درخشش چهار سوار تبریزی در حراج تهران

به گزارش برنا، سیزدهمین حراج تهران در حالی ۲۶ دی‌ماه ۹۹ به فروش ۸۷ میلیارد و ۹۴۲ میلیون تومان دست یافت که اثری بدون عنوان از زنده یاد صادق تبریزی با برآورد یک تا یک و نیم میلیارد تومان به مبلغ یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان به فروش رفت. در این حراج ۱۱۰ اثر از ۹۷ هنرمند عرضه شد و آیدین آغداشلو، پروانه اعتمادی، نصرالله افجه‌ای، ژازه تباتبایی، محمدعلی ترقی‌جاه، پرویز تناولی، فریده لاشایی، رضا درخشانی، مهدی سحابی، ابوالقاسم سعیدی، بهجت صدر، مسعود عربشاهی و منصور قندریز هنرمندانی بودند که با دو اثر در این حراج حضور داشتند. گرانترین اثر این دوره از حراج تابلوی نقاشی دو لته‌ای "خاطرات امید" اثر آیدین آغداشلو بود که با قیمت پایه یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان عرضه شد و به قیمت ۱۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان فروش رفت.در کنار تبریزی دیگر هنرمندان مکتب سقاخانه نیز درخشیدند؛ از جمله  مجسمه‌ای از پرویز تناولی با عنوان "استاد و شاگرد" شش میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان فروش رفت و  تابلویی از حسین زنده‌رودی شش میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان.

تابلوی میلیاردی تبریزی که چهار سوار را به تصویر می‌کشد با تکنیک ترکیب مواد روی بوم اجرا شده و ابعاد آن ۱۴۰×۱۴۴ سانتیمتر و سال خلق آن حدود دهه ۱۳۸۰ است.

مهرداد فلاح ـ نقاش ونماینده هنری خانواده تبریزی– درباره اهمیت این اثر گفت: «این تابلو بزرگ‌ترین اثری از این هنرمندِ درگذشته است که تا به حال در حراج‌ها ارائه شده و جزو کارهای نادر زنده یاد تبریزی است. تبریزی کار بزرگ کم دارد و کارهای بزرگش محدود است. در این تابلو ما شاهد به تصویر کشیده شدن چهار سوار هستیم؛ در حالی که اکثر تابلوهای تبریزی شامل دو یا سه سوار هستند. در عین حال کمپوزیسیون اثر هم خاص است.»

فلاح درباره قیمت گذاری این اثر افزود: «نسبت به خرید و فروشی که آثار این هنرمند در حراج‌های خارجی می‌شود برآورد اولیه اثر خیلی هم بالا نبود؛ چرا که در حال حاضر اثری به ابعاد 60 در 80 سانتی متر از این هنرمند در حراج‌های بین المللی به قیمتی در حدود 24 هزار دلار فروخته می‌شود. یعنی یک اثر 60 در 80 به مبلغی معادل ششصد میلیون تومان فروخته می‌شود؛ این در حالی است که اثر حراج تهران ۱۴۰×۱۴۴ سانتی متر بود و طبیعی بود به مبلغی بالا به فروش رود.»

این نقاش در ادامه به ویژگی جالبی در کارهای تبریزی اشاره کرد که حائز اهمیت است: «یکی از تفاوت‌های کار تبریزی این است که در کارهایش نگاه جنسیتی نداشت و هیچگاه در پی آن نبود که بگوید این فیگور زن است یا مرد. صورت سازی های او مینیاتوری بود و زن یا مرد بودنشان از روی شمشیرها و یراق آلات اسب‌ها پیدا بود.»

به گفته فلاح، پس زمینه اثرِ به فروش رفته تبریزی، کانون مکتب سقاخانه است. کمپوزیسیون، چیدمان رنگ‌ها، جا افتادن عناصر در اثر، المان‌های سقاخانه‌ای و حالت متفاوت سروها که اصالت ایرانی را می‌رساند کار این هنرمند را منحصر به فرد می‌سازد. تبریزی سنتزی بین مدرنیته و سنت برقرار کند. تابلوهایش مملو از المان‌های ایرانی است و سوارها و اسب‌هایش خاص و صورت سازی‌اش ویژه است.

نماینده هنری خانواده تبریزی روند مارکت آثار این هنرمند را رو به رشد دانست. به گفته او، بعد از برپایی حراج‌های اخیر ساتبیز و بونامز و کریستیز این انتظار می‌رفت که قیمت آثار تبریزی در داخل هم بالا برود؛ اتفاقی که در حراج سیزدهم تهران به وقوع پیوسته است.

صادق تبریزی دانش‌آموخته هنرکده هنرهای تزیینی و یکی از هنرمندان تأثیرگذار در جنبش سقاخانه بود. با آغاز دهه ۱۳۵۰ سبک کاری تبریزی تثبیت شد و او با اغراق در ابعاد آدم‌ها و جانوران، برخلاف مینیاتورهای ظریف نسخه‌های مصور کهن، به روایتی تازه از هم‌نشینی خط و رنگ در گستره بوم و نوآوری در نقاشی رسید و همین امر او را از خیل نقاشان نگارگر سنتی هم‌عصرش جدا کرد.

صادق تبریزی پاییز سال 96 در سن 79 سالگی در لندن بدرود حیات گفت.