پزشکی که ۴۰۰ سال پیش دستورالعمل‌های کرونا را اعلام کرد

به گزارش گروه روی خط رسانه‌های برنا، در یک کتابچه اسرارآمیز، نوشته پزشکی ایتالیایی، به مردم توصیه می‌شود به دلیل همه‌گیری بیماری طاعون، فاصله دو متری اجتماعی را رعایت کنند، از دست دادن بپرهیزند و تنها یک نفر از اعضای خانواده را برای تامین مایحتاج و خرید به بیرون منزل بفرستند.

داستان از نیمه شب اواسط نوامبر سال ۱۵۸۲ شروع شد؛ زمانی که یک ملوان به بارانداز بندر آلگرو در ایتالیا قدم گذاشت و برای آخرین بار به منظره شهر نظر دوخت. این ملاح نگون بخت فکر می‌کرد به بندر مارسی در جنوب فرانسه رسیده است. او از تورم و آماس غدد لنفاوی خود در کشاله ران به شدت رنج می‌برد و دچار هذیان شده بود. با این حال، میخواست طوری از جلوی نگهبانان فرار کند تا نگهبانان او را نبینند.

طاعون در آنجا بیداد می‌کرد و مردم قرنطینه شده بودند. نگهبانان مامور بودند تا هر کسی که علائم بیماری دارد شناسایی کنند. ملاح توانست مخفیانه به شهر وارد شود، اما پس از چند روز مرد و شیوع بیماری در قسمت قرنطینه گسترش یافت.

در آن زمان بسیاری از مردم شهر Alghero از بیماری به هلاکت رسیده بودند. بر اساس آمار رسمی در آن زمان، آمار کشتگان بسیار رقم بالایی بوده و این همه گیری حدوداً ۶۰ درصد جمعیت شهر را به هلاکت رسانده بود.

طاعون به سرعت بسیار در شهر‌ها شیوع یافت

با شیوع گسترده بیماری و سرایت آن، کلیه مناطق آلوده شد. میزان مرگ میر بالا رفت، اما بعد از هشت ماه فروکش کرده و میزان مرگ و میر به صفر رسید.

همه در آن زمان، متفق القول می‌دانستند که غلبه بر این بیماری به خاطر توصیه‌های پزشکی حاذق بود، که مردم را به رعایت فاصله اجتماعی دعوت می‌کرد.

پروفسور تاریخ در دانشگاه اسلو Benedictow می‌گوید: وجود دکتری باهوش و دانشمند در این شهر عقب افتاده، واقعاً به نظر عجیب و استثنایی می‌آید. انسان توقع دارد که چنین دانشمند متفکری را در شهر‌های بزرگی مانند فلورانس و پیزا ببیند. او قطعاً پزشکی است که جلوتر از زمان خویش حرکت می‌کرده و بسیار تاثیرگذار بر اجتماعات، وجود شهر‌ها و پایدار ماندن تمدن‌هاست.

بنا بر این گزارش، مرگ سیاه Black Death یک اپیدمی طاعون از نوع طاعون خیارکی و ویرانگرترین بیماری همه گیر تاریخ بوده که در سال ۱۳۴۶ اروپا و آسیا را در هم کوبید و حدود ۵۰ میلیون انسان را به ورطه نیستی کشاند.

در فلورانس ایتالیا شاعر و سخنور ایتالیایی Petrarca گمان می‌کرد که نسل‌های آینده به عمق فاجعه و ویرانی این مصیبت پی نخواهند برد. او شعری تاثیر انگیز درباره این دوران سیاه سروده با این مطلع:

فرزندان خوشحال سرزمینم. خوشحالم که وحشت طاعون سیاه را تجربه نخواهید نمود و تنها افسانه‌ای از آن را خواهید شنید.

سوزاندن یکی از روش‌های مقابله با بیماری طاعون بود

در دوران شیوع این بیماری وحشتناک، به علت نبود دانش پزشکی، با وسایل عجیبی به جنگ آن می‌رفتند از جمله:

معالجه بیماری به وسیله ادرار و استفاده از کپل مرغ

تا قبل از سال ۱۶۷۰، در پاریس هر سه سال یک بار، یک نفر به این بیماری مبتلا می‌شد. این بیماری تنها در سال ۱۵۶۳ قریب ۲۴ درصد از اهالی لندن را به کام هلاکت کشاند.

پس از گذشت سالیان دراز از این مصیبت سیاه، در زمان خاکبرداری برای پروژه تونل راه آهن لندن در محل Farrhingdon، تعداد ۵۰ هزار جسد کشف شد و در بررسی‌ها، مشخص شد که این اجساد متعلق به بیماران طاعون در لندن بوده اند.

محل کشف اجساد قربانیان طاعون در لندن

در آن زمان که دنیای پزشکی معتقد بود که بیماری‌ها به خاطر هوای آلوده منتشر می‌گردد، برای سال‌ها سرکه ماده ضدعفونی کننده بود.
علاج بیماری طاعون از استحمام در ادرار، تا معالجه عجیب و غریب بیرون کشیدن سم از درون ورم‌ها و آماس‌های بدن بیمار (به وسیله کپل یک مرغ زنده) انجام می‌شد. بدین صورت که کپل مرغ زنده را می‌شستند و آن را به قسمت آماس و تورم می‌بستند. بعد از چند روز که مرغ مریض می‌شد، به تصور اینکه مرغ سم را جذب نموده، آن را از بیمار جدا می‌کردند.

پروفسور Benedictow در ادامه توضیح می‌دهد: شهر Alghero (شهری بدون سیستم بهداشتی و تنها با چند پزشک غیر ماهر) توان مقابله با این اپیدمی را نداشت. به همین دلیل، بیماری به سرعت تمامی جامعه را در بر می‌گیرد.

دکتر Angelerio بعد از مشاهده بیماران با نشانه ورم، متوجه مساله شده و تصمیم خود را دال بر اجرای قرنطینه اعلام می‌کند.

تصمیمات او مدام از سوی قضات و حکام شهر خنثی شده و دادخواست وی برای اجرای قرنطینه سراسری از طرف سنا رد می‌شد.

اما او با جرأت و جسارت بسیار دور شهر را حصار کشید و از ورود و خروج مردم جلوگیری نمود. ابتکارات او در جهت جلوگیری از شیوع این بیماری هولناک، در شروع کار وی، عمومیت نداشت. بسیاری تلاش کردند که او را بدنام کنند، اما با بالا رفتن مرگ و میر بسیاری به او اعتماد کردند و قرنطینه را به اجرا درآوردند. سال‌ها بعد از همه گیری طاعون، یک کتاب راهنما از سوی وی چاپ شد که در آن تمامی راهکار‌های وی در مقابله با طاعون به تفسیر توضیح داده شد.

در اینجا به خلاصه‌ای از شرح قوانین دوران همه‌گیری طاعون می‌پردازیم.

قرنطینه

به مردم شهر توصیه شد، از خانه هایشان بیرون نیایند و به دیدار هم نروند، تمامی جلسات، مجالس رقص و سرگرمی ممنوع اعلام شد. تنها یک عضو خانواده می‌توانست برای تهیه مایحتاج خانه و خرید کالا به بیرون برود. (درست مانند مقررات سال ۲۰۲۰ برای جلوگیری از شیوع کرونا)

به گفته پروفسور ایتالیایی جان هندرسون، چندین سال بعد از این ماجرا و انتشار این کتاب در سال ۱۶۳۱ نیز همین مقررات در شهر فلورانس به اجرا درآمد. از تابستان ۱۶۳۰ تا تابستان سال ۱۶۳۱، انسان‌های بسیاری از ابتلا به این بیماری نجات یافتند.

در آن زمان، ۵۵۰ تن به دلیل عدم رعایت قوانین قرنطینه، تحت پیگرد قانونی قرار گرفتند و به زندان افتادند. هرچند بیشتر اوقات شهر‌ها قرنطینه کامل نبودند، اما اگر فردی در خانواده‌اش مبتلا به طاعون داشت، باید ۴۰ روز قرنطینه می‌شد.

جالب است بدانید که لغت قرنطینه quarantine از لغات " quaranta giorni " به معنای چهل روز گرفته شده است.

پروفسور هندرسون به مشکلات مردم در زمان‌های قدیم اشاره می‌کند و می‌گوید، با توجه به اینکه روزگاران پیش از مدرنیسم ـ که اسمارت فون، کتاب‌های بسیار، بازی‌های رایانه‌ای وجود نداشته است ـ

واقعاً برای مردم در خانه ماندن و دوری از تماس‌های اجتماعی کسالت آور و ناراحت کننده بود. با وجود این آن‌ها تحت پیگرد قانونی قرار می‌گرفتند؛ حتی اگر اتفاقی از درب خانه بیرون می‌آمدند. مانند زنی که به دنبال مرغ و خروس‌های خود بیرون دوید و دستگیر شد و به زندان افتاد.
اما تمام کسانی که بیرون از خانه می‌رفتند، بیگناه نبودند. بسیاری برای سرگرمی، مقررات ویژه قرنطینه را زیر پا می‌گذاشتند و از دیوار خانه دوستان بالا می‌رفتند تا به سرگرمی‌های مختلف مانند گیتار نواختن و نوشیدن بپردازند.

فاصله اجتماعی

در تابلو اشاره به رعایت فاصله اجتماعی شده است

رعایت فاصله اجتماعی، توصیه پزشکی در ۴۰۰ سال پیش

قانون بعدی رعایت فاصله اجتماعی دو متری بود. آن‌ها باید یک عصا یا ترکه به طول ۶ فوت با خود حمل می‌کردند و رعایت فاصله اجتماعی در شهر اجباری بود.

با گذشت چند قرن برای ما مشخص شده که قوانین قرن ۱۶ میلادی پایه علمی داشته است. این پزشک نابغه در قرن ۱۶ متوجه اهمیت رعایت فاصله اجتماعی برای پیشگیری از سرایت بیماری شد؛ قانونی که در قرن پیشرفته ما لازم الاجرا شد.

گفتنی است در بسیاری از کشور‌ها مانند: انگلستان، فرانسه، سنگاپور، کره جنوبی و آلمان حداقل فاصله اجتماعی به یک متر یا یک مترو نیم کاهش یافت. اما بر طبق تحقیقات، سرایت این بیماری از فاصله یک متری، دو تا ده برابر بیشتر از فاصله اجتماعی دو متری است.

مغازه‌ها و محل کسب خود را بشویید

رنسانس عصر طلایی ظهور فلسفه، ادبیات و هنر است و زمان پیدایش نابغه‌های هنر، صنعت و فیزیک را در خود دارد. نابغه‌هایی مانند: رافائل، لئوناردو داوینچی که دنیا را تغییر دادند و ما در این دوران شاهد جهشی بزرگ در سطوح علمی و هنر هستیم.

رنسانس زمانی است که کپرنیک دانشمند فیزیک، چرخش زمین به دور خورشید را کشف و داوینچی، چترنجات، هلیکوپتر، خودرو زره پوش و حتی ربات‌های اولیه را طراحی کرد.

در سال‌های ۱۵۰۰ تفکر غالب در طب این بود که بیماری فقط از طریق استشمام هوای آلوده انتقال میابد. اما در دوران رنسانس مسئله امکان انتقال بیماری از طریق لمس سطوح آغشته مطرح شد.

یکی از بیشترین خطرات در انتقال بیماری منسوجات اعلام شد

در دوران رنسانس عامه مردم فهم و رشد بیشتری درباره بیماری‌ها به دست آوردند.

دکتر نابغه آن زمان آنجلریو متوجه شد که بیماری طاعون از طریق ارتباط میان انسان‌ها و کالا‌هایی که با هم رد و بدل می‌کنند، شیوع می‌یابد، به همین خاطر او تصریح نمود که منازل باید ضدعفونی شود، سفیدکاری شده و از تهویه مناسب برخوردار باشند. تمام چیز‌هایی را که قادر به شستن آن‌ها نیستیم می‌بایست سوزاند. بدیهی است که وسایل و مبلمان گرانبها می‌بایستی شسته و ضدعفونی شوند و در معرض هوا قرار گیرند و یا بسیاری از منسوجات باید داخل آب جوشانده شوند. در آن زمان وی توصیه نمود تا کالا‌هایی که از خارج به وسیله کشتی به شهر می‌آیند شسته و پاکیزه شود. یکی از بیشترین کالا‌هایی که موجب گسترش و انتقال بیماری میشد، پارچه‌ها بودند. ممکن است باور نکنید که حتی نامه‌ها نیز پس از خواندن گندزدایی می‌شدند.

گذرنامه‌های تندرستی

یکی از راه‌های جلوگیری از شیوع طاعون بازرسی بادقت مسافران بود. اگر کسی درخواست ورود به شهر داشت، باید ورقه بهداشت خود را همراه می‌داشت که در آن تندرستی شخص و عدم ابتلا به بیماری تایید می‌شد.

زمان شیوع همه گیری کرونا، گذرنامه تندرستی باب شد

به تازگی در چندین فرودگاه بین المللی مانند فرودگاه لندن، نیویورک، هنگ کنگ و سنگاپور از برنامه common pass استفاده می‌شود

برنامه Common pass در واقع پاسپورت صحت و سلامت دیجیتالی است که در طول همه‌گیری کرونا، مسافرت را آسان‌تر می‌نماید و در آن تاریخ تست کرونا و زمان واکسینه شدن فرد نمایش داده می‌شود.

بسیار خیره کننده است، بدانیم پزشکی که در قرن‌ها پیش، قبل از ابداعات و اختراعات بزرگ قرن ما می‌زیسته (چیزی در مورد سیستم ایمنی بدن در آن دوران ثبت نشده بوده) او می‌تواند مراحل درستی را برای پیشگیری این بیماری مهلک به اجرا بگذارد. بر طبق قوانینی که او وضع نمود، گورکن‌هایی که مردگان را دفن می‌کردند، از میان بهبود یافتگان طاعون انتخاب می‌شدند، چون بدن آن‌ها به این بیماری مقاوم بود.

کشور ایتالیا از پیشگامان قرنطینه بیماران مشکوک به طاعون بود. اولین بیمارستان به نام Lazaretto به عنوان مدلی برای درمان بیماری‌ها در ایتالیا تاسیس شد.

بیمارستان لازرتو دقیقا نزدیک بندر احداث شد تا بیماران تازه وارد و افراد مشکوک به شهر نروند

بنا بر این گزارش، با همه شباهت‌هایی که میان قوانین جلوگیری از شیوع بیماری طاعون و کرونا وجود دارد تفاوتی اساسی میان شیوه‌های جلوگیری از از شیوع آن نیز وجود دارد.

اما خرافه پرستان و مذهبی‌های دو آتشه در دوران رنسانس هنوز نقش اساسی در شهر داشتند. آن‌ها تبلیغ می‌کردند که طاعون نتیجه خشم الهی از اعمال زشت مردم است و مردم باید استغفار کنند. بعضی از اعمالی که آنان مردم را به انجام آن توصیه می‌نمودند، واقعاً گمراه‌کننده بود و نتایج بسیار معکوس در شیوع این بیماری داشت.

یکی از این توصیه‌های نابخردانه، کشتن گربه بوقلمون و انداختن لاشه این حیوانات به دریا بود. «دانیل دفو» مولف و وقایع نگار تاریخ می‌نویسد: در سال ۱۶۶۵ زمان شیوع مجدد طاعون، شهردار لندن دستور کشتار ۴۰ هزار سگ و ۲۰۰ هزار گربه را داد. او برای انجام این کار از ماهرترین قصاب‌های حیوانات استفاده کرد. در حالی که این سلاخی گسترده حیوانات اثرات معکوسی بر غلبه بر اشاعه طاعون گذاشت، چون با کشته شدن گربه‌ها، تعداد موش‌ها که در واقع عامل اصلی شیمیایی شیوع بیماری طاعون هستند، افزایش یافت!

در زمان ما هرچند نشان و گواه موثری برای وجود این بیماری در گربه‌ها و سگ‌ها گزارش نشده است، ولی بنا بر گزارش‌های به دست آمده از سوی موسسات نگهداری حیوانات، بسیاری از مردم از ترس کرونا، حیوانات خانگی خود را به موسسات نگهداری سپرده اند.

بیماری طاعون در این شهر بندری ایتالیا، برای هشت ماه ادامه داشت، اما بعد از آن تا ۶۰ سال دیگر حتی یک مورد نیز از این بیماری دیده نشد.
اما با شروع مجدد آن در شهر‌های دیگر، تمامی آن‌ها از قوانین این پزشک حاذق برای فائق آمدن به بیماری پیروی نمودند و آنان نیز قوانینی مانند قرنطینه، جداسازی، پاک سازی منازل، اسباب، اشیا، کالا‌ها و حصارکشی دور شهر را اجرا کردند.

پروفسور تاریخ Benedictow معتقد است، بیماری طاعون و کوئید ۱۹ از چند منظر قابل قیاس با هم نیستند، چون همه گیری طاعون و آمار بالای مرگ و میر آن باورنکردنی است؛ هلاکت ۶۰ تا ۷۰ درصد جمعیت یک شهر در همه گیری یک بیماری، واقعیتی عجیب و تکان دهنده است.

ملوانی که به بیماری طاعون دچار شده بود و در چهار قرن و نیم پیش، اشتباهاً به جای فرانسه به این شهر ایتالیا رسید، قرنطینه را شکست و بیماری را به اوج خود رساند. اما پزشکی حاذق با به جا گذاشتن دفترچه راهنمای بهداشتی، با برشمردن قوانینی برای جلوگیری از شیوع بیماری‌های واگیردار تمامی نسل‌های آینده را در راه مقابله با بیماری‌ها یاری کرد.

منبع: تابناک با تو