وضعیت تولید و اکران فیلم در دهه ۱۳۹۰

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، با نگاهی به دهه 1380 سینمای ایران می‌توان معضل مخاطب در سینمای ایران را به وضوح دید. در این 10 سال 918 فیلم بر پرده سینما نمایش داده شد که از بین این فیلم‌ها 741 اثر ایرانی و 177 فیلم خارجی بودند. در دهه 80 به طور کل سینمای ایران کمی بیش از 159 میلیون تماشاگر داشته که میزان فروش سینماهای ایران در این 10 سال هزار و چهار و نود و پنج میلیارد تومان بوده است؛ اما این رقم در دهه 1390 بسیار متفاوت است و با توجه به اینکه تعداد فیلم‌های ایرانی اکران شده بسیار بیشتر از این رقم است میزان فروش فیلم‌ها نیز تا حد زیادی بیشتر شده و هر چند که هنوز سینمای ایران برای رسیدن به وضعیتی ایده‌آل در حوزه اکران و فروش فیلم در گیشه راه زیادی در پیش دارد، می‌توان پیشرفتی نسبی را در میزان فروش فیلم‌ها شاهد بود.

در سال 1390 به طور کل 179 سینمای فعال با 252 سالن در کشور نزدیک به 35 میلیارد تومان فروش داشتند که متوسط قیمت بلیت در این سال 24071 ریال بوده و هر ایرانی به طور متوسط 0.2 بار به سینما رفته است. تعداد کل تماشاگران سینما در سال 1390 حدود 14 میلیون و 500 هزار نفر بوده و فیلم سینمایی «اخراجی‌ها 3» با فروش 4 میلیارد و 700 میلیون تومان با حدود 2 میلیون تماشاگر پرفروش‌ترین و پرمخاطب‌ترین فیلم سال شد. در این سال 156 فیلم بر پرده سینما نمایش داده شد.

در سال 1391 تعداد سینماهای فعال کشور به 177 سینما کاهش پیدا کرد، ولی تعداد سالن‌ها به 262 سالن رسید. میزان فروش کل سینمای ایران در این سال کاهش اندکی داشت و سینمای ایران به طور کل در حالیکه متوسط قیمت بلیت 30802 ریال بوده، توانست 32 میلیارد و 700 میلیون تومان فروش داشته باشد. با توجه به جمعیت کشور در این سال هر ایرانی 0.14 بار به سینما رفته است. فیلم سینمایی «کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه» با فروش 4 میلیارد و 800 میلیون تومانی توانست پرفروش‌ترین و پرمخاطب‌ترین فیلم سال از بین 137 فیلم اکران شده باشد.

در سال 1392 با کاهش تعداد سینماها به 170 سینما و 257 سالن تعداد تماشاگران سینما نسبت به سال گذشته نیز کمی کاهش داشت و از 10 میلیون و 600 هزار نفرد تعداد تماشاگران به 9 میلیون و 600 هزار نفر رسید و هر ایرانی به طور متوسط با توجه به جمعیت کشور در سال 1392 حدود 0.13 بار به سینما رفته است. همچنین فیلم سینمایی «رسوایی» به کارگردانی مسعود ده‌نمکی در این سال با فروش 3 میلیارد و 700 میلیون تومان توانست پرفروش‌ترین و پرمخاطب‌ترین فیلم سینمای ایران از بین 155 اثر سینمایی باشد.

سال 1393 وضعیت بسیاری بهتری در سینمای ایران حاکم بود و با وجود کم شدن تعداد سینماهای فعال، تعداد سالن‌ها به 266 سالن افزایش یافت و تعداد تماشاگران نیز نسبت به دو سال قبل پیشرفت چشم‌گیری داشته و به 12 میلیون و 700 هزار مخاطب افزایش یافت. همچنین فروش کل سینماهای کشور از 42 میلیارد به 55 میلیارد تومان رسید و این در حالی است که متوسط قیمت بلیت تغییری نداشته و هر ایرانی 0.2 بار به سینما رفته است. در این سال فیلم سینمایی «شهر موش‌ها 2» با 9 میلیارد و 800 میلیون تومان پرفروش‌ترین فیلم سینمای ایران تا سال 1393 باشد. در این سال 155 فیلم در گروه‌های مختلف اکران شدند و برای اولین بار گروه هنر وتجربه نیز فعالیت خود را آغاز کرد و در این گروه 31 فیلم بر پرده سینماها نمایش داده شد.

در سال 1394 با افزایش سینماهای فعال مواجه بودیم و در 281 سالن در این سال فیلم اکران شد که تعداد تماشاگران سینما نیز به بیش از 13 میلیون نفر رسید. در سال 1394 با قیمت متوسط بلیت 54418 ریالی سینما 73 میلیارد تومان فروش داشت که رکوردی برای سینمای ایران محسوب می‌شد. فیلم سینمایی «محمد رسول‌الله» در این سال با 14 میلیارد و 600 میلیون تومان پرفروش‌ترین و پرمخاطب‌ترین فیلم سال شد. تعداد فیلم‌های اکران شده هنر و تجربه در این سال 62 فیلم بود که نسبت به سال گذشته از رشدی 100 درصدی خبر می‌دهد و 87 فیلم نیز با سرگروه اکران شدند.

روند بیشتر شدن سینماهای فعال در کشور در سال 1395 نیز ادامه داشت و در این سال 203 سینما با 329 سالن فعال بودند که نزدیک به 26 میلیون تماشاگر در این سال به سینما آمدند و فروش کل سینمای ایران رقمی بی‌نظیر بالغ بر 169 میلیارد تومان را با متوسط قیمت بلیت 65491 ریال تجربه کرد. فیلم سینمایی «فروشنده» با نزدیک به 16 میلیارد تومان فروش، پرفروش‌ترین فیلم سینمای ایران در سال 1395 بود که البته فیلم سینمایی «من سالوادور نیستم» با 2 میلیارد و 300 میلیون تماشاگر پربیننده‌ترین فیلم سینمای اران در سال 1395 شد. در این سال 75 فیلم با سرگروه‌های مختلف اکران شدند و 81 اثر نیز در گروه هنر و تجربه به نمایش در آمدند.

در سال 1396 تعداد سینماهای فعال باز هم افزایش پیدا کرد و همه فیلم‌های سینمای ایران نزدیک به 23 میلیون تماشاگر داشت و با پیشرفتی نسبی در این سال فروش سینمای ایران در گیشه به 180 میلیارد تومان با متوسط قیمت بلیت 78979 ریال رسید. فیلم سینمایی «نهنگ عنبر 2» 21 میلیارد تومان در این سال فروش داشت که پرفروش‌ترین و پرمخاطب‌ترین فیلم سال از بین 191 فیلم (91 فیلم در گروه هنر و تجربه) اکران شده، بود.

در سال 1397 با 257 سینما و 500 سالن فعال، سینما بیش از 28 میلیون تماشاگر داشت که با متوسط قیمت بلیت 87875 ریال فروش کل سینمای ایران با پیشرفتی چشم‌گیر به 250 میلیارد تومان رسید و فیلم سینمایی «هزارپا» با فروش 38 میلیارد تومانی‌اش توانست پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران باشد که بیش از 4 میلیون مخاطب را به سینما کشاند. در این سال 174 فیلم اکران شدند که از بین آن‌ها 86 اثر در گروه هنر و تجربه روی پرده سینما رفت.

در سال 1398 تعداد 277 سینما و 541 سالن فعال در کشور بیش از 26 میلیون تماشاگر را به سینماها کشاندند. با توجه به تعطیلی سینماها در ماه پایانی سال به دلیل شیوع ویروس کرونا، می‌توان کاهش مخاطب در آمار سالانه را امری طبیعی دانست اما فروش کل سینمای ایران در این سال با توجه به متوسط بلیت 113774 ریال به 299 میلیارد تومان رسید و فیلم سینمایی «مطرب» با 38 میلیارد تومان فروش، با فاصله‌ای اندکی نسبت به «هزارپا» به پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران تبدیل شد. در این سال 174 فیلم بر پرده سینما نمایش داده شد که از بین آن‌ها 75 اثر مربوط به گروه هنر و تجربه می‌شود.

با توجه به آمار ارائه شده در سال‌های گذشته می‌توان سیر صعودی سینماها و سالن‌های فعال در چند سال گذشته پی برد و در این بین تا حدی هر سال تعداد تماشاگران سینما نیز افزایش پیدا کرده و از طرفی شاهد اکران بیش از 150 فیلم در هر سال بودیم که تا حدودی مخاطبان جدی سینما می‌توانستند هر سه روز یک فیلم جدید بر پرده سینماها ببینند. قطعاً سینمای ایران تا دستیابی به وضعیتی ایده‌آل در اکران راه زیادی در پیش دارد و متأسفانه شیوع ویروس کرونا و تعطیلی طولانی مدت سینماها این راه را طولانی‌تر از پیش کرده اما به طور قطع با توجه به میزان فیلم‌هایی که اکران شده‌اند و بالا رفتن تعداد تماشاگران سینمای ایران در هر سال می‌توان امیدوار بود که فرهنگ سینما رفتن و در واقع فیلم را در سالن‌های سینما دیدن در کشور ما هر روز بیش از پیش می‌تواند در جامعه نهادینه شود. به طور کل در سال‌های فعالیت دولت‌های یازدهم و دوازدهم تا سال 1398 تعداد 1176 فیلم اکران شده که نزدیک به هزار و صد میلیارد تومان فروش داشته‌اند و این رقم در تعداد فیلم‌های اکران شده از تعداد فیلم‌های اکران شده در دهه 1380 نیز بیشتر است.