تهیه‌کننده‌های سینما در نامه‌ای به وزیر ارشاد شبکه‌های ماهواره‌ای متخلف را معرفی می‌کنند/ پس از پایان اکران «بهت» درباره اکران آنلاین صحبت می‌کنم

محمد نشاط، تهیه‌کننده سینما، که این روزها فیلم سینمایی «بهت» به تهیه‌کنندگی او به صورت آنلاین اکران شده است در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: ما از پخش قاچاق فیلم در فضای مجازی و شبکه‌های ماهواره‌ای باخبر بودیم و شرایط را کاملاً ارزیابی کرده بودیم اما باز هم با وجود در نظر گرفتن همه مشکلات پیش رو و پیش‌بینی همه اتفاقات میزان فروش «بهت» در اکران آنلاین به هیچ‌وجه به آن صورت که انتظار داشتیم رضایتبخش نیست که به جز مسأله قاچاق به مسائل دیگر برمی‌گردد.

نشاط خاطرنشان کرد: مشکل اکران در سینمای ایران قدمتی دیرینه دارد و مربوط به دو سه سال اخیر نمی‌شود چرا که شرایط تبلیغات و اکران برای همه یکسان نیست. من تجربه زیادی در حوزه توزیع و نمایش دارم، در 14 کشور دنیا نمایشگاه بین‌المللی برگزار کردم و درباره این موضوع می‌توانم تحلیل کاملی داشته باشم. برای توزیع یک کالا با شناخت کامل از وضعیت بازار باید سه فاکتور مهم را مدنظر قرار داد.

او افزود: نکته اول معرفی کالا است، مردم باید کالایی که قرار است به فروش برود را بشناسند و راهکار معرفی همان تبلیغات است. بسیاری برای توجیه شکست برخی فیلم‌ها به قصه، بازیگران و... آن اشاره می‌کنند و تأکید دارند که شکست فیلم به ضعف آن در این عوامل برمی‌گردد. قطعاً کیفیت فیلم در موفقیت آن تأثیرگذار است اما پیش از کیفیت باید شرایطی فراهم شود که اگر این شرایط فراهم نباشد با هر کیفیتی فیلم شکست می‌خورد و در سینمای ما نیز می‌توان مثال‌های فراوانی در این‌باره زد که با وجود کیفیت بالا و استفاده از بازیگران چهره، اثر در گیشه با شکست مواجه شده است.

تهیه‌کننده فیلم سینمایی «این سیب هم برای تو» در ادامه اظهاراتش تصریح کرد: یک تهیه‌کننده خصوصی برای فیلمش علاوه بر به دست آمدن کیفیت لازم باید به فروش مناسب و بازگشت سرمایه فکر کند. فیلم‌هایی که بازگشت سرمایه برای سرمایه‌گذارهایشان اهمیتی ندارد، معمولاً آثاری هستند که توسط نهادهای دولتی تولید شده‌اند اما در حوزه تبلیغات به همین فیلم‌های خاص توجه ویژه‌‌ای می‌شود و آثار بخش خصوصی در شرایط تبلیغاتی بدی اکران می‌شوند.

او افزود: صداوسیما برای فیلم‌های تأیید شده معمولاً تعداد بالایی آنونس پخش می‌کند و برای فیلم‌های بخش خصوصی اگر مشکلی با محتوا نداشته باشد چند تیزر معدود و چند بار زیرنویس بیشتر پخش نمی‌کند. 20 سال است که تلویزیون در اختیار عده‌ای خاص است و اگر به تیتراژ آثار تلویزیون توجه داشته باشیم متوجه می‌شویم که فقط عده خاصی هستند که در تولیدات این رسانه نقش دارند. تبلیغات محیطی در سطح شهر نیز هزینه بسیاری دارد و هر روز میزان بودجه‌ای که باید برای این بخش در نظر گرفت افزایش پیدا می‌کند. زمانی که فیلم «قرنطینه» اکران شد من توانستم برای تبلیغات این فیلم 100 بیلبورد داشته باشم ولی برای فیلم «این سیب هم برای تو» مجبور شدم به سه بیلبورد در سطح شهر اکتفا کنم چرا که قیمت چند برابر شده بود و به لحاظ اقتصادی به صرفه نبود. پس از بیلبورد و تبلیغات تلویزیونی، تبلیغات در رسانه‌ها مطرح می‌شود که آن هم هزینه بالایی دارد و به هیچ‌وجه به لحاظ اقتصادی به صرفه نیست.

این تهیه‌کننده در ادامه اظهاراتش، گفت: دومین فاکتور در بحث توزیع مناسب کالا، وسعت پخش است؛ هرچقدر که کالا در نقاط بیشتری توزیع شود امکان فروشش بیشتر می‌شود. در این حوزه نیز معضل بزرگی را شاهد هستیم. مافیای بزرگی در حوزه اکران وجود دارد که اکثر سالن‌ها را در اختیار می‌گیرد و برای فیلم‌های مستقل کمترین سالن ممکن در نظر گرفته می‌شود. زمان اکران فیلم «این سیب هم برای تو» به من گفتند که 18 سالن برای این فیلم در نظر گرفته شده، بعدها فهمیدم که 12 سالن است و بعد که پیگیری کردم به غیر از سینمای اریکه ایرانیان به عنوان سرگروه و یک سینمای دیگر، باقی سالن‌هایی که به این فیلم اختصاص داده شده بود در طول روز تنها چند سانس آن هم به صورت چرخشی «این سیب هم برای تو» را اکران می‌کرد و در واقع به طور دقیق حتی 5 سالن هم به فیلم ما اختصاص نداده بودند. این اتفاق برای فیلم‌های «پرتقال خونی» و «بی خداحافظی» هم رخ داد و شاهد این مشکل بودیم.

نشاط تصریح کرد: سومین فاکتور نیز برای پخش مناسب، مراقب از کالا است. وقتی یک کالا توزیع می‌شود، باید برای فروش بیشتر بحث مراقبت را جدی گرفت. در سینما این بحث به عملکرد پخش‌کننده و سینمادار برمی‌گردد؛ پخش‌کننده بایستی مرتب سرکشی و کنترل کند که آیا سینمادار کارش را درست انجام می‌دهد، سینمادار هم باید به عنوان ذی‌النفع فروش تمام موارد فروش را رعایت کند. من زمانی که فیلم «بی خداحافظی» اکران شد به چند سینما سر زدم و دیدم یکی از سینماها پس از گذشت یک هفته از اکران فیلم، هنوز سردر ندارد، به اتفاق پخش‌کننده دلیل را جویا شدیم، گفتند سردر را باد انداخته، آیا چنین چیزی ممکن است؟ و یا استند فیلم که بایستی مقابل گیشه فروش مقابل سینماها دیده شود مثلاً در طبقه منفی سه مقابل سالن نمایش یا فیلم دیگرم در انبار سینما بود و فیلمی سفارش شده با پوسترهایش فضای تبلیغاتی سینما را کاملاً در اختیار گرفته بود. در چنین وضعیتی که همه چیز انحصاری است چطور می‌شود انتظار داشت که یک فیلم فروش مناسبی داشته باشد؟ وقتی این وضعیت حاکم است فیلم با بهترین کارگردان، بهترین بازیگران و قصه و ساختاری مناسب هم شکست می‌خورد. در زمان اکران «پرتقال خونی» همین اتفاق رخ داد؛ سیروس الوند کارگردان مطرح سینمای ایران، کارگردان این فیلم است با قصه‌ای جذاب و به روز، حامد بهداد، فریبرز عرب‌نیا، نیوشا ضیغمی، زیبا بروفه، ویشکا آسایش و آهو خردمند بازیگران آن هستند، پس نمی‌توان گفت به لحاظ ساختار، قصه و بازیگری اثری ضعیف است اما فروش آنچنان موفقی نداشت. هر چند که از فیلم‌های دولتی چند میلیاردی که همزمان اکران بود بیشتر فروخت و در شبکه نمایش خانگی هم توانست به فروش بالایی دست پیدا کند، پس می‌توان نتیجه گرفت که اکران مناسب نبوده. این اتفاق برای دیگر فیلم‌های من «قرنطینه» و «بی‌خداحافظی» نیز رخ داد و تجربه من ثابت کرده که اگر شرایط توزیع مناسب مهیا نباشد بهترین فیلم با بهترین عوامل هم نمی‌تواند فروش چندانی داشته باشد.

تهیه‌کننده فیلم سینمایی «هدف اصلی» با اشاره به وضعیت نامساعد اکران آنلاین گفت: در اکران آنلاین با پدیده ناجوانمردانه‌ای مواجه هستیم و آن اینکه پس از چند ساعت که از اکران می‌گذرد فیلم به صورت قاچاق در فضای مجازی در دسترس است و سپس در شبکه‌های ماهواره‌ای پخش می‌شود. مردم در شرایط اقتصادی بدی که وجود دارد نمی‌توانند به سینما بروند و ما چاره‌ای جز پخش آنلاین نداریم اما معضلاتی چون قاچاق به شدت برای سینمای ما اتفاقی آسیب‌زننده است. دولت قدرت این را دارد که جلوی پخش قاچاق فیلم در فضای مجازی را بگیرد و برای جلوگیری از پخش فیلم‌ها در شبکه‌های ماهواره‌ای قرار است تهیه‌کننده‌ها در نامه‌ای به وزیر ارشاد و وزیر ارتباطات این شبکه‌ها را معرفی کرده تا اقدامات لازم برای جلوگیری از این اتفاق صورت گیرد.

نشاط در پایان گفت: درباره اکران آنلاین بیشتر از این نمی‌توان صحبت کرد، باید صبر کنیم و ببینیم که شرایط به چه شکل پیش می‌رود اما پس از پایان اکران «بهت» قطعاً با رسانه‌ها درباره وضعیت اکران آنلاین صحبت خواهم کرد و همه مسائل را به دقت، صراحت و صادقانه توضیح خواهم داد. امیدوارم اکران آنلاین به دست گروه‌های قدرت که مافیاهای سینمایی هستند نیفتد و ما در فضایی سالم فیلم‌هایمان را اکران کنیم.