"روز جهانی بدون خودرو" و کالبد شهری انسان‌محور

خبرگزاری برنالرستان - گروه اجتماعی : روز 22 سپتامبر هر سال (اول مهرماه) به عنوان «روز جهانی بدون خودرو» نامگذاری شده است و هر سال در شهرهای مختلف جهان، برنامه‌هایی به همین منظور برگزار می‌شود.

هدف از نامگذاری این روز، تشویق انسان مدرن امروزی و خودرومدار به فعالیت دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی است.

فارغ از جنبه‌های نمادین و سمبلیک برنامه‌هایی که هر ساله در همه جای جهان برگزار می‌شوند چه باید کرد تا دو فعالیت دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی، نه فقط مختص به یک روز نمادین بلکه در همه فصول و ایام سال، یک اصل و یک رفتار اجتماعی نهادمند و فراگیر عمومی شود؟

موضوع این است که مبلمان و کالبد شهرها از جمله شهر خودمان (خرم‌آباد) بایستی از منظر جامعه‌شناسی از نوع انسان‌گرا و انسان‌محور به جای خودرومحور، شوند.

یعنی وقتی به شهروندان می‌گوییم از دوچرخه استفاده کنید یا تلاش کنید مسیرهای درون شهری را به صورت پای پیاده (پیاده‌روی) طی کنید ابتدا بایستی بازآفرینی و عمران شهری به گونه‌ای صورت گیرد که مسیرهای ویژه و ایمن دوچرخه‌سواری در خیابان‌ها ایجاد شود و همچنین بخش «پیاده‌راه‌ها» به گونه‌ای باشند که بشود در آنها «پیاده‌روی» کرد.

به این موضوع، بازآفرینی و عمران شهری انسان‌محور، به جای خودرو محور، گفته می‌شود.

وقتی شما «پیاده‌راه» در اختیار ندارید (به علت سد معبر برخی دستفروشان، برخی مغازه‌داران یا تخریب کف پیاده‌راه و عدم نوسازی آن) اصولاً نمی‌توان پیاده‌روی را از سطح نمادین به سطح یک رفتار اجتماعی همه ایام سال که ورزش هم است تعمیم داد.  

همچنین اگر مسیر ویژه و ایمن تردد دوچرخه در خیابان‌های شهرها ایجاد نشود نمی‌توان از شهروندان خواست با دوچرخه در تداخل با مسیر خودروها تردد کنند (به علت احتمال وقوع تصادفات احتمالی).

پس، علاوه بر اجرای برنامه‌های نمادین و سمبلیک روز جهانی بدون خودرو که در همه جهان اجرا می‌شوند بایستی مدیریت شهرها (با تأکید بر نهاد شورای اسلامی شهرها)، تلاش کنند زیرساخت‌های عینی و کالبدی لازم را فراهم کرده تا دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی به یک رفتار اجتماعی تبدیل شود.

یاداشت:  شهرام شرفی