«پیرمحمد ملازهی»، تحلیلگر مسائل افغانستان، در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری برنا درباره اهمیت موضوع افغانستان برای ایران گفت: مشکلاتی در مرزهای ایران و پیشاور در منطقه هریرود وجود داشته که دو کشور از این مشکلات دو روایت متفاوت داشتند. از دید ایرانیان اتفاقات در بخش افغان رودخانه رخ داده در حالیکه افغانها معتقد بودند در بخش ایرانی رودخانه و با دخالت نیروهای ایرانی این اتفاقات رخ داده است.
او با اشاره به تشکیل هیات برای بررسی مسئله توضیح داد: هیاتی به ایران و افغانستان رفت ولی به یک جمعبندی روشن نرسید و نتوانست مشخص کند حقیقت چیست. بعد از آن تیراندازی به سه تن از افغانها پیش آمد. این مسئله فرصتی را در اختیار رسانههای معاند قرار داد و این رسانههای تبلیغات گستردهای را راه انداختند و در سایه این تبلیغات، تظاهراتی علیه ایران در کابل و شهرهای دیگر به راه افتاد. این فضایی بود که به ضرر ایران تمام میشد و بر همین اساس عراقچی تصمیم گرفت به افغانستان برود و تا حدی مقامات افغان را قانع کند که ادامه این وضعیت، به سود هیچ یک از طرفین نیست و باید یک راه حل پیدا شود.
ملازهی درباره تفاهمنامه میان ایران و افغانستان اظهار کرد: از قبل طرحی وجود داشت که در واقع نوعی معاهده استراتژیک بین ایران و افغانستان بود. هنوز جزئیات این معاهده منتشر نشده ولی به نظر میرسد عراقچی در سفرش در این زمینه هم، صحبتهایی با مقامات وزارت خارجه افغانستان کرده است. اگر چنین معاهده استراتژیکی بین ایران و افغانستان امضا شود بسیاری از مشکلات حل و فصل می شود.
این تحلیلگر مسائل افغانستان درباره تاثیر نفوذ نیروهای خارجی در اتفاقات اخیر میان ایران و افغانستان بیان کرد: آمریکا در افغانستان حضور موثری دارد، اتحادیه اروپا و ناتو نیز در این کشور حضور دارند. بخشی از رسانههایی که به این اختلافات دامن زدند، رسانههایی هستند که از امکانات آمریکاییها و اروپا استفاده میکنند. طبیعی است آنها در تخریب چهره ایرانیان نقش داشته باشند. آمریکاییها اصولا نمیخواهند رابطه ایران و افغانستان حسنه باشد. آنها هر فرصتی که گیر میآوردند از آن حداکثر استفاده را میکنند اما ایران نباید این فرصت را در اختیار آنها قرار دهد.
او درباره امکان تعمیق روابط بین ایران و افغانستان خاطرنشان کرد: همه زمینههای مثبت برای تعمیق روابط وجود دارد. ایران و افغانستان نزدیکترین ملتها هستند. افغانستان بخشی از حوزه تمدنی و فرهنگی ایران اسلامی است. کلیت نگاه افغانها به ایران مثبت است. اشتراکات فرهنگی و زبانی بین این دو کشور موجود است. میتوان امیدوار بود اگر طرفین سیاستهای درستتری اتخاذ کنند، میتوانند بر مشکلات مقطعی فائق بیایند. هر وضعیتی که در افغانستان پیش بیاید بر ایران اثر میگذارد، اگر این کشور صلح و ثبات و حکومت مرکزی قدرتمند داشته باشد، به نفع ایران است. 2/5