از پیچ و خم‌های مدیریت شهری تا رسیدن به آرزوی چهل ساله

به گزارش خبرگزاری برنا در اصفهان؛ این روزها بیشتر در جلسات کاری، بازدید از پروژه‌های شهری و جلسات شورای شهر حضور دارد  و با حضور در سلسله برنامه‌های «هر یکشنبه؛ یک افتتاح» به قول خودش «کاشته‌های دوسال و یازده ماه فعالیتش در شهرداری اصفهان را برداشت می‌کند». قدرت الله نوروزی حالا که نزدیک به سه سال است سکان‌دار شهرداری اصفهان بوده، از پروژه‌هایی سخن می‌گوید که در رکود اقتصادی این دوره از مدیریت شهری، نقطه‌ی طلایی عملکرد شهرداری به شمار می‌رود.

قدرت الله نوروزی، در دفتر کارش در طبقه دوم شهرداری مرکزی اصفهان که در میدان امام حسین(ع) واقع شده است، رو در روی خبرنگاران برنا نشست تا در گفت و گویی دوساعته، بی پرده به سوالات خبرنگاران برنا در ارتباط با بودجه شهرداری، درآمدهای پایدار شهرداری، سیاست گذاری های مدیریتی و پروژه‌های تمام و نیمه تمام شهری پاسخ دهد. «قسمت اول» این گفت و گو را در ادامه می‌خوانید.

آقای نوروزی! شما در شرایطی سکان مدیریت شهری را در دست گرفتید که گفته میشد صندوق درآمدی شهرداری تهی و خالی شده و شاید خیلی از پروژه‌هایی که افتتاح شده بود امکان بهره برداری نداشته وهمچنان برای اجرا نیاز به هزینه داشته است. آیا چنین شرایطی را تایید می‌کنید و در صورت تایید در این دو سال و چند ماه چقدر از بودجه شهر بابت پروژه‌هایی هزینه شده که به ظاهر، پروژه در دوره‌های قبل افتتاح شده بود؟

همه میدانند وقتی ما بر سرکار آمدیم با چالش‌های مالی زیادی مواجه بودیم ، سازمان عمران به تعطیلی کشیده شده بود، تعدادی از نیروها بیکار و بدهی پروژه‌های بزرگی مثل پل استقلال و اشکاوند و پردیس هنر را در دست داشتیم که هنوز هم نیاز به هزینه داشت که بخشی به لحاظ شرایط و روند تسویه با پیمانکاران عادی و بخشی نیز ناشی از برخی سوء مدیریت‌ها بود. برای مثال زمانی که در شهرداری حضور پیدا کردم، حدود ۳۰ میلیارد تومان برای پروژه پردیس هنر هزینه شد در صورتی که ظاهرا این پروژه پایان یافته بود و عملا نباید هزینه‌ای برای آن میشد، ولی این هزینه انجام شد تا این پروژه در کمترین زمان ممکن افتتاح شود. همچنین در پروژه اجلاس بدهی سنگینی داشتیم که تاکنون بخش عمده آن پرداخت شد وهمچنین در آن زمان حدود 500 میلیارد تومان اوراق مشارکت توسط شهرداری اصفهان تسویه گردید. از سویی دیگر علاوه بر ایجاد نظام شفاف سازی مالی، در زمینه ایجاد ارزش افزوده برای املاک در اختیار و حفظ املاک با ارزش اقدامات مناسبی به اجرا درآمد، به گونه ای که فروش اموال غیرمنقول به منفی 33 درصد رسید که از لحاظ اقتصادی ارزش اقتصادی بالایی در این مدت ایجاد شد که تامین کننده منافع شهر و شهروندان خواهد بود.

در حال حاضر وضعیت بدهی‌های شهرداری در چه شرایطی قرار دارد؟

شهرداری اصفهان امروز هم بدهی دارد‌؛ بخش عمده این بدهی اوراق مشارکت است. منتهی امروز علت و تاثیر بدهکاری‌ها را می دانیم، عمده بدهی‌های شهرداری به دلیل پروژه‌های عمرانی است. هر هفته درگیر این هستم که اوراق مشارکتی بگیرم و روند پروژه‌های عمرانی را سرعت بخشم. در شرایط کنونی اگر یک روز کار زودتر انجام شود هزینه کمتری خواهد داشت. خوشبختانه در حوزه مالی، بدهی بابت کارهای غیر ضروری نداشته‌ایم ویک انضباط مالی در شهرداری ایجاد شده است.

عددی در جلسات شورای شهر مطرح شده که نزدیک به هزار میلیارد تومان به تکمیل پروژه‌هایی که در دوره‌های پیش بوده و افتتاح شده است، اختصاص پیدا کرده. آیا این موضوع صحت دارد؟

این موضوع طبیعی است و نباید دنبال مقصر گشت. گاهی صورت وضعیت‌ها با تاخیر ارسال می‌شود و این موضوع عادی است. برای مثال در پروژه مترو امکان دارد که چنین اتفاقی رخ دهد؛ چون اکنون فعالیت در مترو ادامه دارد اما شاید سه ماه آینده صورت وضعیت صادر شود و آن زمان دوره مدیریت من تمام شده و به مدیریت شهری دوره بعد ارجاع داده شود.

در پردیس هنر و پروژه پل اشکاوند این اتفاق افتاد؟

خیر؛ در پردیس هنر چنین اتفاقی نیفتاد اما در پروژه پل اشکاوند، به دلیل اینکه آزادسازی صورت نگرفته بود و عدم پیش بینی چالشهای پیش رو به ویژه در زمینه آزاد سازی و ارتباط با معت رضین زمین‌ها مشکلاتی به وجود آمد. باید منصفانه صحبت کرد، در پروژه پل اشکاوند با افراد زیادی طرف بودیم که هرکدام قولنامه‌ای در دست داشتند. خیلی از ملاقات‌های مردمی در این زمینه داشتیم و توانستیم قسمتی از مشکلات را حل کنیم.

یکی از مواردی که زمان معارفه به آن اشاره کردید، کاهش شهرفروشی و حرکت به سمت منابع پایدار بود. در این سه سال، شهرداری اصفهان چه اقداماتی را در این زمینه انجام داده است؟

رسیدن به درآمدهای پایدار در طول یک یا دوسال ممکن نیست، برای تسریع در این امر نیاز به قانون گذاری و حمایت دولت هستیم که در بخش ارزش افزوده کمک بیشتری شود. شهرداری اصفهان در حال حاضر 600 میلیارد تومان از دولت اوراق طلبکار است. این که بگوییم شهر فروشی به معنای صدور پروانه یا تراکم است، سخن دقیقی نیست. شهرفروشی زیست پذیری شهر را بر هم می‌زند، آلودگی هوا را افزایش می‌دهد، تراکم شهر را افزایش می‌دهد و سود نامشروع ایجاد می‌کند. سعی کردیم شهرفروشی را تا حدودی مهار کنیم اما نمی‌توانیم ادعا کنیم که به صفر رسانده‌ایم ولی حرکت شهرداری اصفهان در این مسیر است و نیاز دارد که سازمان‌های مختلف و قوه‌های سه‌گانه، دست در دست هم داده تا این اتفاق در شهر اصفهان رخ دهد.

مدیریت واحد شهری به عنوان یک اصل اساسی برای توسعه متوازن شهری و مدیریت یکپارچه و مدیریت منابع  در سه سال اخیر چقدر محقق شد؟

مدیریت شهری به این معناست که تمامی ادارات و سازمانها و نهادها زیر نظر شهرداری باشد، در بسیاری از کشورهای دنیا مدیریت این مجموعه‌ها بر عهده شهرداری است و اگر چنین اتفاقی رخ دهد؛ موازی کاری انجام نمی‌شود، سسیستم‌های بروکراسی حذف شده و دردسرهای مردم کاسته می‌شود اما همه اینها نیازمند بودجه و ابزار تامین اعتبار لازم است. مدیریت واحد شهری نیازمند قانون‌گذاری است که تاکنون در مجلس شورای اسلامی به صورت یک قانون جامع به تصویب نرسیده است. از سوی دیگر بسیاری از سازمان‌ها نیز تمایلی به تمکین به این مدیریت جامع و واگذاری قدرت خود نیستند.

حدود دو سال پیش معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزارت کشور طی جلسه‌ای که در اصفهان داشت اعلام کرد«شهرداری‌ها زمانی میتوانند موفق باشند که به درآمد ناشی از ماده 100 خود تکیه نزنند» شما به عنوان شهردار اصفهان، برای متکی نبودن به این امر چه اقداماتی را انجام داده‌اید؟

درآمد شهرداری نه تنها در اصفهان بلکه در هیچ‌کجا، در آمد قابل توجهی حاصل از جرایم ماده 100 ندارد. کمیسیون ماده 100 اقتداری برای شهرداری است اما منبع درآمد شهرداری به شمار نمی‌رود. البته نقش شهرداری در تصمیمات و احکام پر رنگ نیست. در این دوره از شهرداری انتظام بخشی را افزایش داده‌ایم که با این اتفاق پرونده محکومین بالا رفت تا تخلفات کمتری صورت بگیرد. اینکه هنگام تخریب، درآمدی در کار نباشد طبیعی است و در آمد حاصل از جرایم ماده 100 در مقابل بودجه شش هزار میلیارد تومانی شهر اصفهان اصلا عدد قابل توجهی نیست که به خاطر آن شهر را به نابودی کشیده و اجازه داد که خلاف بسازند یا جریمه‌ای گرفته شود. این روش بی مبنایی است و نباید به آن اعتقادی داشت.

شهرداری اصفهان بارها اعلام کرده از سرمایه‌گذاران برای پروژه‌های شهری استقبال می‌کند، برای جذب سرمایه گذار و مشارکت، جذب سرمایه چه تاثیری بر روند توسعه متوازن شهری دارد و آیا معتقد به لزوم ایجاد شرایط بهتر در این زمینه هستید؟

استقبال ما از سرمایه گذاران برای جذب پول نیست بلکه برای توسعه شهر است. به بیانی زمانی که هتلی در شهر ساخته می‌شود، درآمد مستقیمی برای شهرداری ندارد اما پروسه ساخت هتل یک اشتغالزایی را به همراه دارد که بعد از ساخت باعث ایحاد شغل و درآمد می‌شود. این هتل سازی به صورت مستقیم درآمدی ندارد اما وقتی مالیات میدهد و ما از آن ارزش افزوده می‌گیریم، برای شهرداری پولساز می‌شود. ما اگر از سرمایه‌گذار برای ساخت پروژه‌های شهری کمک می‌گیریم برای این است که سرمایه‌گذار به جای شهرداری، شهر را بسازد و در سود شهر شریک شود. اگر میلیاردها تومان برای مترو هزینه می‌کنیم به دلیل آن است که سرمایه گذاران برای سرمایه‌گذاری توجیه اقتصادی داشته و نتیجه این کار می‌تواند برای شهر درآمد پایدار داشته باشد.

هتل سازی در اصفهان پیشینه خوبی دارد و هتل‌های موفقی در سطح شهر ساخته شده است، اما مدتی است ساخت هتلی در مجاورت چهارباغ عباسی با گمانه‌زنی و شبهاتی در خصوص کد ارتفاعی، سایه اندازی و مسیر تردد همراه است، پروژه هتل چهارباغ در کمیسیون ماده 5 در چه مرحله‌ای قرار دارد و در راستای حفظ میراث فرهنگی مرتبط با این پروژه چه اقداماتی انجام شده است؟

صدور پروانه هتل چهارباغ ابتدا با نظرات در کمیسیون ماده پنج تایید و سپس پروانه صادر شد. اما مسائلی مطرح شد که مجدد این پروژه مورد بررسی قرار گرفت و در حال حاضر، قرار بر این است تا پروژه ساخت این هتل، مجدد در کمیسیون ماده 5 بررسی و سپس به شورای عالی شهرسازی ارجاع داده شود. هر تصمیمی توسط شورای عالی شهرسازی در خصوص این هتل گرفته شد، اعمال می‌شود.

آیا مصوبه‌ رسمی از ماده 5 وجود داشته که شهرداری پروانه صادر کرده‌است؟

بله مصوبه داشته است.

در رسانه‌ها اخباری منتشر شد که مصوبه رسمی در کمیسیون ماده5 وجود نداشته، بلکه صورت جلسه‌ای با امضای ناقص وجود داشته است. این موضوع صحت دارد؟

کمسیون ماده 5 صورت جلسه ندارد و مصوبه دارد. احتمالا منظور از این مطلب این بوده که باید این مصوبه در شورای عالی شهرسازی مطرح شود. باید بگویم که مصوبه در شورای عالی شهرسازی بررسی شده است اما اگر تصمیمی در این باره گرفته نشود، شهرداری طبق قانون، کار خود را انجام خواهد داد.

حفظ میراث فرهنگی در شهر اصفهان به عنوان یک شهر تاریخی، بسیار اهمیت دارد و بخش عمده انتقادی که به شهرداری اصفهان وارد می‌شود در ارتباط با همین موضوع است؛ آیا شهرداری اصفهان در پروژه پیاده راه‌سازی چهارباغ به زیرساخت‌های شهری و اجتماعی هم توجه داشت؟

در اکثر کشورهای دنیا، نقاط مرکزی پیاده‌راه است و من پیاده‌راه شدن چهارباغ را به قول آقای محمد بهشتی، معاون چندین ساله‌ میراث فرهنگی «آرزوی چهل ساله مدیران با تجربه میدانم». هر آدم با تجربه و دنیا دیده‌ای که با من روبه رو می‌شود از پیاده راه‌سازی چهارباغ احساس رضایت دارد. پیاده‌راه سازی چهارباغ جزو افتخارات ماست و سعی شده با همه موانع به زیر ساخت‌ها نیز توجه شود.

هنگام پروژه پیاده‌راه سازی چهارباغ میزان رضایت اجتماعی و مخصوصا میزان رضایت کسبه مورد بررسی قرار گرفت؟

چهارباغ خیابان معمولی و یا متعلق به اصفهان و یا حتی متعلق به ایران نیست بلکه چهارباغ یک گذر فرهنگی جهانی است که به دنبال آن هستیم که هرکسی از هر نقطه جهان به اصفهان سفر می‌کند در چهارباغ قدم بزند. کسبه چهارباغ کسانی هستند که در یک عرصه جهانی متعلق به همه جهانیان خدمت‌رسانی خواهند کرد و اگر این اتفاق بیوفتد باعث رضایت کسبه خواهد شد. نارضایتی کسبه در ابتدای ایجاد گذرفرهنگی چهارباغ با درصد بالایی همراه بود اما به مرور نارضایتی‌ها کاهش پیدا کرد و امروز در حال تبدیل به رضایت‌مندی است.

هم اکنون شاهد پیاده‌راه سازی خیابان سپه هستیم، آیا از تجربیاتی که در پیاده‌راه سازی چهارباغ به دست آمد و از انتقادهایی که صورت گرفت در پیاده‌راه سازی خیابان سپه استفاده شده است؟

بله؛ خیابان سپه نیازمند بررسی های بیشتری است و از آنجایی که به بازار و میدان نقش جهان متصل می‌شود، در خصوص تبدیل خیابان سپه به پیاده‌راه با برنامه‌ریزی‌های زیرساختی ورود پیدا خواهیم کرد. شاید در ابتدای پیاده‌راه سازی خیابان سپه با نارضایتی مردم و کسبه مواجه شویم اما سیاست ما در شهرداری این است که نارضایتی‌ها را با ایجاد فرصتهای ویژه به رضایتمندی مردم و کسبه تبدیل کنیم.

استفاده از تجربیات و همچنین در نظر گرفتن زیرساخت‌های شهری در پروژه‌ها به ویژه در بخش حمل و نقل، از جمله گسترش خطوط ‌BRT تا چه میزان مد نظر مدیریت شهری بوده است؟

گسترش خطوط BRT در شهر، سیاست معاون پیشین حمل و نقل ترافیک شهرداری بود و ما نخواستیم پروژه را نیمه کاره رها کنیم. مهم ترین زیرساخت در کشور راه و راه سازی است و من حتی زمانی که فرماندار بودم، مقوله راه‌سازی را دنبال می‌کردم و در شهرداری هم این سیاست را دنبال کردم. مترو ساختن یعنی زیرساخت، یعنی شهرهوشمند، یعنی کاهش آلودگی، حل مسئله ترافیک و ایجاد آرامش و آسایش. خطوط BRT هم تا حدودی همین اهداف را دنبال می‌کند اما نباید دل آزار شود بلکه باید دلپذیر باشد. بنده شخصاً اعتقادی به دیواره‌های آهنی BRT ندارم اما اکثریت افراد در شهرداری موافق این دیواره‌ها هستند و این اعتقادات را باید اصلاح کرد. خطوط BRT جاده را اشغال کرده است و من معتقدم شهر باید هوشمند شود و به جای دیوارها، دوربین‌ها فعال شوند تا مقررات ایجاد شود. بخشی از زیرساخت‌ها شامل مترو، تراموا و خطوط BRT شده و بخشی از توسعه همه‌جانبه شهری نیز شامل همین زیرساخت‌ها می‌شود.