دانشگاه چمران اهواز در جمع موسسات یک درصد برتر پر استناد دنیا / رشد ۱۴۷ درصدی تعداد دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی یک درصد برتر ایران نسبت به سال ۹۴

به گزارش خبرنگار برنا از اهواز به نقل روابط عمومی دانشگاه شهید چمران اهواز، دکتر محمدجواد دهقانی اظهار کرد: در بین دانشگاه‌های جامع به ترتیب الفبا دانشگاه‌های ارومیه، اصفهان، الزهرا (س)، آزاد اسلامی، بوعلی سینا، بین‌المللی امام خمینی(ره)، پیام نور، تبریز، تربیت مدرس، تهران، خلیج‌فارس، رازی، زنجان، سمنان، سیستان و بلوچستان، شاهد، شهرکرد، شهید باهنر کرمان، شهید چمران اهواز، شهید مدنی آذربایجان، شیراز، علوم کشاورزی و منابع طبیعی کرگان، فردوسی مشهد، کاشان، کردستان، گیلان، مازندران، محقق اردبیلی، یاسوج و یزد در فهرست یک درصد برترهای دنیا قرار دارند.

او گفت: ۷۴ دانشگاه و موسسه تحقیقاتی ایران در میان یک درصد دانشگاه‌های برتر جهان که دارای بیشترین میزان اثرگذاری هستند، قرار گرفتند.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام افزود: پایگاه شاخص‌های اساسی علم(ESI) متعلق به شرکت کلاریویت آنالتیکس(ISI) آخرین فهرست موسسات یک درصد برتر دنیا که بیشترین تعداد استنادها را در ۱۰ سال گذشته دریافت کرده‌اند، منتشر کرد.

دهقانی بیان کرد: مایه مباهات است که در آخرین به‌روزرسانی انجام‌شده در آذر ۹۹ تعداد ۷۴ دانشگاه و موسسه تحقیقاتی از کشور جمهوری اسلامی ایران در میان یک درصد دانشگاه‌های برتر جهان که دارای بیشترین میزان اثرگذاری بوده‌اند مشاهده می‌شود. بنابراین در مقایسه با سال قبل که تعداد ۶۵ مورد بود تعداد دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی یک درصد برتر ایران ۱۴ درصد افزایش و نسبت به سال ۹۴ بیش از ۱۴۷ درصد افزایش‌یافته است.

او اضافه کرد: این دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی در سطح دنیا از لحاظ تعداد استنادهای دریافتی در مجموع موسسات یک درصد برتر قرار گرفته‌اند. استنادها در دنیای علم بیانگر کیفیت تولیدات علمی هستند. بنابراین، علت افزایش تعداد این مراکز، افزایش کیفیت تحقیقات کشور است.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ادامه داد: استناد هرچند عاری از آفت نیست، اما یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که میزان استفاده از پژوهش‌ها را نشان می‌دهد. در حال حاضر استناد مهم‌ترین شاخصی است که در ارزیابی‌های علمی در سطح بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دهقانی افزود: در سند سیاست‌های علم و فناوری ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب نیز مرجعیت علم و فناوری در سطح دنیا به‌عنوان اولین بند مورد تأکید قرارگرفته است. مرجعیت به معنی محل رجوع قرار گرفتن است و استناد از یک نگاه بیانگر میزان استفاده از علم تولیدشده توسط سایر پژوهشگران است.

او توضیح داد: در سال ۱۳۹۴ بررسی پایگاه شاخص‌های اساسی علم نشان داد که ۳۰ دانشگاه و مرکز پژوهشی از جمهوری اسلامی ایران در جمع دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های یک درصد برتر دنیا قرار گرفتند. در سال ۱۳۹۵ با رشد کیفیت تولیدات علمی در کشور تعداد دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور به ۳۵ مورد افزایش یافت. تعداد مراکز یک درصد برتر کشور در بهمن ۱۳۹۶ به ۵۳ مورد افزایش یافت.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام افزود: برای انتخاب موثرترین دانشگاه‌ها، کلیه دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی دنیا برحسب میزان اثرگذاری آن‌ها مشخص و مرتب‌سازی شده و در گام بعد یک درصد برتر آن‌ها که دارای بیشترین میزان اثرگذاری بوده‌اند انتخاب و معرفی می‌شوند.

دهقانی ادامه داد: در بین دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور ۳۰ دانشگاه جامع، ۲۶ دانشگاه علوم پزشکی، ۱۲ دانشگاه صنعتی و ۶ مرکز تحقیقاتی در جمع مؤثرترین‌های دنیا قرار گرفتند.

او با اشاره به لیست کامل دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، ادامه داد: در بین دانشگاه‌های علوم پزشکی به ترتیب الفبا دانشگاه‌های اراک، ارومیه، اصفهان، البرز، ایران، بابل، بقیه‌الله (عج)، بهزیستی و توان‌بخشی، تبریز، تهران، جندی‌شاپور اهواز، زاهدان، شهید بهشتی، شیراز، قزوین، قم، کاشان، کردستان، کرمان، کرمانشاه، گلستان، گیلان، مازندران، مراغه، مشهد و همدان در زمره مؤسسات یک درصد برتر پر استناد دنیا قرار دارند.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام اضافه کرد: در بین دانشگاه‌های صنعتی به ترتیب الفبا دانشگاه‌های خواجه‌نصیرالدین طوسی، صنعت نفت، صنعتی اصفهان، صنعتی امیرکبیر، صنعتی سهند، صنعتی شاهرود، صنعتی شریف، صنعتی شیراز، صنعتی کرمانشاه، صنعتی مالک اشتر، صنعتی نوشیروانی بابل و علم و صنعت ایران در دسته یک درصد برتر پر استناد دنیا قرار دارند.

دهقانی بیان کرد: در بین موسسات تحقیقاتی نیز پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی، پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، جهاد دانشگاهی، مرکز تحقیقاتی جراحی تروما سینا، موسسه پاستور ایران و مراکز تحقیقاتی مستقر در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در زمره موسسات تحقیقاتی یک درصد برتر دنیا قرار دارند.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: شرکت کلاریویت آنالتیکس(آی. اس. آی) پایگاه شاخص‌های اساسی علم (ESI) را ارایه داده است. اطلاعات ۱۰ سال اخیر کل دنیا در این پایگاه پردازش و نگهداری می‌شود. یکی از اقلامی که در این پایگاه نگهداری می‌شود، مؤسسات یک درصد برتر پر استناد دنیا است. این‌ها عمدتاً دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی هستند که بیشترین میزان استنادها به مقالاتشان صورت گرفته است. تعداد موسسات فهرست شده در این پایگاه ۶ هزار و ۸۸۸ مورد است.

دهقانی بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران حدود ۱.۱ درصد از دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی یک درصد برتر پر استناد دنیا را در اختیار دارد که بعد از ترکیه بالاترین سهم در بین کشورهای اسلامی است. ترکیه با ۱۱۱ دانشگاه و مرکز تحقیقاتی یک درصد برتر در جایگاه ۱۳ دنیا قرار دارد و ایران در جایگاه ۱۸ دنیا قرار دارد. بعد از ایران و در بین کشورهای اسلامی، مصر با ۲۶ دانشگاه و موسسه تحقیقاتی در جایگاه ۳۳ دنیا قرار دارد. عربستان سعودی با ۲۳ دانشگاه در رتبه ۳۸، مالزی با ۲۱ دانشگاه در جایگاه ۴۱، پاکستان با ۱۹ دانشگاه در جایگاه ۴۳، تونس با ۱۶ دانشگاه در جایگاه ۴۶ و اندونزی با ۱۴ دانشگاه در جایگاه ۴۸ دنیا قرار دارند.

او ادامه داد: از لحاظ تعداد بیشترین دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی ایران در حوزه مهندسی رتبه‌بندی شده‌اند. تعداد آن‌ها در این حوزه ۴۳ مورد است. ۳۳ دانشگاه و موسسه تحقیقاتی ایران در پزشکی بالینی جزء ۱% برتر پر استناد دنیا هستند. در حوزه شیمی ۲۸ دانشگاه و موسسه تحقیقاتی در زمره مؤثرترین‌های دنیا قرار گرفته‌اند. بعد از آن ایران در حوزه‌های داروشناسی و سم‌شناسی، علوم مواد، علوم کشاورزی هر کدام ۱۴ دانشگاه و موسسه در بین ۱% برترها دارد. حوزه‌های علوم گیاهی و حیوانی، علوم اجتماعی، کلیات، علوم رایانه، زیست‌شناسی و زیست شیمی، محیط‌ زیست و بوم‌ شناسی در جایگاه‌های بعدی از لحاظ تعداد قرار می‌گیرند. ایران در این حوزه‌های بین ۶ تا ۸ موسسه و دانشگاه دارد. حوزه‌های فیزیک، زمین‌شناسی، علوم اعصاب و رفتار، ایمنی‌شناسی، ریاضیات و میکروبیولوژی در مرتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند. تعداد موسسات برتر ایران در این حوزه‌ها بین یک تا چهار مورد است.

 سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در پایان افزود: مرجعیت بین‌المللی در علم و فناوری با تکیه صرف بر کمیت تولید علم حاصل نمی‌شود. گام نهادن در راستای ارتقای سطح کیفی پژوهش‌ها، گسترش تعاملات علمی بین‌المللی و تبدیل علم به ثروت و قدرت ابعاد دیگری هستند که در دستور کار سیاست‌گذاران علم و فناوری کشور قرار گرفته‌اند تا علم کشور همچنان شتابان و به صورت همه‌جانبه مسیر رشد و اعتلای خود را طی کند.