روش محاسبه شاخصها
بنابراعلام کمیته اپیدمیولوژی وزارت بهداشت که از سوی پایگاه اطلاع رسانی وزارت بهداشت منتشر شد، در محاسبات روند، در این گزارش و گزارشات آتی، تعداد موارد جدید روزانه مبتلای بستری و سرپایی وارد آنالیز میشود.
برای ارزیابی روند گسترش بیماری کووید ۱۹ در استانهای مختلف کشور از تحلیل روند تغییرات اتفاق افتاده برای موارد ابتلا و مرگ گزارش شده روزانه استفاده شد.
برای محاسبه روند تغییرات ابتلا و مرگ در سه روز اخیر، ابتدا متوسط سه روزه تعداد گزارش ابتلا و مرگ هر روز با میانگین گرفتن از دادههای همان روز، روز قبل و روز بعد محاسبه شد. سپس میزان افزایش هر روز نسبت به روز قبل محاسبه شد.
در نهایت، تغییر روند ابتلا و مرگ هفته آخر با میانگین گرفتن از اعداد به دست آمده برای چند روز آخر محاسبه شد.
تحلیل احتمالی وضعیت منحنی اپیدمی
برای تحلیل احتمالی وضعیت منحنی اپیدمی موارد زیر مدنظر قرار گرفت:
در مواردی که هر دو شاخص تغییر روند ابتلا و مرگ در چند روز اخیر روند افزایشی داشت، منحنی اپیدمی احتمالاً روند افزایشی دارد.
در مواردی که شاخص تغییر روند ابتلا نزولی ولی شاخص تغییر روند مرگ صعودی بود، احتمالاً اخیراً پیک اپیدمی رد شده است.
در مواردی که منحنی اپیدمی تمام میشود، وضعیت به حالت ثبات میرسد و تغییرات در آن مختصر و نامنظم میباشد. باید توجه داشت هر لحظه این روند مستعد یک پیک دیگر میباشد.
در مواردی که هر دو شاخص تغییر روند ابتلا و مرگ در چند روز اخیر روند نزولی داشت، منحنی اپیدمی احتمالاً روند نزولی دارد.
منظور از ناسازگاری دادهها این است که روند دادههای مرگ و ابتلا از یک الگوی قابل تفسیر پیروی نکرده و تغییرات ناهمگن روند شاخصهای ابتلا و مرگ دیده میشود در این موارد تحلیل بهتر را در روزهای بعد و با دادههای درستتر میتوان ارائه داد. ناسازگاری در دادهها به دلایل مختلفی میتواند رخ دهد. از جمله دلایل بروز ناسازگاری میتوان به ثبت غیر دقیق روزانه دادهها توسط استانها و وجود خطا هنگام ثبت دادهها، وجود ترکیبی از چند الگوی اپیدمی در استان (شروع اپیدمی در نقطهای از استان و اتمام اپیدمی دیگر در نقطه دیگر)، بیمارپذیری یا بیمارگریزی گسترده در استان و تغییر روند مهاجرت بیماران در طول زمان اشاره کرد.
تقسیم بندی استانها از نظر میزان گزارش
استانها بر اساس میزان بروز تجمعی موارد بیماری به سه دسته پر گزارش، با گزارش متوسط و با گزارش پایین تقسیم شدند و روند بیماری در آنها در جدول و نمودارهای مرتبط مورد بررسی قرار گرفت.
در مورد استانهای با بروز کم، تغییرات کم در دادهها میتواند تغییرات سریع در شاخصها ایجاد کند و از این رو تفسیر دادههای این استانها سختتر بوده و با عدم اطمینان بیشتری همراه است.
تحلیل بر اساس این شاخصها، احتمالی بوده و انتظار است تیم کمیته اپیدمیولوژی استانها همراه با سایر شاخصها و تحلیلهای دقیقتر، شواهد بهتری از روند اپیدمی در استانها و دانشگاههای علوم پزشکی کشور ارائه دهند.
بنابر اعلام کمیته اپیدمیولوژی وزارت بهداشت و تحلیـل اسـتانی کووید ۱۹ در هفتـه منتـهی بـه ۲۰ تیرماه ۱۳۹۹ که در پایگاه اطلاع رسانی وزارت بهداشت منتشر شد، در روند کشوری بیماری، هر چند موارد ابتلا و مرگ نسبتا بالا است، اما ثبات و تغییرات مختصر در آن دیده میشود.
موارد بالای ابتلا و روند تغییرات مختصر و ثبات در یک استان (لرستان) مشاهده شد.
روند ثبات با تغییرات مختصر صعودی در دو استان (تهران و خراسان جنوبی) و
با تغییرات مختصر و نامنظم در سه استان (بوشهر، همدان و سیستان و بلوچستان) مشاهده شد.
روند صعودی یا شروع پیک در ۹ استان (کرمانشاه، اردبیل، اصفهان، خراسان شمالی، خراسان رضوی، یزد، کرمان، کهگیلویه و بویراحمد و مازندران) مشاهده شد.
بنابر این گزارش، به نظر میرسد پنج استان (آذربایجان غربی، هرمزگان، زنجان، آذربایجان شرقی و مرکزی) اخیرا یک پیک اپیدمی را تجربه کردهاند.
در یک استان (خوزستان) گرچه موارد بستری و مرگ همچنان بالا بود ولی روند نزولی دیده شد.
در ۱۰ استان (ایلام، کردستان، فارس، سمنان، قزوین، چهارمحال و بختیاری، گلستان، قم، البرز و گلستان) ناسازگاری دادهها اجازه تحلیل درستی از وضعیت اپیدمی را نمیدهد.
باید مدنظر داشت که یک استان میتواند چندین پیک منحنی را تجربه کند.
جهت اطلاع از روش کار و اطلاعات بیشتر در مورد روندهای استانی در چند روز اخیر به وبسایت کمیته اپیدمیولوژی کووید -۱۹ به آدرس http://corona.behdasht.gov.ir مراجعه نمایید.