صیانت از حقیقت در داوری فیلم‌های مستند

به گزارش برنا، در یادداشتی در «فجرنامه» عنوان کرد: جشنواره فیلم فجر به اعتبار آثار گران‌قدر فیلم‌سازان برجسته و متفکر سینمای ایران طی چهار دهه گذشته مهم‌ترین رویداد سینمایی ایران به حساب می‌آید. حضور جنبه‌های دیگر بیان سینمایی از جمله آثار سینمای مستند و آثار سینمایی انیمیشن علاوه بر اعتباربخشی و تکمیل پازل‌های مرتفع سینمای ایران در جشنواره ملی و بین‌المللی فیلم فجر، فرصت گران‌قدری برای کشف و اعتلای دیگر رویدادهای متفاوت سینمایی در این ویترین چشم‌گیر خواهد بود. 

دیگر جشنواره‌های فیلم مستند، به‌خصوص جشنواره پراهمیت سینما حقیقت، علاوه بر نگاه تخصصی در کشف جنبه‌های تکنیکی و محتوایی ژانرهای متفاوت سینمای مستند، بستر کشف و بالندگی استعدادهای خلاق و آثار شایسته تولیدات یک ساله سینمای مستند ایران به شمار می‌آیند و فرصتی مناسب برای هیئت انتخاب فیلم فجر برای گزینش نهایی فراهم می‌آورند. لذا حضور برگزیدگان تولیدات یک ساله سینمای مستند کشور در جشنواره فیلم فجر انگیزه گران‌قدری برای تکامل و تعالی فیلم‌سازان مستند سینمای ایران خواهد بود.

داوران جشنواره‌های فیلم مستند، خواسته یا ناخواسته، در جایگاهی قرار می‌گیرند که تفاوتی ماهوی با داوری آثار رایج تجاری در صنعت سینما دارد. داوران جشنواره‌های متعارف سینمایی هم‌راستا با اتاق فکر مدیران برگزارکننده جشنواره به منظور صیانت از تداوم چرخه اقتصادی صنعت آسیب‌پذیر سینمای ملی در عرصه رقابت‌های جهانی تولید و توزیع محصولات سینمایی و گسترش فزاینده پخش در فضای مجازی، ناگزیر محدود به تقویت و تشویق جنبه‌های سرگرم‌سازی در جهت جذب مخاطب عام شده و گاه به افراط بسترساز تنزل فرهنگی و گسترش ابتذال بصری و کلامی شده‌اند، که حاصل آن کم‌رنگ شدن تنوع خلاقیت‌های بیانی سینما و حذف سینمای اندیشه و هنر و فیلم‌سازان مستقل و صاحب‌نامی بوده و هست که به جشنواره فیلم فجر اعتبار بخشیده‌اند.

اما در قیاس، داوران فیلم‌های مستند در هر جشنواره ملی و بین‌المللی در مقام قضاتی قرار می‌گیرند که هدفشان صیانت از حقیقت به واسطه واقع‌گرایی، بینش علمی و انتقادی و پرهیز از خرافه در آسیب‌شناسی و شناخت پدیدارهای پیرامون در دیدگاه مولفان سینمای مستند است.

آسیب‌شناسی وقایع تاریخی و توجه به پرتره شخصیت‌های تاثیرگذار در آثار مستندسازان شعورمند و پژوهش‌گر دهه‌های اخیر، به منظور درک انسدادهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی قابل ستایش و تامل است. هم‌چنین آسیب‌شناسی زیست‌بوم شکننده اقلیم‌های متنوع مام ایران که غالبا بر روی کمربند خشک زمین قرار گرفته و سرنوشت زیستمندان مهم‌ترین استان‌های کشور محصور در دو کویر پهناور که پیوسته در چالشی فزاینده برای تامین آب شیرین قرار دارند و از طرفی صیانت از ذخایر ژنتیک کم‌نظیر گیاهی و جانوری جغرافیای ایران که از عمده موضوعات پراهمیتی به حساب می‌آیند که اذهان مستندسازان شجاع و شریف ایران را طی چند دهه به خود مشغول داشته است و بی‌تردید توجه به بحران‌های فرهنگی و اجتماعی که بسترساز کوچ فزاینده نخبگان علمی، ورزشی و فرهنگی در آستانه قرن 1400 و انتظار افق‌گشایی در عرصه‌های مختلف، دور از چشمان تیزبین مستندسازان آگاه و هوشیار نخواهد بود. 

لذا داوران جشنواره‌های فیلم مستند قاضی وجدانشان فارغ از دغدغه‌های برحق مستندسازان شعورمند نیستند و در هم‌راستایی با رسالت مستندسازان برای آسیب‌شناسی و نیل به سازندگی مصلحانه آثار شاخص و موثری هستند که همتایان شریفشان با انگیزه خودجوش و خون دل به ثمر نشانده‌اند.