لاریجانی از بهارستان تا پاستور؟

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا؛ گمانه‌زنی‌ها برای حضور علی لاریجانی، چهره راست دیروز و اعتدالی امروز در رقابت‌های انتخاباتی 1400 برای ورود به پاستور، به ویژه پس از پایان ریاست 12 ساله‌اش بر مجلس، همچنان جدی است.

او که متولد خردادماه سال ۱۳۳۶ در نجف اشرف است. همسر فریده مطهری٬ دختر شهید مطهری و داماد خانواده علی مطهری، نماینده پیشین مردم تهران در مجلس دهم است و در عین حال با چهره سرشناس اصولگرایی، یعنی احمد توکلی قوم و خویش است.

رئیس پیشین بهارستان، دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی شریف در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشته کاربرد کامپیوتر در ریاضی و دانش‌آموخته در مقطع دکتری در رشته فلسفه غرب است.

لاریجانی، چهار برادر به نام صادق٬ محمد جواد، محمد باقر و فاضل داشته و ۲ دختر (سارا و فاطمه) و ۲ پسر (مرتضی و محمد رضا) دارد. او دو دوره ریاست صدا و سیما و سه دوره پیاپی٬ ریاست بهارستان را بر عهده داشته و به اعتقاد بسیاری، احتمالا یکی از نامزدهای شاخص اصولگرایان برای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ باشد هر چند به اعتقاد برخی دیگر از چهره‌های سیاسی اصولگرا، لاریجانی از سوی اصولگرایان به میدان نخواهد آمد بلکه از سوی جریان رقیب اصولگرایان، یعنی اصلاح‌طلبان قدم به عرصه رقابت 1400 خواهد گذاشت؛ هر چند برخی اصلاح‌طلبان این گمانه زنی را رد کرده‌اند.  

این گمانه‌زنی‌ها شاید به این دلیل مطرح است که لاریجانی در انتخابات ۸۴ ریاست جمهوری و ۸۶ مجلس با حمایت اصولگرایان و در سال ۹۴ با حمایت اصلاح‌طلبان در این انتخابات‌ها شرکت کرد اما حالا مشخص نیست اگر تصمیم حضور در انتخابات ریاست جمهوری داشته باشد، توسط کدام حزب و جناح مورد حمایت قرار می‌گیرد. برخی بر حضور مستقل لاریجانی برای ورود به پاستور تاکید می‌کنند با این ادله که او طی سال‌های اخیر از اصولگرایان رویگردان شده و دلخور است و  در عین حال بیشتر به سمت مستقلین گرایش پیدا کرده به گونه‌ای که این رویه را حتی می‌توان در مواضع لاریجانی در موضوعات مختلف، مشاهده کرد.

به هر روی با جدی شدن گمانه‌زنی‌ها از حضور کاندیداهای شاخص جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب برای انتخابات ریاست جمهوری 1400، به نظر می‌رسد نقش رئیس سابق مجلس نیز همچنان در سپهر سیاسی کشور پررنگ باشد. علی لاریجانی قبل از انتخابات مجلس 98، اعلام کرد که در مجلس یازدهم حضور نخواهد داشت همین اتفاق هم رخ داد و او که فراز و نشیب‌های زیادی را در سه دوره مجلس پشت سر گذاشته بود، صندلی ریاست مجلس را به دیگری سپرد. صندلی پرطرفداری که پس از او به محمدباقر قالیباف رسید.

اما این سوال که لاریجانی 64 ساله پس از ترک مجلس چه خواهد کرد؟ سوالی بود که خود او نیز به آن پاسخ داده، او در گفت و گویی با اشاره به اینکه به دانشگاه باز می‌گردم، با لحنی آمیخته از طنز و جدیت و لبخندی معنادار عنوان کرد: «کجا برویم خوب است؟ و طی این چهل سال هر اقدامی، توانستم انجام دادم.»

لاریجانی در عین حال گفته است: «در خدمت انقلاب و مردم خواهم بود.» گمانه‌زنی‌هایی همچون خیز لاریجانی برای انتخابات ریاست جمهوری 1400، به ویژه اینکه این بار برای مجلس یازدهم نیز ثبت نام نکرد، قوی‌تر شد.

در حالی که بسیاری منتظر اظهارنظرهای انتخاباتی یا جلسات انتخاباتی او بودند اما او پس از ترک مجلس در جایگاه مشاور رهبری و به عنوان یکی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، قرار گرفت هر چند اطرافیان و محافل نزدیک به لاریجانی بر این موضوع تاکید داشتند که او از تصدی دوازده ساله کرسی ریاست مجلس بسیار خسته است، به اندازه‌ای که بعد از تحویل دادن، کلید پارلمان دهم به مجلسی‌های دوره یازدهم، به مسافرت رفته و هنوز هم به تهران بازنگشته است و بعید است که غیر از عضویت در مجمع، مشاورت رهبری و دانشگاه حداقل در چند سال آینده علی لاریجانی برنامه جدیدی داشته باشد اما این اظهار نظرات، نیز پاسخ قانع کننده‌ای برای نیامدن لاریجانی به گردونه رقابت‌های 1400 ریاست جمهوری نبوده است.

 بسیاری از جمله عباس سلیمی نمین، فعال سیاسی اصولگرا، بر این باورند که علی لاریجانی، همچنان چهره‌ای اصولگراست هر چند پایداری‌ها او را مورد هجمه قرار داده‌اند اما از سوی دیگر، این نکته را باید در نظر داشت که لاریجانی طی سالهای گذشته، بیشتر به سمت مستقلین و اعتدالیون گرایش پیدا کرده است، به گونه‌ای که حتی برخی او را از گزینه‌های جدی اصلاح طلبان به ویژه حزب کارگزاران برای انتخابات 1400 می‌دانند؛ گزینه‌ای که بسیاری از اصلاح‌طلبان با آن مخالفند به ویژه به گفته برخی اعضای حزب اتحاد ملت همچون سعید شریعتی، لاریجانی نمی‌تواند گزینه اصلاح‌طلبان برای 1400 باشد.

در واقع به همان اندازه که عباس سلیمی نمین بر اصولگرا بودن علی لاریجانی تاکید می‌کند، سعید شریعتی نیز او را به رغم اتخاذ مواضع اعتدالی و سمت و سوی اصلاح‌طلبی بودنش، اصلاح‌طلب نمی‌داند به ویژه اینکه به باور بسیاری از چهره‌های سیاسی، احتمالا اصلاح‌طلبان، دیگر در این دوره، زیر بار تشکیل دولت ائتلافی نخواهند رفت.

گذشته از اینها، لاریجانی که پیش از این نیز سابقه حضور در رقابت‌های انتخاباتی یعنی در سال 1384 را در کارنامه خود دارد، از این رو بعید نیست که بخواهد این بار شانسش را مجددا بیازماید.

به بیانی، او که پیش از حضور در مجلس و مقام ریاست پارلمان، ریاست 10 ساله و سه ماهه بر صداوسیما داشت و با پایان یافتن ماموریتش در صداوسیما، تنها در انتخابات ریاست جمهوری سال 84، به عنوان گزینه شورای ائتلاف اصولگرایان و یا جناح راستی‌ها شرکت کرد اما در نتیجه در بین کاندیداها، نفر ششم شد و محمود احمدی‌نژاد به عنوان رئیس جمهور در آن سال، انتخاب شد. پس از آن دوره هم، هر چند گمانه زنی‌های سیاسی و رسانه‌ای حاکی از حضور او در انتخابات‌های ریاست جمهوری بود اما او همچنان در مجلس ماند و در هیچ دوره‌ای از انتخابات ریاست جمهوری 88، 92 و 96 شرکت نکرد.

علی لاریجانی که به مدت پنج سال یکی از دو نماینده رهبر معظم انقلاب در شورای عالی امنیت بود در شهریور 1384 با حکم احمدی‌نژاد، رقیب انتخاباتی‌اش، به عنوان دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی جایگزین حسن روحانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی شد؛ اتفاقی که به باور برخی ممکن است دوباره تکرار شود و او را این بار در جایگاه ریاست جمهوری ببینیم.

رئیس پیشین بهارستان، از سال‌ها پیش نسبت به برخی سیاست‌های هسته‌ای انتقاد داشت و جمله مشهور او پس از معاهده پاریس (هیچ آدم عاقلی در غلطان را با آب نبات عوض نمی‌کند) در خاطره‌ها مانده است. با مسئولیت دبیری شورای عالی امنیت ملی، هدایت پرونده اتمی ایران به عهده او قرار گرفت. لاریجانی معتقد بود: «مسئله هسته‌ای ایران را باید از نظر اهمیت استراتژیک با ملی شدن صنعت نفت مقایسه کرد.» البته این سمت نیز برایش 26 ماه بیشتر دوام نداشت و سپس لاریجانی، در سال 86 سمت خود را به سعید جلیلی سپرد.

اما ماجراهای او پس از ورود به مجلس با رئیس جمهور وقت، بعدها یکشنبه سیاه مجلس را رقم زد و آغازی بر اتهام زنی‌های ادامه‌دار، احمدی‌نژاد به برادران لاریجانی شد به گونه‌ای که هر دو دل خوشی از یکدیگر ندارند.

در مجموع نگاهی مختصر به سوابق کاری علی لاریجانی نشان می‌دهد به باور بسیاری، او در حوزه‌های کاری خود، عملکرد رضایت‌بخشی تاکنون بر جای گذاشته است. لاریجانی در دوران 10 ساله مسئولیتش در دوران صداوسیما، همواره مورد انتقادهای جدی اصلاح‌طلبان بود به این دلیل که بسیاری بر این باور بودند که صداوسیما در زمان او، سخنگوی جناح راست بود. هرچند او پس از ورود به مجلس، همواره مورد انتقادات جدی و هجمه‌های اصولگرایان تندرو قرار گرفت که موجبات رنجش او را از اصولگرایان، فراهم کرد.

همچنین علی لاریجانی در زمان مذاکرات توافق هسته‌ای ایران با 1+5، به دلیل حمایت از برجام مورد انتقاد شدید اصولگرایان قرار گرفت. انتقاداتی که هنوز ادامه دارد و حتی بسیاری اصولگرایان، علی لاریجانی را اصلاح‌طلب می‌دانند، هر چند او همچنان خود را یک اصولگرا می‌داند. اما به نظر می‌رسد لاریجانی نیز از اصولگرایی مدنظر برخی فاصله گرفته و به سمت اعتدالگرایی و مستقلین حرکت کرده و یا در دسته آنها قرار دارد. از این رو باید دید تا ماه‌های نزدیک به انتخابات ریاست جمهوری 1400، چه کسانی برای ورود به پاستور اعلام آمادگی می‌کنند و آیا در بین آنها نام رئیس پیشین بهارستان، دیده می‌شود یا خیر؟