ماجرای تولد دکمه لایک در شبکه‌های اجتماعی

به گزارش برنا؛ پرونده حکمرانی فضای مجازی؛ سال 2007 گروه کوچکی به دنبال گزینه ای بودند که با فشار دادن آن می شد قطعه های کوچکی از انرژی مثبت را سرتاسر پلتفرم پخش کرد. یکی از این اعضا جاستین رزنتاین از مدیران ارشد گوگل بود و این فناوری برای نخستین بار در فیس بوک اجرا شد که با استقبال گسترده کاربران همراه بود.

در این باره جاستین رزنتاین می گوید: گزینه لایک به شدت موفقیت آمیز بود و مشارکت را در شبکه اجتماعی فیس بوک بالا برد، چرا که افراد به خاطر لذت بردن از تشویق شدن ها و تشویق کردن های کوتاه مدتی که از طرف جامعه دریافت می کردن حس خوبی داشتند. این امر در حالی بود که فیس بوک از این طریق اطلاعات ارزشمندی از کاربران خود دریافت می کرد که می توانست آنها را به شرکت های تبلیغاتی بفروشد. ایده لایک به سرعت توسط توییتر، اینستاگرام و دیگر شبکه های اجتماعی کپی برداری شد.

با این حال مدیر اجرایی فنی گوگل نسبت به فناوری اطلاعات رویکرد جالبی دارد. رزنتاین سیستم عامل لپتاب خود را طوری دستکاری کرده است تا برنامه ردیت را بلاک کند، خودش را از اسنپ چت که آن را مانند هروئین می داند محروم و فیس بوکش را نیز محدود کرده است. اما اینها کافی نبودند. در آگوست 2020، او قدمی رادیکال تر در مسیر هر چه کمتر کردن استفاده اش از رسانه های اجتماعی و دیگر تکنولوژی های اعتیادآور برداشت. او گوشی آیفونی خریداری کرد و از دستیارش خواست تا روی آن گزینه کنترل والدین نصب کند تا نتواند اپلیکیشن های جدید دانلود کند.

رزنتاین الان متعلق به یک گروه اما رو به گسترشی از مخالفان سیلیکون ولی شده است که نسبت به ظهور پدید «اقتصاد توجه» ناراحت هستند که حول محور نیازها و تقاضاهای یک اقتصاد تبلیغاتی شکل می گیرد. اعضای این گروه از مدیران ارشدی هستند که معتقدند شرکتشان در حال ساخت دنیای بهتری است، نیستند. طراحان، مهندسان و مدیران محصولی که مانند رزنتاین چند سال پیش بلوک های اولیه دنیای دیجیتال را بنا نهاده اند که امروز سعی در جداکردن خود از آن دارند. رزنتاین می گوید: این امری بسیار عادی است که انسان ها چیزهایی را با بهترین نیت بسازند ولی آنها عواقبی منفی و مخرب به بار بیاورند.

رزنتاین معتقد است که می توان قوانینی علیه تبلیغات فریب دهنده روان شناختی تنظیم کرد؛ زیرا که اگر ما بخواهیم تنها به سوددهی (با تبلیغات فریب دهنده) فکر کنیم، به سرعت وارد دنیای ویرانشهر می شویم.

لیا پرلمن همکار رزنتاین در ساخت دکمه لایک، نیز اعلام کرد که نسبت به لایک های فیس بوک بی علاقه شده است. او روی دستگاه خود یک پلاگین نصب کرده تا صفحه اخبار فیس بوک را محدود کند. پرلمن می گوید: «دلیل اهمیت صحبت در مورد این امر برای ما اینجاست که ما آخرین نسلی هستیم که زندگی را آنگونه که قبلا بود به یاد داریم.»

رزنتاین، پرلمن و تمامی تکنسین های دیگر همگی اعضای آخرین نسلی هستند که دنیایی را که در آن تلفن ها با سیم به برق متصل می شدند، به یاد دارند. جالب اینجاست که اکثر این تکنسین ها فرزندان خود را به مدارسی می فرستند که در آنها استفاده از آیفون، تبلت و حتی لپتاب ممنوع است. رزنتاین و همکارانش معتقدند که نیروهای دیجیتال سیستم سیاسی را کاملا دگرگون کرده و دموکراسی را آن گونه که می شناسیم منسوخ می کنند.