شعرا در رتبه و مقام ، پشت سر انبیا قرار دارند/ششمین اجلاس جهانی شاعرا هم سُرا یک حرکت فراملی است

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛مراسم نشست خبری ششمین اجلاس جهانی شاعران هم سُرا با حضور سید عباس مجابی( جانباز و فعال فرهنگی و رئیس جمعیت شاعران آزاد ایران و شاعران هم سُرا)، دکتر علی مظفر(دبیرعلمی ششمین اجلاس جهانی شاعران هم سُرا)، مرتضی امیری اسفندقه (رییس داوران ششمین اجلاس جهانی شاعران هم سُرا) در تاریخ چهاردهم مردادماه و در محل دائمی حامی این اجلاس برگزار شد.

در ابتدای این نشست، سیدعباس مجابی( جانباز و فعال فرهنگی) ازچگونگی و نحوه ی برگزاری این اجلاس در ششمین دوره ی خود خبر داد و گفت: ما اولین اجلاس را 4 شهریور1394 همزمان با میلاد مسعود و مبارک حضرت رضا(ع) بر پا کردیم و با هم قرار گذاشتیم هر سال با همین مناسبت اجلاس را بر پا نمائیم ، لذا در سال گذشته به تاریخ 23 تیرماه 1398 پنجمین اجلاس جهانی شاعران هم سُرا و چهارمین نشست بزرگ جمعیت شاعران آزاد ایران را در سالن همایش های بین المللی صدا و سیما برگزار کردیم. 

وی افزود: بر این اساس ششمین اجلاس جهانی شاعران هم سُرا و پنجمین نشست بزرگ جمعیت شاعران آزاد ایران باید در روز جمعه 13 تیرماه سالجاری برگزار می شد که به لحاظ شیوع بیماری کرونا ، مقرر شد تا این مراسم در روز جمعه مورخ 17 مرداد ماه سال جاری مصادف با عید سعید غدیر خم برپا شود. متأسفانه با شرایط بدی که در این ایام برای مردم و کشور ما حاصل شد ، راهی نداشتیم جز اینکه اجرای چنین مراسم ارزشمندی را به تعویق بیاندازیم ، با این نگاه که برپائی اجلاس هفتم نیز به قوت خود باقی است و تحت هیچ شرایطی کنسل نخواهد شد. چرا؟! زیرا شعرای خوب ما همین الآن ، اشعار خود را روی سایت قرار می دهند و منتظر هستند تا به اشعار آنها رسیدگی شود ، مضافاً اینکه مرتب بر جمع این عزیزان شاعر، در سایت هم سُرائی افزوده می شود و امروز شعرای ما بیشتر از شعرای سالیان قبل هستند. 

مجابی خاطر نشان کرد: تصمیم بر این شد تا ششمین اجلاس جهانی شاعران هم سُرا و پنجمین نشست بزرگ جمعیت شاعران آزاد ایران را در روز سه شنبه مورخ 13/ آبان / 1399 به مناسبت میلاد مسعود و مبارک حضرت ختمی مرتبت حضرت محمد ابن عبد الله (ص) و مصادف با سالروز میلاد امام جعفر صادق(ع) برگزار کنیم. با این تفاوت که نباید هیچگونه تمدید و یا تغییری در برنامه به وجود آید. از طرفی مشخص نیست در تاریخ مورد نظر ، مجدداً چه وضعیتی بر ما حاکم شود و آیا اجازه ی برگزاری در آن روز را خواهیم داشت یا دوباره به حدی شرایط بد می شود که اجازه ی تجمع داده نمی شود. با لحاظ قرار دادن این مطلب صریحاً اعلام می شود :

«به لطف خداوند تبارک و تعالی ، ما کاملاً آماده ایم تا در تاریخ یاد شده تحت هر شرایطی این مراسم را همانند سالهای قبل به طور کاملاً زنده از ساعت 8 صبح لغایت 20اجرا کنیم و چنانچه به هر دلیلی که از حضور افراد ممانعتی شود، ما مراسم را با هر تعدادی که امکان داشته باشد و یا حتی بدون حضور یک نفر، به صورت کاملاً مجازی برگزار می کنیم.

این فعال فرهنگی تاکید کرد: با مذاکراتی که با برخی از مجریان توانمند کشور انجام شده و برنامه هائی که آقای سید علی مجابی دبیر اجرائی ششمین اجلاس تدوین کرده اند ، قرار است اجرای این اجلاس با اجرا در سالیان قبل ، کاملاً متفاوت و نو باشد. از آنجائی که آقای سید علی مجابی ، در سالیان قبل مجری خوب و توانای ما بوده است ، امسال تصمیم دارند تا بخشی از این اجرا را به دوستانی بسپارند که هر کدام از آنان به صورت کاملاً مستقل با برنامه ای بسیار جالب و زیبا ، همراه با مجری اصلی ، کاری را به منصه ی ظهور می رسانند که بسیار نو خواهد بود.

مجابی ادامه داد: جمعیت شاعران آزاد ایران مجموعه ای است که سایر انجمن های ادبی و شعری را حمایت کرده است که هر کدام تعدادی از عزیزان شاعر را در سطح کشور و یا حتی خارج از ایران را پوشش داده اند . اجلاس امسال به هر تعدادی که اجازه داده شود ، بیش از 1000 نفر یا با دویست نفر و یا حتی بدون حضور یک نفر، برپا می شود و اجرا به گونه ای برنامه ریزی شده که نقصی در آن وجود نداشته باشد. ما از هر نظر آمادگی انجام صد در صدی این مراسم را به این شکل داریم و در بازه زمانی 10  الی12 ساعته عیناً مانند دوره های پیشین ، برنامه های متنوعی از قبیل شعر خوانی ، موسیقی و اهداءِ جوائز را خواهیم داشت که تقدیم نگاه شعرای عزیز و خانواده های مکرم آنان و همه ی بینندگان گرامی می شود. 

وی با اشاره به ایجاد تحولات اساسی در برنامه ادامه داد:  سایت فعال هم سُرائی که تاکنون در خدمت عزیزان بوده است به زبان فارسی بوده است ، در حالی  که این سایت ، توفیق ی

افته است قبل از برپائی اجلاس ششم در سالهای 1398 الی 1399 ارتقائی کاملاً کیفی یابد ، بدین شرح که سایت به زبان های ترکی یا به تعبیری آذری، عربی و انگلیسی فعال گردیده است ؛ به نحویکه عزیزان آشنا به زبان آذری یا ترکی در حال سرودن و قراردادن اشعار خود بر روی سایت هستند و عده ای دیگر در حال قرائت این اشعار هستند ، که در اجلاس ششم باید این 3 سایت ترکی ، عربی و انگلیسی رونمائی گردد و کار با آنها آغاز شود.

سیدعباس مجابی افزود: برای حضور شاعران عزیز به اجلاس ششم و مهمانان گرامی آنان ، کارتهای عضویتی صادر شده است که علاوه بر اطلاعات و مشخصات هر یک از این شعرا ، تمامی جوایز و مقامهایی که دریافت کرده اند درج شده است و امتیازاتی در نظر گرفته شده است که متعاقباً اعلام می شود.

مهمتر اینکه چون تاکنون هیچ مرکزی رسماً تولیت خدمات شعر و شاعری را در ایران تقبل نکرده است ، عموم شعرا برای رفع نیازِ خود به صندوق های پست الکترونیک ، ناچار بودند تا از آدرس ایمیل " یا هو " ( متعلق به اسرائیل ) و یا " گوگل " ( جیمیل متعلق به آمریکا ) استفاده کنند، که این مهم در این کارتها دیده و رفع شده است و شعرای عضو سایت هم سُرائی نیازی به ایمیلِ بیگانه ندارند. امکاناتی را که سایت هم سُرائی به شعرای خود داده و می دهد را فراتر از این موارد بدانید. در حال حاضر یک وبلاگ خصوصی برای شعرا دیده ایم که هر شاعر بتواند آدرس وبلاگ خود را به طرفدارانش بدهد و آنها بتوانند بدون سر در گم شدن در کمترین زمان و ساده ترین شرایط با فعالیتهای وی آشنا شوند.

مجابی ( جانباز فرهنگی ) ضمن معرفی هیئت داوران افزود: در طول مدت برگزاری این 6 اجلاس ، ششمین اجلاس جهانی شاعران هم سُرا بیشترین شاعران داور را به خود اختصاص داده است. ما توفیق داشته ایم در این اجلاس مانند سال قبل از وجود پر فیض جناب آقای مرتضی امیری اسفندقه استفاده کنیم و مسئولیت خطیر رییس هیات داوران که انصافاً از اهمیت بالائی برخوردار است را چون سال گذشته بر دوش ایشان نهاده و جناب اسفندقه نیز با روح بلندی که دارند قبول مسئولیت کردند. البته با مذاکراتی که با ایشان داشته ایم قرار شده است در امر داوری قدری بیشتر و عمیق تر ورود کنیم. مهم است که بتوانیم سطح داوری را از یک سطح به سطوح مختلف ارتقاء بخشیم که بی شک این راه را طی خواهیم کرد. باشد تا در اجلاس های بعدی این مهم نیز تجلی یابد. امّا در این دوره از اجلاس نیز ما داوری را در 3 سطح همانند سالیان قبل تنظیم کرده ایم که مهم است عرض کنم ، تمام مراحل داوری بر روی سایت است و داوران عزیز نیز برای هر اظهار نظری ملزم هستند که به سایت مراجعه کنند.

- سطح اول مختص داورانی است که وظیفه ی بسیار مهمی را بر دوش کشیده اند که ما نام این دوره را دوره ی پالایش ثبت کرده ایم. داوران در این دوره ، اشعار صحیح را جدا نموده و اشعار غلط را از دور مسابقه خارج می کنند. نسبت به اشعار صحیح ، نام شاعر را حتی تخلص شعری وی را حذف کرده و در صورت نیاز نامی جدید را جایگزین می کنند تا شاعر حقیقی شناخته نشود ، عکس شاعر را حذف کرده و بعد از تأئید به مرحله ی بعد ارسال می دارد.

- اسامی داوران این مرحله عبارتند از : 1 – سرکار خانم دکتر مریم آریان 2 – سرکار خانم ونوس جامی پور 3 – جناب آقای امیر عزیزی 4 – جناب آقای ساحل مولوی 5 – جناب آقای رضا محبی راد 6 – جناب آقای امیر احسان دولت آبادی

- در مرحله ی اول داوری از حدود 3000 اثر برای داوری دقیقاً 1747اثر صحیح به مرحله ی دوم راه یافتند.

- سطح دوم مختص داورانی است که قابلیت تفکیک اشعار برتر را دارند. در این مرحله شاعران مورد نظر عبارتند از:

 – جناب آقای حمید شکار سری 2 – جناب آقای مجید سعد آبادی 3 – جناب آقای حمید چشم آور. در این مرحله از 1747 اثر ارسالی به 3 داور فوق الذکر تنها 935 اثر به مرحله ی نهایی راه پیدا نمودند.

- سطح سوم و سطح فینال این مرحله از داوری با حضور اساتیدی چون 1 - استاد گرامی جناب آقای مرتضی امیری اسفندقه 2 – استاد گرامی جناب آقای محمد علی بهمنی 3 – استاد گرامی جناب آقای دکتر محمود اکرامی 3 – استاد گرامی جناب آقای دکتر         علیپور حضور داشته و مسئولیت رده بندی و اعطای مقامهای اول تا سوم را دارا می باشند. نتیجه ی این مرحله در اجلاس مشخص و مطرح خواهد شد.

در ادامه این نشست، دکتر علی مظفز از شعرای قدیم که از دومین اجلاس به جمع شاعران آزاد ایران و هم سُرا پیوسته است و در حال حاضر دبیر علمی این است گفت: تیم ما سعی کرده جلوی هرگونه سرقت ادبی را به کمک تمامی این امکانات به علاوه ثبت کارهای در سایت همسرایی بگیرد. دیگر ویژگی مثبت این رویداد این است که وقتی شاعری شعرش را از اولین لحظه روی سایت می گذارد، اتوماتیک وار برای سال بعد در جشنواره و داوری شدن ارسال می شود. به نوعی درطول سال این اشعار جمع آوری می شود و بر اساس برنامه مدون شده حرکت می کند تا داوری شود.

جانباز وفعال فرهنگی آقای مجابی با اشاره به افزودن زبانهای جدید به سامانه اجلاس شاعران هم سُرا گفت: امسال تمام سعی مان بر این است تا ششمین اجلاس برپا گردد تا سایتهایی که با زبانهای ترکی یا آذری، عربی و انگلیسی آماده شده است ، رونمائی شود و سایر شاعران کشورهای دیگر بتوانند روی این سایت اشعار خود را قرار دهند. ما تاکنون هر وقت  از اجلاس جهانی شاعران هم سُرا ، یا جمعیت شاعران آزاد ایران صحبت می کردیم ، روی سخنمان یا با شاعران ایرانی زبانی بوده که در کشورهای دیگر زندگی می کنند. یا هر فردی که بتواند به زبان فارسی شعر بگوید را نشان می کردیم. اما بعد از اجلاس ششم و رونمایی از سایت دیگر مهم نیست که شاعر اهل کدام کشور است ما در کشورهایی همچون سوریه، عراق ، اذربایجان، لبنان، عمان، نروژ و ... نیز دنبال جذب شاعر می گردیم و حالا دیگر ما حرکتی بین المللی را پیش رو داریم مهم است که ما میزبان آنها باشیم. در سالیان قبل ایرانیانی مقیم خارج در اجلاس شرکت می کردند اما بعد از اجلاس ششم خارجی زبان ها نیز می توانند حضور داشته باشند. این یک حرکت فراملی است که قطعا برگزار شدن، داوری و سازماندهی کردنشان ملزم به مدیریت بالا و رعایت برنامه هایی مدون است.

در ادامه این نشست ، مرتضی امیری اسفندقه  که رییس داوران این جشنواره است، گفت: از آنجایی که شعر از اهمیت بالا و والایی برخوردار است، این اجلاس حائز اهمیت است. شعر و شاعری به اندازه ای اهمیت دارد که در دوران جاهلیت شاعران دارای درجه و مرتبه ای خاص بودند.

نظامی می فرماید:پیش و پسی بست صفت کبریا

پس شعرا آمد و پیش انبیا

یعنی از منظر وی ، شعرا در رتبه و مقام با انبیا قرابت دارند.

در همین راستا دکتر علی مظفر؛ دبیر ششمین اجلاس همسرایی با اشاره به اهمیت شعر در اقصی نقاط دنیا گفت: در سفری که به اردن داشتم، دوستی در معرفی من به یکی از نمایندگان مجلس این کشور، بنده را شاعر معرفی کرد. وقتی شعر خواندم خانمی به رسم دوستداران ادبیات این کشور آمدند و به پاسداشت شعرخوانی ام پول ریختند. در سوریه و در یکی از دانشگاههای دمشق، به من گفتند کارهایم را دنبال می کنند. این نشان از ارزش و اهمیت واعتباری است که برای شعر و شعری قائلند.پایگاه و جایگاه شاعران در این کشورها ویژه است.

وی در ادامه صحبتهای خود اظهار داشت: همایش همسرایی با دومحوریت و هدف راهبردی کار خود را از هفت سال پیش آغاز کرده است.من از اجلاس دوم همراه بوده ام وتلمذ کرده ام. یکی از اهداف این همایش تجمیع شاعران است. همانطور که می دانید شاعران ما در سطح کشور پراکنده اند و برخی کوششی و برخی جوششی می سرایند. وقتی ما به همسرایی ورود پیدا می کنیم که شاعر قریحه ای دارد و ما سعی می کنیم قریحه و جوشش وی را به منصه ظهور برسانیم. مثلا شاعری در همین همایش همسرایی ظهور کرد که از صفر شروع کرد و حالا جزو بهترین هاست. 

وی در پاسخ به اینکه چه کارهایی بر روی اشعار شرکت کنندگان انجام می شود گفت: زمانی که شعری از یک شاعر به دست ما می رسد، تمامی توصیه های علمی و عملی را متذکر می شویم . از بداهه گویی گرفته تا مشاعره و منازعه و معامله و .... فی مابین انجام می گیرد و شاعر به پختگی لازم می رسد. این شیوه بسیار موثر بوده و در روند رو به رشد شعرای شرکت شکننده تاثیر قابل توجهی داشته است. به همین دلیل سطح اشعار نسبت به گذشته از کیفیت بیشتر و بالاتری برخوردار است.

دکتر مظفر افزود: قبل از کرونا هرپنجشنبه در محل اجلاس، شب شعر برگزار می شد و در آن به رفع ایرادات و نقد سروده ها می پراختیم که امید می رود بعداز این جریان نیز ادامه داشته باشد.

در این شب شعرها شاعری که از صفر شروع کرده را با توجه به ذوق و سلیقه ای که دارد آموزش می دهیم.

داوری های اجلاس همسرایی در سه مرحله انجام می شود»1. پالایش 2نظارت و بازبینی 3 داوری نهایی

برای پالایش 6 نفر در نظر گرفته شده است و برای نظارت و بازبینی 3 نفر و در نهایت برای داوری نهایی چهارنفر در نظر گرفته شده اند.

احسان دولت آبادی، ساحل مولوی، جامی پور، مجبی راد، دکتر عزیزی و دکتر مریم آریان از فعالان در این عرصه هستند که به اندازه کافی بالندگی و نمو دارند.در بخ شدوم که به بازرسی اختصاص دارد، سه نفر داور خوب و حرفه ای از به ریاست آقای اسفندقه است ، مجید سعدآبادی و حمید چشم آور  و حمیدرضا شکارسری حضور دارند و در مرحله پایانی از حضور دکتر علی پوراکرامی و استاد گرانقدرم جناب اسفندقه بهره مند خواهیم شد.

شاعر از تصادفات صدا و حروف و کلمات با همدیگر به تجلی می رسد! نه به تصادف توجه می کند بلکه به تجمل و زیبایی و تعمل و تفکر دست می یازد و اینجاست که دیگر تصادف رنگ می بازد و محو می شود انکاری که اصلا نبوده است.

وی تاکید کرد: با این اجلاس و شاعرانش باید آموزگارانه و آموختکارانه رو در رو شد. کسی که در مرحله اول بوده برای مرحله بعد با رشد همراه باشد. حذف نشود بلکه با آموزش به مراحل با

لاتر بیاید و بتواند حرفی برای گفتن داشته باشد. همان پایین رها نشود بلکه رشد کند و بالا بیاید.و در مراحل بعدی پرواز کند.

وی در ادامه درخصوص داوری آثار گفت: بحث داوری با حضور جناب اسفندقه برای سالهای بعد سطوح مختلفی پیدا می کند و از یک مرحله خارج می شود. بسته به برنامه هایی دارد که تدوین شود. مثلا اساتید در سطح همدیگر داوری شوند و مبتدیان در سطح خود!

مثلا کسی که می سراید: از قول ما به مرگ بگو وعده روی قاف

این رسم با شکوه تمام عقاب هاست

چنین شاعری را با مبتدیان داوری نکنیم که خود در این بیت حرفها زده است.

یا وقتی می سراید: وقتی دو ابر خسته به هم می رسند

اشک تنها زبان مشترک انتخاب هاست

در ادامه این نشست، سید عباس مجابی با اشاره به تفاوت های فاحش در نظر گرفته شده گفت: این اجلاس با اجلاس سالهای گذشته بسیار متفاوت است . جناب اسفندقه عضو دائمی انجمن شاعران آزاد ایران و همسرا، عضو هیات علمی جمعیت شاعران همسرایی و ریاست محترم هیات داوران هستند که نگاه بسیار بلندی دارند. پیش از حضور و همکاری ایشان، داوری ها فقط یک مرحله و آنهم فقط بر روی سایت انجام می شد و اشعار را به صورت جمعی و کلی داوری می کردیم. اما از امسال به بعد تلاش می کنیم داوری را ارتقاء بخشیم .

وی در ادامه توضیح داد: طبعتا شاعرانی داریم که سطحشان بسیار بالاتر از سطح بقیه است که دارند شعر می گویند اما بحث تخیل در شعر شاید به جرات مهمترین و برجسته ترین نکته در سرودن باشد.

به اعتقاد استاد اسفندقه شعر محصول یک تصادف است و  مانند یک تصادف، کلمات و چینش آنها اتفاق می افتد.

مرتضی اسفندقه درتکمیل صحبتهای وی افزود: بله شعرمانند تصادف است. فکر کنید ماشینی تصادف می کندوشما آن را برای صافکاری به چند متخصص نشان می دهید. یکی می گوید این بدون رنگ در نمی آید اما دیگری آن را بدون رنگ و تروتمیز در می آورد و انگار نه انگار که تصادفی اتفاق افتاده است. این مثال کوچه بازاری تصادف واژه هاست . اینکه یک شاعر بدون رنگ بتواند شعری که اتفاق افتاده را چینش کند و به منصه ظهور برساند انگار که هیچ اتفاقی نیفتاده است. مثل حافظ که از تصادف متجلی می شود و اشعارش هیچ نقصی ندارند.هر کسی نمی تواند از تصادف حروف به شعر خوب برسد. به سروده شفیعی کدکنی دقت کنید: 

خوشا پرنده که بی واژه شعر می گوید

گذر به سوی تو کردن ز کوچه ی کلمات

به راستی که چه صعب است و مایه ی آفات

چه دیر و دور و دریغ!

شاعر از تصادفات صدا و حروف و کلمات با همدیگر به تجلی می رسد! نه به تصادف توجه می کند بلکه به تجمل و زیبایی و تعمل و تفکر دست می یازد و اینجاست که دیگر تصادف رنگ می بازد و محو می شود انکاری که اصلا نبوده است.

وی تاکید کرد: با این اجلاس و شاعرانش باید آموزگارانه و آموختکارانه رو در رو شد. کسی که در مرحله اول بوده برای مرحله بعد با رشد همراه باشد. حذف نشود بلکه با آموزش به مراحل بالاتر بیاید و بتواند حرفی برای گفتن داشته باشد. همان پایین رها نشود بلکه رشد کند و بالا بیاید.و در مراحل بعدی پرواز کند.

وی در ادامه درخصوص داوری آثار گفت: بحث داوری با حضور جناب اسفندقه برای سالهای بعد سطوح مختلفی پیدا می کند و از یک مرحله خارج می شود. بسته به برنامه هایی دارد که تدوین شود. مثلا اساتید در سطح همدیگر داوری شوند و مبتدیان در سطح خود!

مثلا کسی که می سراید: از قول ما به مرگ بگو وعده روی قاف

این رسم با شکوه تمام عقاب هاست

چنین شاعری را با مبتدیان داوری نکنیم که خود در این بیت حرفها زده است.

یا وقتی می سراید: وقتی دو ابر خسته به هم می رسند

اشک تنها زبان مشترک انتخاب هاست

در ادامه سید عباس مجابی اظهار داشت: رفته رفته سعی می کنیم نواقص این اجلاس برطرف شود و به همین دلیل از هر پیشنهاد و نظری استقبال می کنیم. می خواهیم گامهای بلندتری برداریم . این اجلاس در واقع مرکزیت دارد و مرکز تمامی کانون های ادبی است و به نوعی آنها را پوشش می دهد. مدیران انجمن های ادبی تصمیم می گیرند ودر صورت صلاحدیدشان به انجمن ما می پیوندند تا انجمن شاعران آزاد ایران را پربارتر کنند. به نوعی سازمان دادن به کانون های ادبی را در راستای کارمان قرار داده ایم. این سازمان دادن شعرا در جامعه ادبی نگاه بسیار بلندی است و با قاطعیت می گویم که نه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مه صدا و سیما هیچ یک حتی نگاهی هم به اتفاقات شاعرانه و ادبی نداشته اند. اگر کسی از شاعران اتفاقی گریبانش را گرفت چه کسی متولی است و به کچا باید رجوع کند؟ تلاش ما این است که چنین پایگاهی مستقر شود و به جامعه ادبی توجهی بیش از پیش داشته باشیم. ما از فکر به عمل رسیده ایم و روی فکرمان کار کردیم تا به منصه ظهور برسد.

مجابی در پایان گفت: به روال هرساله امسال نیز مراسم تقدیر از اساتید را در برنامه داریم. سال گذشته از استاد محمدعلی بهمنی تقدیر به جا آوردیم و امسال قرار است به پیشنهاد استاد اسفندقه از استاد سعیدیوسف نیا تقد

یر کنیم. امیدوارم تمامی اساتید این حوزه عمری بلند داشته باشند تا مجالی برای تقدیر از آنها داشته باشیم.