فاصله مجریان تلویزیون تا استانداردهای رسانه

به گزارش برنا، برگ برنده بسیاری از برنامه های تلویزیونی در سال های اخیر مجریان بودند و بسیاری از برنامه های رسانه ملی نیز از اجرای نامطلوب مجریان صدمه دیده اند، با افزایش تعداد مجریان رادیو و تلویزیون و به موازات آن کاهش تولیدات عملا بسیاری از علاقمندان اجرا در این حوزه با بیکاری دست و پنج نرم می کنند و موقعیتی برای  عرض اندام ندارند به هرحال ویترین حرفه اجرا جزء وسوسه انگیزترین مشاغل تلویزیونی محسوب می شود و بسیاری از طرفداران دیده شدن بدون در نظر گرفتن ابعاد این حرفه تخصصی به انحای مختلف و  بدون کسب آموزش و زیرساخت های لازم به اشتباه به این دنیا وارد می شوند و از فاکتورهایی دیگری به نفع دیده شدن سود می برند بی آنکه بدانند این آسیب متوجه خودشان است. 

این روزها فضای مجازی و شبکه های اجتماعی اهرم موثری در دیده شدن و بازخورد گیری از میزان محبوبیت و معروفیت مجریان تلویزیون محسوب می شود، در حالی که واقعیت این است که توانمندی افراد در حرفه های مختلف است که می تواند آنها را در شبکه های مجازی وایرال کند نه میزان توانایی و توانمندی و خلاقیت شان، چرا که مشخصا صفحات تبلیغاتی در شبکه های اجتماعی با دریافت مبالغی این  اتفاق مرسوم تبلیغاتی را رقم می زنند و نمیتوان وایرال و بازخورد مفصل را فاکتور لازم و کافی در ارزش کار هنری حداقل در این روزها قلمداد کرد. 

در سال های اخیر شاهد این بودیم که برخی از مجریان سیما با سطح پایینی از تعهد، سواد و شناخت کار رسانه ای در راس هرم یک برنامه تخصصی تلویزیونی قرار گرفته اند و این باعث شکست برنامه ها بوده است و البته به موازات آن مجریان جوانی که با شیب منطقی و اطلاعات تخصصی مورد نیاز تم برنامه های مختلف وارد بازی شدند مسیری منطقی تر را طی کرده اند و نه تنها به اوج برنامه که به دیده شدن خودشان نیز کمک شایان کردند و این نه به کمک فضای مجازی و وایرال های کاذب و فالور های درست و غلط که با سطح سواد و جنس و ساختار متفاوت اجرا و انتخاب لحن مناسب براساس گونه برنامه و نوع مخاطب اتفاق افتاده است.

در این باره با دو مجری پیشکسوت تلویزیونی از دو نسل متفاوت  گفت و گو کردیم که در ادامه می خوانید:

صداقت دلیل محبوبیت و ماندگاری مجری است

هرمز شجاعی مهر مجری را با سیمای خانواده شبکه یک می شناسیم برنامه های که سال هاست هر روز از این شبکه پخش می شود و این مجری در گفت و گو با کارشناسان، متخصصان و ... آیتم های متعدد را مدیریت می کند.

به اعتقاد هرمز شجاعی مهر صداقت با خود و دیگران شاه کلید ماجرا است او گفت: به خاطر دارم سروش کلاسی هایی برای آموزش اجرا برگزار می کردو من در این کلاس ها تاکید داشتم که یک مجری و گوینده خوب قبل از اینکه سواد خوبی داشته باشد و یا صدای مناسبی داشته باشد و یا مشخصات دیگری که برای مجری- گوینده لازم است باید شخصیت مناسبی داشته باشد و بداند برای چه قدم در این مسیر گذاشته است. به عبارت دیگر باید با خودش صادق باشد و بداند برای چه به این حرفه روی آورده است.

این مجری با سابقه تلویزیون در پاسخ به این سوال که چرا بسیاری از مجریان جوان بیشتر به دیده شدن در فضای مجازی علاقمند هستند و بعضا روی آنتن حرف هایی می زنند که بی ارتباط به برنامه شان بوده و فقط می خواهند با گفتن این سخنان دیده شوند، گفت:متاسفانه شاید این تعبیر چندان مناسب نباشد ولی کلمه ای را جایگزین ندارم. در فضای بی درو پیکر امروز بسیاری از گوینده های جوان وارد رادیو و تلویزیون شدند و خواستند یک شبه ره صدساله را طی کنند. و در این اوضاع بلبشو ماهی خودشان را از آب گل آلود بگیرند.

سیدمحمدرضا حسینیان نیز از نسل دیگر مجریان تلویزیونی بود که در عرصه مطبوعات نیز دستی برآتش داشته و سردبیری تعدادی از نشریات خانوادگی را در طول زمان برعهده داشته است. او نیز در مورد دلایل محبوبیت یا عدم محبوبیت و تفاوت های مجریان چهره و واینرها مطالبی شنیدنی داشت.

تلویزیون فرد را در قاب خاطره یک ملت ماندگار می کند

سید محمدرضاحسینیان در ابتدا با اشاره  به امپراطوری مطلق تلویزیون در دهه های 60 و 70 گفت: این امپراطوری تنها مسیر برای شهرت و دیده شدن به شمار می رفت. به عبارت دیگر تلویزیون تنها مدیایی بود که می توانست فرد را به انبوهی از جمعیت نشان بدهد. البته سینما  و تئاتر هم جایگاه خودش را داشت که از بحث ما خارج است.

وی ادامه داد: افرادی که با اجراهای دهه 60 و 70 به تلویزیون آمدند، به مرور شاهد حضور رقیبانی برای تلویزیون بودند ، رقیبانی همچون ویدئو، ماهواره و امروز فضای مجازی به میدان آمده و با ادبیات خاص خود ستاره پروری می کند. به عبارت دیگر امروز می توان به غیر از رادیو و تلویزیون از مجرای دیگری مثل فضای مجازی و با وایرال شدن به شهرت رسید.

این مجری با سابقه تلویزیون وایرالیسم را دارای مختصات خاص دانست و افزود: باید توجه کرد، افرادی که در فضای مجازی اصطلاحا وایرال می شوند و به شهرت می رسند در یک بسته بندی خاصی قرار می گیرند به عبارت دیگر این افراد تنها میان طرفدارنشان شناخته شده و محبوبیت دارند و انبوه دیگری از مردم ممکن است آن موضوع، حرکت و یا فعل را نپسندند. حتی امکان دارد این حرکت را تقبیح کنند. پس وایرال شدن در فضای مجازی محدود به فالورهای یک فرد است.

وی  وایرال شدن افراد  در فضای مجازی را منوط به رفتارهایی خاص دانسته و اضافه کرد: همکاران عزیزما که با ادبیات تلویزیون بزرگ شده اند و در یک رسانه بزرگ مانند تلویزیون پرورش پیدا کرده اند ازراه های مختلف عبور کرده اند تا گزینش شوند و  مقابل دوربین قرار بگیرند این افراد هرگز و هرگز و هرگز نمی توانند و نباید برای ستاره شدن راهی را دنبال کنند که بقیه ستاره ها و یا شاخ های فضای مجازی آن را طی می کنند.

حسینیان روش های مشهور شدن در فضای مجازی را آکنده از  بی قیدی،  بی تعهدی دانست و اضافه کرد: در این فضا افراد از هیچ  ضابطه  و نظارتی برخوردار نیستند و تلاش می کنند با هر ادبیات و به هر طریق ممکن شروع به جمع آوری طرفدارا می کنند. البته قصد توهین به کسی را ندارم و فقط شرایط دیده شدن در فضای مجازی را می گویم.

وی ادامه داد: پس اساسا ستاره شدن در فضای مجازی خط قرمز ندارد. هرکس از هر طریق و منظری چیزی را ارائه می کند و از این طریق فالور جمع می کند. این مساله کاملا با ستاره شدن دوستان ما در رسانه تفاوت دارد.

حسینیان با اشاره به تضادهای حاکم برنوع ستاره شدن در تلویزیون و فضای مجازی ادامه داد: اگر کسی به امید وایرال شدن در فضای مجازی به تلویزیون بیاید اساسا مسیر را اشتباه انتخاب کرده است. چون کار در تلویزیون چارچوب و تربیت خاصی نیاز دارد که در فضای مجازی اصولا به کار نمی آید.

پیش از گفت و گو با حسینیان از هرمز شجاعی مهر نیز یاد شد و همین یادآوری باعث ش که این مجری با اشاره به خاطراتی از اجرای شجاعی مهر در برنامه سیمای خانواده اضافه کرد: از آنجا که حرف آقای شجاعی مهر به میان آمد می گویم، بیش از 30 سال است که حضور آقای شجاعی مهر را در تلویزیون می بینم که حضوری مطمئن و اثربخش است. و این شعر را به ذهن متبادر می کند که؛ « رهرو آن نیست که گه تند و گهی خسته رود/ رهرو آنست که آهسته و پیوسته رود» یعنی فضای مجازی ممکن است شما را به اوج برساند اما این اوج هرگز برای فرد ماندگار نیست. یعنی امروزه ستارگان فضای مجازی با افول جدی روبه رو هستند. چون طرف در لحظه ای که ستاره است با فرد دیگر روبه رو می شود که با شکستن هنجارهای دیگر خودش را ستاره تر می کند. خودش را متفاوت تر جلوه می دهد و این دنیای رقابت باعث می شود که هیچ ستاره ای در این فضا به معنای واقعی کلمه ماندگار نباشد.

مجری برنامه های تلویزیونی کسب تجربه را یکی از ویژگی های کار اجرا دانست و افزود: تلویزیون فضای آهسته و پیوسته را به آدم نشان میدهد و در آن آدم ها به مرور تجربه کسب می کنند. اینکه چرا مجریان جوان شاخص نمی شوند چون واقعا امروز شاخص شدن در تلویزیون کار سختی است و به دلیل رقبای جدی تلویزیون است. اما در واقع میان فردی که برای دیده شدن به تلویزیون می آید با شخصی که برای انجام وظیفه کار می کند یک دنیا فاصله است.

وی تاکید کرد:اگربرای دیده شدن پا به این عرصه بگذارید خطای بزرگی را مرتکب شده اید ولی اگر برای انجام کار درست به تلویزیون بیائید شهرت و ستاره شدن خود به خود بوجود می آید. فکر می کنم بسیاری از دوستان اساسا برای دیده شدن می آیند. یعنی کار را برای کار انجام نمی دهند. کار را برای دیده شدن انجام می دهند. وقتی کار را برای دیده شدن انجام می دهید معیارها، نگاه حرفه ای ، سطح مطالعه، دقت روی موضوعات و... همه کم می شود.

حسینیان می گوید زمانی که برای اجرا آماده می شوم حتی درخواب رویای برنامه ای را می بینم که فردا  می خواهم ان را اجرا کنم. یعنی خیلی اوقات در مسیر رفت و برگشت نحوه سلام کردن به مخاطب  به ذهنم متبادر می شود و به سرعت یادداشت می کنم. .

وی در خاتمه  تلویزیون را مدیایی گسترده و پرمخاطبی دانست و گفت: طرفداران تلویزیونی افراد وفاداری هستند وتا زمانی که پیر شو ی با تو در ارتباط هستند. حسن تلویزیون این است که شما را در قاب خاطره یک ملت ماندگار می کند در حالیکه بعید می دانم فضای مجازی شما را درقاب یک ملت ماندگار کند.

گاهی برنامه ها با مجری به  زمین می خورند!

تجربه نشان داده است که برخی از مجریان نه تنها  در راستای برنامه حرکت نمی کنند که در حقیقت ساز ناکوک برنامه هستند در این شرایط برنامه از حضور مجری هیچ سودی نمی برد و حتی متضرر می شود .

کنترل مجری توسط کارگردان برنامه و به خصوص سناریوی از پیش تعین شده و حتی تمرین شده کمک می کند تا برنامه الف تا ی مشخصی را در در زمان تعیین شده طی کند.

مجریان مهمان محور

برخی از مجریان تنها به واسطه حضور یک مهمان جذاب می توانند برنامه ایی جذاب را روی آنتن ببرند در این شرایط بدیهی است اگر برنامه خالی از یک مهمان جذاب باشد عملا برنامه ایی بی رمق را خواهیم دید که مشخصا مجری نتوانسته ازپس موضوع مشخص به تنهایی برآید.

مجری کارشناس مطلع

در این میان مجریانی هم داریم که به تنهایی می توانند یک سوژه مشخص را در ابعاد مختلف بررسی و تحلیل کنند و البته با نگاهی کارشناسانه سوژه را تمام و کمال به هدف برسانند به شرط اینکه مجری مد نظر کشش های رسانه ایی را هم در  کنار سواد رسانه ایی اش داشته باشد.

مجری جذاب نباشد نه دیده و نه شنیده می شود!

بی تعارف باید گفت از ویژگی های یک مجری خوب رسانه ایی فاکتور های  مرتبط با زیبایی شناسی است اجرای خاص، لحن متفاوت، حرکات درست نگاه و بادی لنگوییج موثر براساس تم ، مخاطب و زمان پخش برنامه (مناسبت ها و...) در این مساله موثر است. چه بسیار برنامه ها که به واسطه ی انتخاب مجری اشتباه به زمین خورده اند و چه بسیار برنامه های کم هزینه ایی روی آنتن رسانه ملی رفته است که مجری به تنهایی تمام آنچه برنامه نیاز دارد را روی آنت داشته است از اشراف کامل روی موضوع گرفته تا نحوه انتقال و فاصله داشتن از یک اجرای مونوتون و خسته کننده که در چند سال اخیر شاهد مدل های متفاوتش در شبکه های مختلف سیما بوده ایم.

برنامه متکی به مجری نباشد!

بررسی ها نشان می دهد اگر برنامه ها متکی به مجری نباشند واز هر لحاظ پر و پیمان طراحی شوند ، مجری برای بهترین بودن و جای درست گرفتن در پازل برنامه نه تنها با مطالعه و اطلاعات کامل  به روز روی آنتن می رود که خودش را ستون اصلی برنامه قلمداد نمی کند که یک عضو مهم و موثر خواهد بود در راستای انعکاس محتوای حاصل از اتاق نگارش و فکر برنامه که در بسیاری از مواقع مغفول می ماند.