که مبلغی نیست ممکن است نهایتاً به هر نفر ۷ یا ۸ میلیون تومان برسد البته این را بگویم که ۱۲ سال قبل بودجه احزاب کلاً قطع شده بود. در دنیا وقتی انتخابات می‌شود براساس شاخص‌ها هر حزبی که بیشتر جایگاه مردمی داشته باشد کمک بیشتری هم دریافت می‌کند.

کواکبیان با انتقاد از فعالیت برخی حزب‌ها صرفاً در ایام انتخابات گفت: ما بسیاری از احزاب را می‌بینیم در زمان انتخابات فهرستی منتشر می‌کنند و بعد هم دیگر خبری از آن لیست و حزب نیست اما باید بدانند که حزب یعنی قلب تپنده جامعه که هرروز جامعه و مردم را به کار گیرد.

همچنین در ادامه برنامه مرندی در خصوص تحزب در ایران گفت: البته سخنان مربوط به آقای کواکبیان در خصوص تحزب را قبول ندارم چرا که بر این باورم که ما در کشورمان حزب داریم.

وی با اشاره به ثبت بیش از ۲۰۰ حزب در ایران گفت: ما متأسفانه نظام حزبی نداریم. لذا باید نظام سیاسی مبتنی بر انتخابات حزبی شکل بگیرد.

مرندی رسانه‌ها را یکی از ابزارهای اطلاع‌رسانی مردمی و نظارت مردم برشمرد و گفت: مجلس نیز نهادی است که در بحث تحزب نقش اساسی دارد و در این رابطه هم باید بگویم آزادی و انتخابات لازمه مردم‌سالاری دینی و حاکم بودن مردم است.

کواکبیان در پاسخ به سؤال مجری مبنی بر اینکه چگونه می‌شود روش‌های توسعه مردم‌سالاری را افزایش داد، بیان کرد: البته درباره استانی شدن انتخابات باید بگویم ما هنوز از استانی شدن انتخابات چیزی را تصویب نکرده‌ایم و تنها کلیت طرح به تصویب مجلس رسیده است اما بنای ما این است که برای انتخابات مجلس یازدهم طرح استانی شدن انتخابات نهایی شود.

همچنین مرندی در خصوص اختیارات مجلس نیز گفت: قطعاً مجلس اختیاراتی دارد و البته مجمع تشخیص نیز به نوعی جایگاه مجلس دوم را ایفا می‌کند.

مجری برنامه در ادامه از کواکبیان سؤال کرد که شما نهایتاً با طرح استانی شدن انتخابات مخالف هستید یا موافق، گفت: بنده با صرف استانی شدن انتخابات موافق نیستم اما در جلساتی که داشتیم گفتند این‌گونه نیست که هرکس بالاترین رأی را داشت به مجلس می‌آید.

وی افزود: اینکه فقط اشخاص بخواهند رأی بدهند و حزبی نباشد را قبول ندارم اما در این طرح بحث لیست احزاب دیده شده است و براساس این مردم هم به اشخاص و هم به احزاب می‌توانند رأی دهند.

این نماینده مجلس دهم شورای اسلامی در بخش پایانی برنامه عنوان کرد که هرچند براساس استانی شدن انتخابات مردم می‌توانند به اشخاص و احزاب و لیست آنها رأی دهند اما این مسئله هنوز هم با نظام انتخابات حزبی جور در نمی‌آید. در مجلس هم جناح‌بندی خاصی روی این طرح نیست و همه موافق آن هستند.

برنامه «این. ج.ا» با اجرای محمد لسانی یکشنبه ها ساعت 21 به‌صورت زنده از شبکه چهار سیما به روی آنتن می‌رود. علاقه‌مندان می‌توانند تکرار این برنامه را جمعه 3 اسفند در ساعت 17:30 از همین شبکه تماشا کنند.