ایت الله هاشمی در دهه ۶۰ به تقویت ارتباطات تاکید می کردند / مجلس در سال ۶۶ مخالف تلفن بود؛ آیت الله هاشمی اصرار به راه اندازی داشت

دوران ایت الله هاشمی دوران سازندگی بود و وزرای آن دولتها بایستی برنامه ریزی های در این راستا داشتند. بی تردید شرایط آن روزها با امروز تفاوت زیادی داشت و مدیران باید علاوه بر ارایه و اجرای راهکارهایی برای پیشرفت کشور و آرامش جامعه، به تخریب خرابی های ناشی از جنگ می پرداختند. محمد غرضی یکی از وزرای پنجم و ششم  بود که بر اساس نقشه سازندگی که ایت الله هاشمی برای دولتهایش تدوین کرده بود، پیشرفتهای خوبی در وزارت پست، تلگراف و تلفن داشت. غرضی برای نخستین بار پس از پیروزی انقلاب اسلامی و برای توسعه بخشی قراردادهای بزرگی برای واردات کالاهای مورد نیاز از خارج منعقد کرد و سوئیچ‌ های آلمانی و خطوط انتقال ژاپنی شبکه را در اختیار خود گرفتند. در آخرین ساله های ریاست جمهوری آیت الله هاشمی، تبلیغی از تلویزیون پخش می‌شد که بی هیچ توضیحی می‌گفت ۵۵ = ۱. پس از مدتی توضیحاتی به همراه آن پخش شد که بیان می‌کرد معنای این عبارت این است که تعداد تلفن های واگذار شده در آن دولت ۵۵ برابر تعداد تلفن های واگذار شده تا سال ۱۳۵۷ بوده‌است.  محمد غرضی در گفتگو با برنا به بیان عملکرد وزارتش در زمانی پرداخت که ایت الله هاشمی سازندگی را در دستور داشت.

*در زمانی سکان وزارت پست، تلگراف و تلفن را بر عهده گرفتید که میانه جنگ بود و بطور طبیعی با مشکلاتی مواجه بودید. از آن دوران بگویید.

من در سال 64 وزیر پست و تلگراف و تلفن شدم و همانطور که اشاره کردید شرایط بسیاری سختی داشتیم. یکی از دلایلش هم این بود که طی سال‎های 42 تا 64 بیش از00 7 هزار فیش خرید تلفن ثابت در دست مردم قرار داشت و هیچ زیرساخت و به دلیل شرایطی که کشور با آن مواجه بود، برنامه‌ مدونی برای تحویل خطوط تلفن به مردم تدوین نشده بود. به دلیل عدم تعادل بین عرضه و تقاضا،  قیمت خرید خط تلفن ثابت در بازار تهران به  یک میلیون و ششصد هزار تومان رسید بود که چند برابر قیمت یک خودروی پیکان در آن زمان بود.

*در تهران وضعیت اینگونه بود یا در همه کشور؟

 در استان‌ها کشور وضعیت بسیار بدتر از تهران بود. مردم از خرید خط تلفن ثابت مایوس شده بودند. اما بر اساس آنچه اقای هاشمی خواسته بود باید شرایط را مساعد می کردیم. وضعیت در آن دوران چنان بود که حتی برخی مسئولان به من پیغام می دادند که مدیریت عرضه و ایجاد زیرساخت‌های خط تلفن از توان مدیران داخلی خارج است و باید از شرکت‌های اروپایی و امریکایی ها در این خصوص استفاده کرد.

*این کار را نکردید و مخالف بودید. برای حل مشکل چه کردید؟

درست است و از کشورهای اروپایی و آمریکایی کمک نگرفتیم بلکه به کمک مدیران و مهندسان داخلی و حمایت ایت الله هاشمی رفسنجانی ، بسیاری از خطوط تلفن پیش فروش شده به مردم تحویل داده شد و فروش خطوط تلفن جدید با ودیعه 50 هزار تومان آغاز شد که این اقدامات سبب کاهش شدید قیمت در بازار آزاد گردید.

*یعنی علاوه بر انجام تعهدات داده شده به مردم در قبل از دولت، به توسعه هم پرداختید.

بله. این توسعه چنین بود که در طی 2 سال، ظرفیت تحویل خطوط تلفن ثابت از 64 هزار به 300 هزار خط  تلفن رسید و این روند تا جایی ادامه داشت که در سال 67 ظرفیت تحویل خطوط  تلفن به بیش از یک میلیون رسید. همچنین در استان های دیگر هم این توسعه خطوط تلفن ثابت همراه با توسعه در تهران آغاز شد.این توسعه در شرایطی صورت گرفت که بسیاری از مردم از دریافت تلفن مایوس شده بودند اما توانستیم مدت زمان ثبت نام تا تحویل خطوط تلفن ثابت را به کمتر از یک سال کاهش دهیم و دوباره اعتماد عمومی به وزارت پست و تلگراف آن زمان بازگشت.

*ایت الله هاشمی تا اواخر حیاتشان بر لزوم تقویت خطوط ارتباطی تاکید داشتند. درآن دوران چه توصیه هایی به شما میکردند؟

آقای هاشمی اهمیت زیادی به این موضوع می دادند و تاکید داشتند تا خطوط ارتباطی قوی شود. البته توسعه ارتباطات کشور در آن زمان تحت اختیارات مجلس بود. مجلس در آن مقطع با توسعه بخش ارتباطات کشور مخالفت شدیدی داشت اما ایت الله هاشمی بر توسعه تاکید میکردند. در سال 66 که قرار بود بودجه وزارت پست و تلگراف و تلفن برای توسعه خطوط تلفن ثابت را تایید کنند، یکی از نمایندگان در صحن مجلس گفت که «تلفن برای چه می خواهی؟ یک جوان در جنگ شهید می شود و می خواهید تلفن بزنید که خبر تشیع شهدا را بدهید»  آن زمان به این نکته توجه نداشتند که تکنولوژی لازمه رشد و توسعه کشور است و تاکید ایت الله هاشمی هم بر این موضوع بود.

*تلفن همراه هم در دوران وزارت شما عرضه شد.

بله. درخاطرم هست سال 72 وقتی که تکنولوژی تلفن همراه را به آقای هاشمی معرفی کردم، به حمایت از ایجاد زیر ساخت‌ها برای آن پرداختند و حمایت کردند . پس از آن هم اینترنت عرضه شد. مردم نسبت به ورود این دو تکنولوژی جدید به کشور علاقه بسیاری نشان دادند در نهایت با توسعه ارتباطات کشور موافقت شد.مردم ایران در همراهی با توسعه تکنولوژی و مخصوصا ارتباطات بیشترین همراهی را با وزرات پست و تلگراف و تلفن آن زمان داشتند.آقای هاشمی هم در وقتی به این باور رسیدند که دولت بدون اینترنت اداره نمی شود، حمایت زیادی کردند. حدود 30 سال پیش تلاش کردیم که بفهمانیم بدون دولت الکترونیک هیچ کاری در کشور سامان پیدا نمی کند. شهادت می دهم که دولت الکترونیک با مقاومت‌های سیاسی و رانت خواری روبرو است.

*یعنی در آن زمان به راه اندازی دولت الکترونیک تاکید کردید؟

بله. در سال 67 در مجلس شورای اسلامی زمانی که مصوبه ماهواره را گرفتم، به این موضوع اشاره کردم که با ورود اینترنت به کشور و ایجاد دولت الکترونیک، دیگر احتیاج به چاپ اسکناس، کتاب و روزنامه نیست و تحقق دولت الکترونیک به شفافیت در مکانیسم‌های اداری و سازمانی کمک می‌کند. اگر نسل جوان در گسترش هرچه بیشتر تکنولوژی در کشور فعالیت کنند، سرانه درآمدی کشور از کشورهای اسکاندیناوی بیشتر خواهد شد. امیدوارم جوان امروزبتواند با زیربناها و ابزارهای مختلفی که دراختیار دارد با توسعه صادرات نرم افزار و خدمات فناوری اطلاعات، بستر رشد و توسعه کشور را فراهم کنند.