دولت دوازدهم زیر سایه شوم بحران‌ها

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا؛ در 41 سال اخیر کمتر دولتی به اندازه دولت تدبیر و امید با چالش‌های عمده داخلی و خارجی مواجه شده است. چالش‌های که وقوع هر یک می‌تواند برنامه‌ریزی‌های طولانی‌مدت دولت را با موانع جدی روبرو کند. دولت یازدهم و دوازدهم از این منظر یکه‌تاز میدان دولت‌ها جمهوری اسلامی محسوب می‌شود. به‌ویژه در چند سال اخیر انواع بلایای طبیعی از سیل و زلزله گرفته تا آتش‌سوزی و ویروس کرونا و اشتباهات محاسباتی نظیر خروج ریل از قطار و سقوط هواپیمای اوکراینی، همه این موارد دولت را با چالش‌های پیش‌بینی نشده‌ای مواجه کرد.

سیل سال 98

سیل استان گلستان و لرستان در روزهای آغازین سال 98 کام کشور را تلخ کرد و برای بسیاری از شهرها خسارات جدی را به بار آورد. «اسحاق جهانگیری»، معاون اول رییس‌جمهور، «مناف هاشمی»، استاندار گلستان، را به دلیل غیبت او در جریان سیل در این استان برکنار کرد. حسن روحانی 31 فروردین 98 عازم مناطق سیل‌زده پلدختر شد و از این منطقه که در اثر سیل و آبگرفتگی دچار خسارت شده بازدید کرد.

مردم پلدختر نیز با خوش آمدگویی، استقبال و قدردانی از الطاف ملت عزیز ایران و خدمت رسانی های شبانه روزی دولت و نیروهای مسلح برای امدادرسانی، رفع آبگیری و گل و لای ناشی از سیل از معابر و منازل مسکونی، در گفت و گوی صمیمانه با روحانی، مشکلات و دغدغه های خود را مطرح کردند و رئیس جمهور نیز دستورات لازم را برای حل مشکلات آنان صادر کرد.

طبق برآوردها خسارات سیل 98 به بخش‌های مختلف به شرح زیر است: ۲۲۰۰ میلیارد تومانی سیل به بخش صنعت، معدن و تجارت، ۴۰۰۰ میلیارد تومان برآورد خسارت سیل به شبکه ارتباطی، آسیب ۳۰۰ میلیاردی سیل به میراث فرهنگی، ۱۲۲۰ میلیارد تومان خسارت سیل در شبکه آبرسانی، ۲۱۰۰ میلیارد تومان خسارت به تأسیسات آب و برق، ۱۳ هزار میلیارد تومان خسارت بخش کشاورزی، بیش از ۳۵۰۰ میلیارد تومان خسارات خطوط ریلی و جاده‌ای کشور، خسارت ۳۰۰ میلیارد تومانی سیل به تأسیسات گازی و خسارت بیش از ۲۳۰ میلیارد تومانی سیل به شهرک‌های صنعتی.

زلزله کرمانشاه

زلزله کرمانشاه در سال 96 رخ داد و منجر به از دست رفتن 574 نفر از هموطنانمان شد. بنا بر گزارش‌ها ۹٬۳۸۸ نفر نیز مصدوم شدند. بیشترین آمار کشته‌ها و زخمی‌ها از شهرهای قصر شیرین، سرپل ذهاب و ثلاث باباجانی گزارش شد. بر اثر این زلزله برخی از منازل دچار خسارت‌های مالی شده و مرکز درمانی سرپل ذهاب نیز تخریب شد.

اسحاق جهانگیری اعلام کرد که «بیشتر خانه‌های تخریب شده در زلزله متعلق به ساختمان‌های مسکن مهر بوده است». حسن روحانی، سالم ماندن منازل مسکونی خودساخته از سوی مردم در سرپل ذهاب و فرو ریختن ساختمان‌های ساخت دولت در این منطقه که بیمارستان سرپل‌ذهاب نیز از آن جمله است را نشانه «فساد» دانست. او در این باره گفت: «اینکه خانه ساخته خود مردم در منطقه سرپل ذهاب سالم مانده و در مقابل یک ساختمان دولتی فرو ریخته، نشان‌دهنده وقوع فساد در این زمینه است.». او در ادامه افزود که «مشخص است که در بخش پیمانکاری ساخت‌وساز فساد وجود داشته‌است.»

«مجتبی نیک کردار»، معاون استانداری کرمانشاه خسارات اولیه را 2600 میلیارد تومان ارزیابی کرد. طبق گفته او ۳۱ هزار واحد مسکونی شهری و روستایی در این زلزله آسیب دیدند. 

سانحه مرگبار خروج قطار تهران-زاهدان از ریل

ایتدای پاییز 98 قطار «زاهدان- تهران» در منطقه «شورو» زاهدان از ریل خارج شد که در پی آن 5 نفر کشته، یک نفر مفقود و تعدادی از هموطنان نیز مجروح شدند.

حسن روحانی با ابراز همدردی و تسلیت به خانواده های قربانیان سانحه خروج قطار زاهدان-تهران از ریل دستور داد تا دستگاه‌های امدادی و استانی، با بسیج همه امکانات، اقدامات لازم را برای درمان سریعتر مصدومان به عمل آورند.

او از وزارت راه درخواست کرد که نسبت به بررسی دقیق دلایل وقوع این حادثه ناگوار اقدام کند.

یکی از مقامات مسئول دلیل وقوع این سانحه را باز شدن پیچ ریل در یک محدوده حدود 20 متری اعلام کرد. طی سال های اخیر مقامات سابق و کنونی راه آهن جمهوری اسلامی ایران بارها از سرقت پیچ ریل خطوط راه آهن توسط سارقان خبر داده اند.

سقوط هواپیمای اوکراینی

روز 18 دی ماه، پنج روز پس از ترور ناجوانمردانه و شهادت سردار سلیمانی و ساعاتی بعد از حمله کوشکی ایران به پایگاه عین‌الاسد، خبر سقوط هواپیمای اوکراینی تیتر یک اخبار روز شد. همه سرنشینان این هواپیما از جمله خلبان و خدمه آن در این سانحه جان خود را از دست دادند. فهرست‌های منتشر شده از سوی مراکز دانشگاهی ایران و رسانه‌های کانادا نشان می‌داد شماری از جان‌باختگان را کارشناسان و نخبگان علمی تشکیل می‌دادند.

پس از سه روز تکذیب و تائید، علت سقوط هواپیما اعلام شد؛ علت سقوط دلخراش این هواپیما نه نقض فنی و نه خطای خلبان بلکه خطای انسانی بود. ستاد کل نیروهای مسلح ایران در بیانیه‌ای به‌طور رسمی اعلام کرد که هواپیمای اوکراینی پرواز تهران-کی‌یف، «به‌دلیل خطای انسانی مورد اصابت موشک پدافند هوایی» قرار گرفته است.

روند اطلاع‌رسانی علل سقوط هواپیما با آشفتگی افکار عمومی در فضای مجازی و حقیقی قرین شد. تعدادی از دانشجویان امیرکبیر و دانشگاه شریف در مقابل این دو دانشگاه برای یادبود دانشجویان این دانشگاه که قربانی این حادثه شدند، مراسمی را برگزار کردند. خبرگزاری ایرنا نوشت: «صدها نفر از مردم تهران در اعتراض به اعلام دیرهنگام دلیل سقوط هواپیمای اوکراینی که منجر به جان باختن حدود ۱۴۷ نفر از هموطنان شد، مقابل دانشگاه امیرکبیر در خیابان حافظ تهران اجتماع کردند.». مردم و تعدادی از هنرمندان نیز به این مراسم پیوستند. 

در همین حال موج انصراف از جشنواره فیلم فجر در میان هنرمندان بالا گرفت، اعتراض برخی از هنرمندان به انصراف‌ها، خیلی زود فضایی دوقطبی را میان نخبگان هنری کشور ایجاد کرد. 

علی ربیعی، سخنگوی دولت، در نشست خبری خود بعد از اعلام خطای انسانی گفت: «ما متهم به دروغگویی و پنهانکاری شدیم در حالی‌که واقعاً اینگونه نبود. حتی در بیانیه‌ای که من منتشر کردم برداشت عدم صداقت صورت گرفت. اما واقعیت این است که ما دروغ نگفتیم.»

آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع گچساران

هفته گذشته جنگل‌ها و مراتع مناطق "خنگ بنار"، "کوه گوهر نارک" طعمه حریق شد. طبق گفته «غلامحسین حکمتیان»، مدیر کل منابع طبیعی و آبخیز داری کهگیلویه و بویراحمد "بیش از  ۲۰۰ هکتار از جنگل ها و مراتع شهرستان گچساران در پنج روز گذشته در آتش سوخته است."

۳۵۰ هکتار از جنگل ها و مراتع مناطق مختلف شهرستان گچساران تابستان گذشته طعمه حریق شد. ۹۰ درصد از اراضی شهرستان گچساران را عرصه‌های ملی تشکیل می‌دهد که از این میزان ۷۰ درصد مرتع و جنگل است.

روز یکشنبه(6خرداد) مدیرکل منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد از مهار ۹۵ درصدی آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع شهرستان گچساران خبر داد.

«حمید نارکی»، دبیر ستاد بحران گچساران در مصاحبه‌ای گفت: «برآوردهای اولیه کارشناسان نشان می‌دهد از چهار روز پیش تاکنون ۳۰۰ هکتار از جنگل‌ها و مراتع این شهرستان در آتش سوخته است. ۳۵۰ هکتار از جنگل‌ها و مراتع مناطق مختلف این شهرستان تابستان گذشته نیزطعمه حریق شد.»

ویروس کرونا

اول اسفند ماه و یک روز پیش از برگزاری انتخابات مجلس یازدهم ورود ویروس کرونا به ایران به طور رسمی اعلام شد. ایام آغازین سال 99 در سایه شوم این ویروس سپری شد و هزاران تن از هموطنانمان جان خود را به دلیل ابتلا به این ویروس از دست دادند. دولت بلافاصله با تشکیل ستاد ملی مقابله با کرونا پروتکل‌های لازم را به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ کرد. طبق دستورالعمل‌ها همه مدارس و واحدهای آموزشی، رستوران‌ها و کافه‌ها، مراکز دینی و فرهنگی، مراکز ورزشی و ... تا اطلاع ثانوی تعطیل اعلام شدند. ویروس کرونا مهمان ناخوانده‌ای بود که اقتصاد بسیاری از کشورها را با مشکلات جدی مواجه کرد تا جایی که کشور آمریکا بر خلاف ایده‌های کاپیتالیستی خود مجبور به توزیع پول نقد به شهروندان خود شد. از نظر بسیاری از کارشناسان این ویروس معادلات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و.. دنیا را بر هم خواهد زد و عواقب آن در آینده‌ای نه چندان دور نمایان می شود.

بحران‌های طبیعی و انسانی در حالی بر سر دولت دوازدهم سایه افکنده که کشور ایران با ظالمانه‌ترین و بی‌سابقه‌ترین تحریم‌های تاریخ مواجه است. مدیریت بدون بحران کشور در چنین شرایطی مستلزم برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری دقیق است با این حال گریزی از سوانح نیست و در چهار سال گذشته دولت با حوادث غیرمترقبه‌ای مواجه شده که هنوز هم با تبعات آن دست و پنجه نرم می‌کند که تنها به بخشی از این مشکلات پرداخته شد.