جمالزاده پدر داستان کوتاه ایران بود

به گزارش گروه فرهنگ وهنر خبرگزاری برنا، همزمان با سالروز درگذشت محمدعلی جمالزاده، اعضای دفتر معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی در خانه‌ جمال میرصادقی حاضر شدند و ضمن تجلیل از این نویسنده، مدرس داستان‌نویسی و پژوهشگر داستان، دمی به یاد محمدعلی جمال‌زاده، مخاطب صحبت‌های میرصادقی درباره این نویسنده و سبک او شدند.

میرصادقی درباره تاریخ داستان‌نویسیِ ایران گفت: داستان کوتاه در ایران، حدود صد سال پیش (۱۳۰۰) با کتاب «یکی بود یکی نبود» جمالزاده شکل گرفت. پیش از این کتاب، مجموعه‌ای از داستان کوتاه به شکل امروزی وجود نداشت. جمالزاده به سبب حضور در اروپا، تسلط بر زبان و ادبیات فارسی، همچنین آشنایی و شناخت ادبیات غرب پایه‌گذار داستان کوتاه فارسی شد.

این نویسنده درباره سبک نوشتاریِ جمالزاده بیان کرد: زبان نوشتاریِ جمالزاده طنزآمیز، آمیخته به زبان عوام، و پر از مَثَل و واژگان و تعبیرهای عامیانه است. علی دشتی و محمد حجازی‌ پس از وی از جمله کسانی بودند که از این سبک تقلید کردند.

وی درباره نقش جمالزاده در شکل‌گیری داستان کوتاه بیان کرد: جمالزاده نخستین کسی است که داستان کوتاه را به سبک و سیاق مدرن به ایران وارد کرد اما سبک او پیرو چندانی نداشت و زود به افول رسید و صادق هدایت با شیوه‌ای بسیار مدرن‌تر، سبکی نو در داستان‌نویسی باب کرد.

میرصادقی با اشاره به توانمندیِ خلاقانه‌نویسیِ جمال‌زاده اظهار کرد: از ۲ قوه‌ خلاقیت و آگاهیِ فرهنگی، برای نگارش داستان، جمالزاده تنها اولی را داشت؛ زیرا در ایران زندگی نمی‌کرد و از فرهنگ ایران دور بود.

این پژوهشگر به تاثیر گی ‌دوموپاسان نویسنده فرانسوی بر جمال‌زاده اشاره و اظهار کرد: داستان‌های جمال‌زاده درست مانند داستان‌های گی‌ دوموپاسان بر پایه‌ حادثه و نه روان‌شناسیِ شخصیت‌های داستانی شکل می‌گیرد.

وی در پایان عنوان کرد: بهترین و ماندگارترین اثر جمالزاده، همان اثر نخستینش یعنی مجموعه داستان «یکی بود یکی نبود» است و باقیِ آثارش به مرور که فاصله‌اش از ایران و ایرانی بیش‌تر شد، و شناختش از زبان مردم کوچه و بازار به‌روز نشد، در میان مردم از اقبال کم‌تری برخوردار است.